Cẩn trọng khi dùng kháng sinh

Nhiều người dân vẫn mua và sử dụng kháng sinh không theo toa, liều lượng của bác sĩ

Hiểu thêm về kháng sinh

Có một thực tế thường gặp là mỗi khi mắc các bệnh thông thường như: Ho, đau họng, sổ mũi,… người dân thường đến nhà thuốc tự mua và uống kháng sinh theo ý chủ quan – không có chỉ định của bác sĩ. Điều này có thể gây ra những hậu quả khôn lường, đặc biệt là gây ra tình trạng kháng thuốc. Vậy, kháng sinh là gì, vì sao phải thận trọng khi dùng kháng sinh?

Theo sách y học, "kháng sinh là loại thuốc có khả năng đặc hiệu kiềm hãm sự phát triển hoặc diệt được vi khuẩn. Nó có tác dụng lên vi khuẩn ở cấp độ phân tử, thường là một vị trí quan trọng của vi khuẩn hay một phản ứng trong quá trình phát triển của vi khuẩn".

Dựa vào khả năng tác dụng của thuốc, người ta chia thuốc kháng sinh thành 2 loại: Tác dụng diệt khuẩn và tác dụng kiềm khuẩn. Kháng sinh diệt khuẩn có tác dụng giết chết vi khuẩn; kháng sinh kiềm khuẩn chỉ làm cho vi khuẩn ngưng phát triển, không sinh sản chứ không bị tiêu diệt. Chỉ có thầy thuốc mới biết kháng sinh nào là diệt khuẩn, kháng sinh nào là kiềm khuẩn và cách dùng kháng sinh trong các trường hợp cụ thể.

Không nên lạm dụng kháng sinh

Phó Giám đốc Sở Y tế - Tiến sĩ Võ Thị Dễ cho biết: "Chúng ta phải xem kháng sinh chẳng những là thuốc đặc biệt, mà còn là đặc biệt quý, chỉ dùng khi bị nhiễm trùng. Ví dụ như bị viêm xoang, viêm phổi, viêm phế quản do vi trùng, nhiễm trùng đường tiểu, nhiễm trùng phụ khoa, nhiễm trùng đường ruột, viêm màng não do vi trùng,…Trong các trường hợp này, bác sĩ sẽ là người chẩn đoán bệnh và kê đơn điều trị cho bệnh nhân. Trường hợp chúng ta mới bị cảm cúm một vài ngày, ớn lạnh, nhức đầu, mệt mỏi,… thường do siêu vi gây ra nên chưa cần dùng kháng sinh.

Dùng kháng sinh không đúng sẽ dẫn đến kháng thuốc. Vi khuẩn gây bệnh sẽ đề kháng với nhiều loại kháng sinh. Đến một lúc nào đó, chúng ta bị bệnh do loại vi khuẩn đó gây ra thì trị loại kháng sinh nào cũng không hết hoặc phải dùng phối hợp nhiều loại kháng sinh, tăng chi phí mà chưa chắc diệt được vi khuẩn và khỏi bệnh.

Vào trung tuần tháng 11-2015, cùng với cả nước, tỉnh Long An tổ chức mít-tinh “Hưởng ứng tuần lễ truyền thông phòng, chống kháng thuốc năm 2015” với chủ đề “Không hành động hôm nay ngày mai không thuốc chữa”. Sự kiện này có ý nghĩa rất lớn trong việc nâng cao nhận thức thực hiện các biện pháp phòng, chống kháng thuốc trong cộng đồng, trong lĩnh vực y tế, quản lý thức ăn chăn nuôi và chất lượng thuốc lưu thông trên thị trường. Mục tiêu quan trọng chính là tuyên truyền, vận động lấy một triệu chữ ký cam kết sử dụng kháng sinh có trách nhiệm. Từ đó, có thể thấy, việc phòng, chống kháng thuốc là việc làm vô cùng quan trọng và cấp bách.

Tiến sĩ Võ Thị Dễ khuyến cáo, mỗi người dân cần lưu ý dùng kháng sinh phải theo đúng toa bác sĩ, đúng so ngày, đúng cử, đúng liệu trình và liều lượng thì bệnh mới nhanh khỏi. Các nhà thuốc tây phải bán thuốc theo toa của bác sĩ đối với các thuốc bắt buộc bán theo toa - trong đó có kháng sinh, góp phần phòng, chống kháng thuốc, bảo vệ sức khỏe cộng đồng.

Ngọc Mận-Đức Tâm