Quản lý người nghiện ma túy còn nhiều khó khăn, bất cập

Mua bán, sử dụng trái phép chất ma túy diễn biến phức tạp

Theo thống kê của Công an tỉnh Long An, toàn tỉnh hiện có 2.419 người nghiện ma túy có hồ sơ quản lý; trong đó, 891 người nghiện heroin, chiếm 36,8%; 1.497 người nghiện ma túy tổng hợp, chiếm 61,9%; 19 người nghiện cần sa và 12 người sử dụng nhiều loại ma túy,... Tại Long An, hiện nay, người nghiện ngày càng trẻ hóa, tập trung cao nhất trong lứa tuổi từ 18 đến dưới 30 tuổi, với 66,39% trong tổng số người nghiện. So với năm 2016, số người nghiện ma túy trên địa bàn tỉnh tăng 359 người. Đáng lưu ý, tình trạng buôn bán trái phép chất ma túy vẫn diễn biến hết sức phức tạp, ảnh hưởng đến an ninh, trật tự.

Điển hình, vào khoảng 1 giờ sáng, ngày 05/11/2017, tại khu phố 8, thị trấn Bến Lức, huyện Bến Lức, lực lượng Cảnh sát điều tra (CSĐT) tội phạm về ma túy Công an huyện Bến Lức phối hợp Công an thị trấn Bến Lức triệt xóa tụ điểm mua bán và sử dụng trái phép chất ma túy, bắt quả tang đối tượng Nguyễn Văn Sơn (21 tuổi), ngụ ấp Chợ, xã Long Hựu Đông, huyện Cần Đước, về hành vi tàng trữ trái phép chất ma túy. Qua khám xét, cơ quan chức năng thu giữ 8 gói nylon màu trắng chứa 1,6457g methamphetamine. Làm việc với cơ quan điều tra, Sơn khai nhận, 8 gói nylon bị tạm giữ là ma túy đá được Sơn mua của một đối tượng ở huyện Cần Đước vào tối ngày 04/11/2017 tại một nhà nghỉ ở huyện Bến Lức. Sau đó, Sơn về chia nhỏ, bán cho các con nghiện tại địa phương để kiếm lời. Ngoài ra, Sơn còn khai nhận mua ma túy của 2 đối tượng khác là Võ Trường Thanh Nguyên (28 tuổi), ngụ ấp 1, xã Thạnh Đức, huyện Bến Lức và Bùi Trần Quốc Hùng (26 tuổi), ngụ ấp Nhất Hòa, xã Hiệp Hòa, TP.Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai. Điều tra mở rộng, cơ quan CSĐT Công an huyện Bến Lức ra lệnh bắt và khám xét khẩn cấp đối với Nguyên và Hùng. Qua khám xét, cơ quan chức năng thu giữ 3 gói nylon chứa 2,3400g methamphetamine trên người Nguyên và 1 gói nylon chứa 1,4922g methamphetamine trên người Hùng.

Huỳnh Thị Kim Yến, 25 tuổi, ngụ ấp Ông Chài, xã Cây Tường 2, huyện Bàu Bàng, tỉnh Bình Dương và tang vật trong vụ mua bán ma túy. Ảnh: Thúy Phượng

