'Làm mới' báo chí để phù hợp xu hướng phát triển của thời đại

Chuyển đổi số để tồn tại

Trước những thách thức của cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0, báo chí có nguy cơ bị truyền thông xã hội chi phối, lấn át, gây ra nhiều tác hại. Trong bối cảnh đó, các cơ quan báo chí trong tỉnh đối mặt không ít khó khăn, thách thức. Đó là vấn đề nhân sự trong thời điểm thực hiện tinh gọn bộ máy; nguồn thu quảng cáo sụt giảm ảnh hưởng không nhỏ đến hoạt động; đổi mới công nghệ trong việc sản xuất, nâng chất nội dung, hình thức,... Loại hình báo điện tử và các trang thông tin điện tử phát triển ngày càng nhiều, chưa kể mạng xã hội cũng cạnh tranh về thông tin với báo chí, cho thấy sự dịch chuyển về nhu cầu và thị hiếu của bạn đọc.

Tại Hội Báo toàn quốc năm 2022 diễn ra vào tháng 4 vừa qua, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Phó Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam, Tổng Biên tập Báo Nhân Dân - Lê Quốc Minh nhận định, báo chí đang trong quá trình chuyển đổi số chung với nỗ lực chuyển đổi số của toàn quốc và không có cách nào khác là phải đi theo con đường chuyển đổi số và số hóa nội dung. Ông cho rằng, báo chí muốn giữ chân độc giả, khán, thính giả, tồn tại và tạo nguồn thu mới để nuôi sống chính mình thì phải chuyển đổi số.

Báo Long An có sự đổi mới, sáng tạo (Trong ảnh: Ấn phẩm Long An cuối tháng có sự đổi mới về nội dung)

“Hiện nay, một số cơ quan báo chí mới chỉ dừng lại ở số hóa, chưa phải chuyển đổi thực sự. Vì vậy, các cơ quan báo chí cần phải nghiên cứu nghiêm túc vấn đề này, phải đặt ra chiến lược riêng của từng đơn vị, từng cơ quan báo chí và khi có chiến lược phải tìm hiểu xem công nghệ nào mới mẻ, phù hợp” - ông Lê Quốc Minh cho biết.

Trong xu hướng chuyển đổi số, có rất nhiều cơ quan báo chí tận dụng được nền tảng công nghệ mới gắn với việc nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ của các nhà báo nên tạo ra được những hướng đi mới, bắt kịp xu hướng phát triển của thời đại. Tuy nhiên, việc đổi mới, sáng tạo phải được gắn với trách nhiệm của người làm báo.

Với sự cạnh tranh của mạng xã hội, báo chí càng phải thể hiện tính chuyên nghiệp bằng cách đưa thông tin dựa trên sự thật, đưa một cách công bằng, cân bằng, đa chiều, phản ánh mọi mặt đời sống xã hội. Từ đó, báo chí cũng sẽ kịp thời đưa chính sách của Đảng đến với mọi đối tượng bạn đọc, với khán, thính giả trong toàn quốc.

"Báo truyền thống sẽ chết, mạng xã hội sẽ thống lĩnh toàn cầu, chúng ta cần đa phương tiện báo chí sớm nhất có thể, để thoát khỏi “ngày tận thế”", đó là những câu nhan nhản mà những người làm báo vẫn thường nghe. Thế nhưng, vấn đề là kể cả những dữ liệu được phân tích một cách đáng tin cậy nhất, đó vẫn chỉ là những dự báo, tương lai vẫn là những ngày chưa xác định ở phía trước. Trên hết, mạng xã hội với đặc tính nhanh nhạy nhưng cũng chính là tử huyệt, bởi thông tin trên nền tảng này phần lớn chỉ mang tính tham khảo. Bạn đọc vẫn cần một kênh chính thống để kiểm chứng độ tin cậy, đó là lý do cơ bản mà báo chí truyền thống vẫn sẽ tồn tại, bất chấp những khó khăn trước mắt.

