Bài 1: Cận cảnh bữa ăn giữa ca của công nhân

Hiện nay, ở một số doanh nghiệp, bữa ăn giữa ca của công nhân có giá thành còn khá thấp

“Bữa cơm có đủ các món canh, xào, mặn nhưng thực tế mỗi suất có giá thành có thể chưa tới 15.000 đồng mà đòi hỏi cơ sở cung cấp phải chế biến bằng nguồn nguyên liệu tươi ngon, an toàn là điều khó, biết như thế nhưng không ăn thì lấy sức đâu mà làm việc!” - đó là chia sẻ của một số CNLĐ khi được hỏi về bữa ăn giữa ca của mình.

Vừa ăn, vừa lo

Một nhân viên nấu ăn tại cơ sở cung cấp suất ăn công nghiệp trên địa bàn xã Đức Lập Hạ, huyện Đức Hòa, Long An thông tin: "Để tiết kiệm tối đa chi phí, các cơ sở cung cấp suất ăn cho CNLĐ ở các công ty (Cty) nếu muốn có lời, phải có nhiều mánh khóe để hạ đến mức tối thiểu khoản kinh phí mua thực phẩm sản xuất. Từ đó, các nguyên liệu gồm gạo, rau, thịt được mua các loại rẻ nhất có thể. Khổ qua, bầu, bí, củ sắn, cà rốt, su su,... cũng được mua sỉ ở các chợ đầu mối rồi chất sẵn đó để nấu dần, chẳng phải bỏ úa, sâu gì cả,...".

Anh Nguyễn Văn Khánh - CN một Cty chuyên về ngành dệt, may tại Khu công nghiệp (KCN) Xuyên Á, huyện Đức Hòa, cho biết: "Nhiều Cty đặt suất ăn trưa cho CN với giá từ 12.000-15.000 đồng/suất nhưng thực chất khi suất cơm đến với CNLĐ tôi có cảm giác ít hơn". Còn chị Trần Thị Phượng Nghi - CN tại KCN Tân Đức, chia sẻ: "Chất lượng bữa ăn CN hiện nay rất thấp. Mỗi bữa cơm, có khi chỉ vài lát thịt, 2 con cá bé bằng ngón tay và canh lỏng bỏng nước. CN chúng tôi ai nấy cũng đều ngán ngẩm, nhưng nếu không ăn thì lấy sức đâu mà làm việc!".

Hiện nay, ngoài nỗi lo đồng lương, giá cả tăng cao, sinh hoạt phí, CNLĐ còn phải đối mặt với "nỗi lo" bữa ăn ca của mình. Chị Nguyễn Mai Thanh - CN Cty S.V (KCN Thuận Đạo, huyện Bến Lức), nói: "Chất lượng bữa ăn CN từ lâu đã được nói đến nhiều. Có những doanh nghiệp (DN) có quan tâm đến bữa cơm cho CNLĐ. Tuy nhiên, cũng có những DN còn qua loa,...". 

Bữa ăn của công nhân
TIềm ẩn nguy cơ ngộ độc thực phẩm

Theo số liệu thống kê, hiện nay, chỉ riêng trên địa bàn huyện Đức Hòa có hơn 50 cơ sở cung cấp suất ăn công nghiệp tại các khu, cụm công nghiệp của huyện. Mỗi ngày, các cơ sở này cung cấp bình quân từ 500-2.500 suất cơm trưa cho CNLĐ ở các DN. Muốn được cung cấp suất ăn công nghiệp cho các nhà máy, xí nghiệp không dễ. Các cơ sở chế biến phải cạnh tranh khi đấu thầu. Tiêu chuẩn để trúng thầu là giá suất ăn làm sao phải rẻ nhất. Giá cả suất ăn tùy theo yêu cầu đặt hàng của các chủ DN, nhưng ở thời điểm hiện nay thì chỉ dao động từ 12.000-15.000 đồng/suất. Giá cả của các suất ăn là yếu tố rất quan trọng ảnh hưởng đến chất lượng. Giá thành của suất ăn thấp thì chắc chắn nguyên liệu không bảo đảm vì các đơn vị cung cấp suất ăn buộc phải mua các nguyên liệu rẻ, thường thì cơm của CN được đặt mua 12.000-15.000 đồng/suất, nhưng qua các khâu ăn chia hoa hồng, giá trị thật của bữa ăn sẽ thấp hơn rất nhiều so với hợp đồng thực tế. Chính vì giá cả thấp như thế nên chất lượng bữa ăn không thể bảo đảm, nguy cơ tiềm ẩn ngộ độc thực phẩm luôn rình rập CNLĐ.

Cũng theo số liệu khảo sát, đánh giá của Công đoàn Các KCN tỉnh, trung bình mỗi bữa ăn ca của CN trên địa bàn tỉnh chỉ có giá khoảng 12.000 đồng/người. Đơn vị có mức ăn ca cao nhất là khoảng 30.000 đồng/người/bữa, thường là các DN có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài. Còn lại các DN tư nhân thường có mức ăn ca thấp nhất, khoảng 12.000 đồng/người/bữa. Với mức ăn quá thấp, chỉ khoảng 12.000-15.000 đồng/suất thì việc lựa chọn thực phẩm không rõ nguồn gốc, xuất xứ, tiềm ẩn mất an toàn là điều dễ hiểu.

Bữa ăn nghèo nàn dinh dưỡng, không bảo đảm về an toàn thực phẩm được nói đến khá nhiều, nhưng theo ghi nhận, tình hình vẫn chưa được cải thiện nhiều cho đến thời điểm hiện nay. Những vụ "nghi ngờ" ngộ độc thực phẩm hoặc ngộ độc thực phẩm đã được công bố chính thức khiến hàng trăm CN nhập viện vẫn thường xuyên xảy ra. Tuy nhiên, hàng ngày, rất nhiều CN vẫn phải gắng nuốt những suất cơm như thể để có sức làm việc tiếp. Để bảo đảm an toàn thực phẩm, tránh ngộ độc thực phẩm đối với bữa ăn giữa ca của CN, các DN phải nâng cao chất lượng bữa ăn, tối thiểu từ 15.000 - 20.000 đồng/suất. Đó là kiến nghị của nhiều CNLĐ lên Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm và Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) tỉnh trong thời gian qua.

Chủ tịch LĐLĐ tỉnh Long An - Nguyễn Văn Quí cho biết: "Theo quy định, các DN hỗ trợ suất ăn cho CN phải có giá tối thiểu 15.000 đồng/suất. Dù LĐLĐ tỉnh vẫn thường xuyên phối hợp kiểm tra, vận động DN cam kết thực hiện để giúp CN bảo đảm sức khỏe, đủ điều kiện làm việc nhưng thực tế vẫn còn một số DN chưa thực sự quan tâm đến chất lượng bữa ăn cho người lao động. Bữa ăn của CN vốn đã đạm bạc, giờ càng còm cõi hơn khi giá thực phẩm leo thang. Giá cả "đầu vào" thực phẩm cao thì ảnh hưởng đến chất lượng bữa ăn "đầu ra" là điều dễ hiểu, và tất cả những điều đó, CNLĐ là những người phải gánh chịu".

(còn tiếp)

Bài 2: Cải thiện chất lượng bữa ăn cho công nhân

Song Hồng