Tại xã Đức Hòa Hạ, huyện Đức Hòa, trong thời gian dài, thường xuyên xuất hiện một phụ nữ trẻ cung cấp nguồn ma túy cho các con nghiện quanh khu vực. Bằng các biện pháp nghiệp vụ, lực lượng chức năng xác định đối tượng cung cấp ma túy cho các con nghiện là Huỳnh Thị Kim Yến (25 tuổi), ngụ ấp Ông Chài, xã Cây Tường 2, huyện Bàu Bàng, tỉnh Bình Dương. Yến thường xuyên cùng đồng bọn cung cấp ma túy tổng hợp dạng đá cho các đối tượng nghiện ma túy ở địa bàn huyện Đức Hòa, Đức Huệ, tỉnh Long An và TP.HCM. Sau thời gian dài theo dõi, khoảng 13 giờ, ngày 04/7/2017, Phòng CSĐT tội phạm về ma túy Công an tỉnh phát hiện tại quán nước ven đường thuộc khu vực ấp 2, xã Đức Hòa Hạ, Yến đang bán ma túy cho một đối tượng nghiện hút. Bị bắt quả tang và khám xét trên người Yến, lực lượng chức năng thu giữ 12,5845g methamphetamine, 5 điện thoại di động, 2,2 triệu đồng. Bên cạnh đó, khám xét nơi ở của Yến tại phường Tân Quý, quận Tân Phú, TP.HCM, lực lượng công an còn thu giữ thêm 0,2124g methamphetamine và 1 dụng cụ sử dụng ma túy đá. Mở rộng điều tra, cơ quan CSĐT tội phạm về ma túy còn bắt khẩn cấp 3 đối tượng khác trong đường dây mua bán ma túy xuyên tỉnh của Yến.

Theo Công an tỉnh, từ đầu năm đến nay, lực lượng công an các đơn vị, địa phương trong toàn tỉnh triệt xóa 46 vụ tàng trữ, vận chuyển, mua bán trái phép chất ma túy, bắt 72 đối tượng, thu giữ 17,1779g heroin, 470,7036g methamphetamine và 37 triệu đồng; đồng thời, khởi tố 39 vụ với 60 bị can. Bên cạnh đó, lực lượng công an áp dụng biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn 445 đối tượng, xử phạt hành chính 617 đối tượng về hành vi sử dụng trái phép chất ma túy, thu 587,375 triệu đồng.

Qua các vụ án về ma túy cho thấy, tình hình hoạt động của tội phạm về ma túy chủ yếu là mua bán nhỏ, lẻ; loại ma túy được mua bán, sử dụng phổ biến là methamphetamine, heroin. Những năm gần đây, một trong những vấn đề phức tạp nổi lên chính là tình trạng người nghiện ma túy có biểu hiện ngáo đá, gây rối trật tự công cộng, chống người thi hành công vụ, thậm chí một số đối tượng còn gây ra những vụ án nghiêm trọng, ảnh hưởng đến tình hình an ninh, trật tự và gây khó khăn cho công tác quản lý người nghiện ma túy.

Còn nhiều khó khăn, bất cập trong quản lý

Theo Chi cục trưởng Chi cục Phòng, chống tệ nạn xã hội, Sở Lao động - Thương binh và Xã hội tỉnh - Cù Hoàng Dũng, mặc dù con số người nghiện ma túy có hồ sơ quản lý trên địa bàn tỉnh hiện nay hơn 2.400 người nhưng trong thực tế, số người nghiện cao hơn nhiều lần. Ông lý giải, hiện nay, ngoài xã hội còn rất nhiều người nghiện ma túy chưa được quản lý, phần lớn những người này mới sử dụng ma túy hoặc chưa từng bị lực lượng công an phát hiện hành vi sử dụng ma túy nên chưa thể thống kê được con số chính xác. Hiện nay, việc quản lý các đối tượng nghiện ma túy có hồ sơ quản lý và các đối tượng chưa có hồ sơ quản lý vẫn là một vấn đề nan giải, cần có sự vào cuộc của cơ quan chức năng.