Sáng tạo trong cách tiếp cận độc giả, khán giả

Trước đây, với một loại hình báo chí, thông tin được chuyển tải mang tính đơn nhất, công chúng chỉ có thể tiếp cận thông tin bằng cách đọc, nghe hoặc xem. Tuy nhiên, với phương thức truyền thông đa phương tiện, tính chất đơn nhất ấy đã bị phá vỡ, khi thể hiện nội dung trên các website, người ta có thể vừa thể hiện bằng chữ viết, vừa trình bày biểu đồ, hình ảnh, video, âm thanh và tương tác dễ dàng. Đó là phương thức chuyển tải thông tin đặc thù của truyền thông đa phương tiện. Với cách tiếp cận này, công chúng được tiếp nhận thông tin một cách thỏa mãn các giác quan khác nhau, với đầy đủ thông tin khách quan, chân thực, độ tin cậy cao, tạo nên hiệu ứng tương tác mạnh mẽ nhất so với các loại hình truyền thông truyền thống.

Các báo đã chủ động đào tạo đội ngũ làm báo đa năng, có đủ phẩm chất đạo đức, năng lực chuyên môn, làm chủ trang thiết bị tác nghiệp, xây dựng quy trình làm báo đa phương tiện để sáng tạo những tác phẩm phóng sự hoàn chỉnh được tích hợp nhiều loại hình truyền thông: Chữ viết, ảnh, audio, video, biểu đồ, đồ họa thông tin: Infographic, Megastory,... hướng đến ngày càng nâng cao chất lượng nội dung, hình thức những sản phẩm báo chí đa phương tiện, giữ vững vai trò quan trọng trong việc tuyên truyền chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước vào cuộc sống và định hướng dư luận xã hội.

Từ ngày 01/6/2022, Báo Long An ra mắt chuyên mục phát thanh kỹ thuật số Podcasts trên báo điện tử

Báo Long An thời gian gần đây cũng có sự đổi mới, sáng tạo để phù hợp với xu hướng làm báo hiện đại. Phó Tổng Biên tập phụ trách Báo Long An - Phùng Tấn Tú cho biết, với mong muốn ngày càng phục vụ tốt hơn cho độc giả và bắt nhịp xu hướng làm báo mới, thực hiện tốt nhiệm vụ chính trị, Báo Long An luôn quan tâm, nâng chất nội dung cũng như cải tiến hình thức trình bày trên 2 loại hình của báo. Trên lĩnh vực báo in, năm 2022, Báo Long An tập trung vào những vấn đề bạn đọc quan tâm, những gì bạn đọc cần. Trong các số báo thường kỳ, ngoài những chuyên mục “cứng”, báo còn làm “mềm” nội dung thông qua những bài viết mang tính văn hóa, xã hội, văn học, nghệ thuật, nhất là số thứ sáu hàng tuần. Đặc biệt, khác với những năm trước đây, đầu năm 2022, trong ấn phẩm Long An cuối tháng, báo cũng bắt đầu có sự đổi mới về nội dung. Đó là hướng đến những bài viết mang tính văn hóa, giải trí, gần gũi với đời thường, mang hơi thở của cuộc sống.

Không chỉ đổi mới nội dung ở thể loại báo in, Báo Long An còn mạnh dạn đổi mới giao diện trên Báo điện tử, hướng đến thị hiếu của độc giả. Đó là việc ứng dụng công nghệ thông tin trong thực hiện Infographic (đồ họa thông tin), Megastory, E-magazine, Longform,... Gần đây nhất, Báo Long An điện tử còn ra mắt mục truyền hình Điểm tin thời sự trong tuần.

Sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ đã và đang làm thay đổi thói quen tiếp cận thông tin của người dùng cũng như cách thức truyền tin của các tòa soạn. Nắm bắt xu thế đó, gần đây, Báo Long An điện tử còn có thêm Podcast - một hình thức “nghe báo” đang nổi lên và trở thành một xu thế công nghệ mới,... Báo Long An chọn lọc, đọc một số tin, bài giúp bạn đọc, nhất là bạn đọc lớn tuổi được tiếp cận thông tin bằng cách nghe, giúp lan tỏa thông tin thời sự - chính trị, KT - XH bằng nhiều hình thức, đa phương tiện.

Trong xu thế hiện nay, báo chí Việt Nam cần đầu tư mạnh mẽ vào công nghệ, tuy nhiên, quan trọng nhất vẫn phải bảo đảm chất lượng nội dung và cần có tư duy đổi mới của lãnh đạo cơ quan báo chí cũng như của cán bộ, phóng viên trực tiếp làm báo, như Giám đốc điều hành mạng lưới truyền thông toàn cầu - FIPP - James Hewes từng nhấn mạnh: “Mảng đổi mới mà bạn cần làm tốt chính là con người”./.

Như Nguyệt