Những tác hại của thuốc lá

Những bệnh do thuốc lá gây ra

TL gây ra khoảng 25 căn bệnh khác nhau cho người hút thuốc; trong đó, có nhiều bệnh nguy hiểm: Ung thư, bệnh tim mạch, bệnh hô hấp, và ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản. Phụ nữ mang thai hút thuốc sẽ gây những ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của cả bà mẹ và thai nhi.

Sử dụng thuốc lá là nguyên nhân của 6 triệu ca tử vong hàng năm trên toàn thế giới

TL là một trong những nguyên nhân chính gây ra các bệnh không truyền nhiễm. Tính chung trên thế giới, TL gây ra 90% trường hợp ung thư phổi, 75% trường hợp phổi tắc nghẽn mãn tính và 25% trường hợp bệnh tim thiếu máu cục bộ. Theo ước tính ở Hoa Kỳ, TL là nguyên nhân của khoảng 30% trường hợp tử vong do bệnh ung thư.

Hầu hết các trường hợp bệnh tim mạch và đột quỵ đều do xơ cứng động mạch. Hút thuốc đẩy nhanh quá trình này, kể cả ở những người trẻ. Khói TL làm tổn thương trật tự tế bào trong mạch máu và tim, gây sưng mạch và ngăn dòng máu mang oxy đến tim. Hút thuốc cũng làm tăng nguy cơ xuất hiện khối máu đông, có thể dẫn đến cơn đau tim hoặc đột quỵ. Một điều may mắn là nguy cơ mắc các bệnh tim mạch và đột quỵ sẽ giảm khi bỏ thuốc. 1 năm sau khi bỏ thuốc, nguy cơ bệnh mạch vành sẽ giảm xuống một nửa và sau 15 năm, nguy cơ giảm xuống như một người chưa từng hút thuốc. Một người dừng hút thuốc 5-15 năm thì nguy cơ bị đột quỵ giảm xuống như một người bình thường.

Những người phụ nữ hút thuốc sẽ khó có thai hơn hoặc có nguy cơ bị vô sinh. Những người hút thuốc trong thời gian mang thai có nhiều nguy cơ có biến chứng thai sản, ví dụ nhau thai phát triển quá gần vào cửa tử cung. Ngoài các biến chứng có thể gặp, những phụ nữ hút thuốc trong thời gian mang thai đều có nguy cơ sảy thai, sinh non, sinh thiếu cân, thai chết lưu và tử vong trẻ sơ sinh.

Hút thuốc thụ động và các tác hại

Hút thuốc thụ động là hít phải khói thuốc từ đầu điếu thuốc đang cháy hoặc khói thuốc do người hút thuốc phả ra. Khói thuốc thụ động chứa hàng ngàn hóa chất; trong đó, có ít nhất 250 chất gây ung thư hay chất độc hại.

Hút thuốc thụ động có thể gây nên nhiều bệnh nguy hiểm ở cả người lớn và trẻ em. Ở người lớn, hút thuốc thụ động gây ung thư phổi, các bệnh về tim mạch, ung thư vú, bệnh động mạch vành, xơ vữa động mạch, gây các triệu chứng kích thích đường hô hấp, tăng nguy cơ đẻ non và trẻ nhẹ cân. Ở trẻ em, hút thuốc thụ động có thể gây viêm đường hô hấp, hen, viêm tai giữa, đột tử ở trẻ sơ sinh, kém phát triển chức năng phổi và làm tăng nguy cơ mắc nhiều loại bệnh khác.

Ở Việt Nam, có 73,1% người không hút thuốc (bằng 33 triệu người) hút thuốc thụ động tại nhà; 55,9% người lao động (trên 5 triệu người) hút thuốc thụ động tại nơi làm việc.

Theo điều tra y tế quốc gia 2001-2002, có đến trên 70% trẻ em dưới 5 tuổi sống trong các gia đình có người hút thuốc. Theo kết quả điều tra hút thuốc trong học sinh 13-15 tuổi tiến hành năm 2007 thì có đến gần 60% học sinh nhóm tuổi này thường xuyên hút thuốc thụ động tại nhà và trên 70% hút thuốc thụ động tại nơi công cộng.

Những hậu quả của việc hút thuốc lá

Trên toàn cầu, mỗi năm sử dụng TL gây tử vong trên 5 triệu người. Con số này sẽ tăng lên 8 triệu người một năm vào năm 2020. Nếu các biện pháp phòng, chống tác hại TL hiệu quả không được thực hiện thì trong thế kỷ này, TL sẽ giết chết 1 tỉ người.

Tại Việt Nam, mỗi năm sử dụng TL giết chết hơn 40.000 người. Điều này có nghĩa là, mỗi ngày có hơn 100 người chết vì những bệnh do hút thuốc gây nên. Con số này sẽ tăng lên 70.000 người/năm vào năm 2030.

TL gây ra chi phí khổng lồ cho chăm sóc y tế cho những người bị bệnh do hút TL, cộng thêm với tổn phí do giảm năng suất lao động, do hỏa hoạn và những tổn hại cho môi trường. Trên toàn thế giới, ước tính mỗi năm, TL gây thiệt hại khoảng 500 tỉ đôla Mỹ.

Tại Việt Nam, theo nghiên cứu của Trường Đại học Y Hà Nội, năm 2007, ước tính chi phí chăm sóc và điều trị cho 3 căn bệnh do sử dụng TL gây ra (ung thư phổi, bệnh viêm phổi tắc nghẽn mãn tính và nhồi máu cơ tim) hơn 2.304 tỉ đồng. Đây mới chỉ tính chi phí trực tiếp 3 bệnh trong số 25 căn bệnh do TL gây ra. Nếu tính cả chi phí gián tiếp gây ra cho xã hội do bệnh tật, tử vong sớm và tính đủ các căn bệnh thì con số tổn thất sẽ cao hơn rất nhiều.

Bên cạnh đó, các hộ nghèo có người hút thuốc sẽ bị mất một khoản đáng kể trong thu nhập khiêm tốn của họ vào việc mua TL. Trung bình ở các nước, các hộ nghèo có người hút thuốc phải tiêu tốn từ 3-15% thu nhập của cả hộ gia đình cho TL. Các hộ nghèo tại Việt Nam phải tiêu tốn khoảng 5% thu nhập của gia đình vào TL. Ở những hộ này, khoản tiền mua TL thậm chí cao hơn khoản tiền chi cho y tế hay giáo dục. Nếu người hút thuốc nghèo bỏ thuốc, họ sẽ có nhiều tiền hơn để mua thức ăn hoặc để trả tiền học cho con cháu của mình./.

Thanh Bình