Theo Sở Lao động - Thương binh và Xã hội, tại Cơ sở cai nghiện ma túy Long An đang quản lý tổng số 415 học viên, riêng năm 2017, cơ sở tiếp nhận mới 328 đối tượng thuộc diện cai nghiện bắt buộc. cơ sở đang đứng trước sức ép quá tải về số lượng học viên. Trong khi đó, nếu áp dụng các biện pháp cai nghiện tại cộng đồng thì hầu như không đạt kết quả như mong muốn. Ông Cù Hoàng Dũng cho rằng, việc tổ chức cho người nghiện ma túy cai nghiện tại gia đình, cộng đồng theo Nghị định 94/NĐ-CP của Chính phủ đến nay chưa thực hiện được. Việc thực hiện cai nghiện theo hình thức này gặp không ít khó khăn bởi hệ thống cơ sở y tế cấp xã chưa đáp ứng yêu cầu như hầu hết không được trang bị đầy đủ máy móc kỹ thuật, cán bộ chưa được chuẩn hóa theo yêu cầu và cấp xã không có thẩm quyền cũng như chế tài cụ thể để quản lý đối với người nghiện ma túy được áp dụng biện pháp cai nghiện tại cộng đồng. Và một trong những yếu tố khiến công tác quản lý người nghiện ma túy, áp dụng các biện pháp cai nghiện bắt buộc gặp khó khăn là sau khi tòa án ra quyết định áp dụng biện pháp đưa đi cai nghiện bắt buộc, người bị áp dụng có thời gian 3 ngày để khiếu nại quyết định của tòa án. Lợi dụng thời gian này, người bị áp dụng biện pháp cai nghiện bắt buộc bỏ trốn, gây khó khăn cho công tác truy tìm. Mặt khác, việc cai nghiện ma túy tại gia đình cũng không dễ thực hiện. Chị N.T.Đ, ngụ TP.Tân An - một trong số những người đang điều trị thay thế bằng methadone hơn 2 năm qua, cho biết, trước đây, chị không nghiện ma túy. Chồng chị - anh T.T.V, là người nghiện lâu năm. Ban đầu, chị khuyên nhủ chồng nhiều lần, tận tình giúp đỡ chồng cai nghiện tại gia đình nhưng không thành. Nghĩ rằng, nghiện ma túy sẽ dễ bỏ nên chị cùng sử dụng ma túy rồi cai nghiện để làm gương cho chồng. Tuy nhiên, việc từ bỏ ma túy không dễ dàng thực hiện được, kết quả là cả hai vợ chồng chị đều nghiện. Đến giữa năm 2015, chị và chồng bắt đầu điều trị thay thế bằng methadone để ngăn ngừa các bệnh lây lan qua đường tiêm chích cũng như giảm chi phí cho việc sử dụng ma túy.

Việc điều trị thay thế bằng methadone gặp khó khăn khi số lượng người nghiện ma túy đá tăng cao, trong khi methadone chỉ hiệu quả cho người nghiện heroin. Ảnh: Kiên Định

Trong năm, công an các đơn vị, địa phương phối hợp các cấp, các ngành, đoàn thể tổ chức tuyên truyền về phòng, chống tội phạm và tệ nạn ma túy với nhiều hình thức: Tuyên truyền trực tiếp trong các cơ quan, doanh nghiệp, trường học; tuyên truyền qua báo, đài, truyền thanh địa phương; tuyên truyền, vận động cán bộ, công chức, đoàn viên, hội viên và người dân tham gia phòng ngừa, phát hiện, tố giác tội phạm về ma túy với chủ đề Cộng đồng chung tay hỗ trợ người nghiện ma túy,...

Ông Cù Hoàng Dũng khẳng định, để quản lý hiệu quả các đối tượng sử dụng ma túy trên địa bàn, bên cạnh việc xử lý các đối tượng buôn bán trái phép chất ma túy, các lực lượng chức năng cần có biện pháp răn đe, xử lý mạnh các đối tượng sử dụng trái phép chất ma túy. Đồng thời, chính quyền địa phương, các ban, ngành chức năng cần tăng cường tuyên truyền, nhân rộng mô hình cai nghiện cộng đồng; tổ chức tái hòa nhập cộng đồng, không kỳ thị để những người nghiện ma túy có thể dần dần đoạn tuyệt với “cái chết trắng”./.

Kiên Định