Minh họa: Thiện Mỹ
“Gió năm nay lạnh thấu trời thấu đất! Ngộ thiệt, năm nào nghe gió bấc thổi, người ta cũng giành nhau đi cưới vợ, lấy chồng”. Câu nói bâng quơ của đám khách thương hồ làm Tân giật mình. Năm nào gió bấc cũng về nhưng mùa gió năm nay tới quá đột ngột khiến Tân chưa kịp nhận ra dây đậu rồng đã có trái và dưới sông hì hụi mấy tay đi cào cá chạch. Có lẽ lòng anh đang chao chát nỗi buồn. Tân ngó qua dòng sông rộng, bên kia... trước mắt Tân bỗng hiện ra cái bãi bồi ở giữa sông. Hồi nhỏ, những lúc nước ròng, anh hay cùng cha đi giở chà, mò chem chép, thấy có một bà thím ngày nào cũng đi xúc hến cùng đứa con gái ngồi trên xuồng độ chừng mười một, mười hai tuổi, tóc tai không cột gọn gàng mà xả xấp xải trong gió, mắc ghét. Tân ghét nó không chỉ mái tóc mà đến cả dáng ngồi, ai đời là con xứ cồn mà sợ sình, sợ nước hơn sợ ma. Má nó hì hụi xúc, nó chỉ dám ngồi trên xuồng, mỗi lần có tàu lớn chạy qua, tay nó vịn cứng ngắc hai bên be, thấy ghét. Có lần, thấy con bé ngồi một mình trên xuồng, Tân lệt phệt lội sình tới, hỏi: “Tên gì vậy, cưng?”. Nó không thèm ngó, day qua chỗ khác.
Mùa bần chín, Tân trèo lên cây hái một ôm, lội tới xuồng con bé, cắn một miếng rồi giả bộ nhăn mặt: “Í, bần chua ơi là chua!”. Con bé chép miệng mấy cái như thèm lắm. Nhìn cái vẻ thèm thuồng của nó mà thấy tội nhưng Tân lại nghe hả hê trong bụng: “Có giỏi thì trèo cây mà hái, ở đó dòm miệng người ta hoài”. Con bé day mặt đi. Là con trai mà giỡn chơi kiểu vậy, Tân thấy kỳ quá nên với tay thảy vô xuồng nó mấy trái. Con bé cong môi lên: “Ai mà cần ba cái đồ quỷ này. Ừ, ăn cho nhiều nhiều rồi kêu đau bụng”.
Có hôm, Tân đi bắt cá một mình chợt nghe tiếng la thất thanh của con bé, má nó thì đang xúc hến ở đuôi cồn nên không nghe thấy. Trời đất, hổng lẽ con nhỏ “mắc ghét” bị rắn cắn? Ba chân bốn cẳng chạy tới thì Tân thấy nó nằm dài trên xuồng, mặt tái mét. Theo tay nó chỉ, Tân gỡ con vắt no máu, tròn như hột cườm ở bắp chân con bé ra rồi ôm bụng cười: “Trời đất, có con vắt nhỏ xíu mà làm thấy ghê!”. Thấy máu đang rịn ra, chắc sợ nên con bé khóc ngon lành. Người ta là con gái mà mình cười lãng xẹt, Tân hối hận hái vội đọt lục bình non vò nát rồi đắp lên. Làm cho có chuyện chứ, Tân biết ba cái dấu vắt cắn này đâu cần phải cầm máu như đứt tay hay đỉa cắn.
Con bé “mắc ghét” tên Hoa, nhà bên sông. Cha nó làm thợ mộc, má đi xúc hến. Năm Tân mười tám tuổi thì con bé đã lên mười bảy, cái bãi bồi ngày nào giờ bần mọc rậm hơn. Mười bảy tuổi, tóc Hoa bây giờ cũng bay theo gió. Lạ thiệt, không xấp xải mà mướt rượt như gội nước bồ kết. Còn đôi mắt, cũng nheo nheo trong nắng nhưng không hiểu sao Tân thấy hổng “mắc ghét” chút nào!
Chú Hai đang treo võng, thấy thằng con cứ dòm hoài qua sông, nghe gió bấc thổi đìu hiu, lòng chú chợt gợn nỗi buồn. Bữa nay là đám cưới con Hoa, chắc thằng con chú rầu lắm, nhưng đời mà, đâu phải chuyện gì cũng được như ý mình...
- Tân, mắc gì mà ngồi thừ từ chiều tới giờ, hổng đi đâu hết vậy?
Tân giật mình, thằng bạn tới hồi nào mà không hay, không biết.
- Ờ... có gì đâu!
Khánh nhìn qua sông, thấy đèn đám cưới, liền buông vài câu an ủi:
- Thôi, tao biết rồi. Buồn tình phải hôn? Là đàn ông con trai, đừng yếu mềm quá nghen mậy.
- Mầy cứ giỏi suy luận. Tao buồn hồi nào, ngồi hóng mát, coi nước chảy sướng tới thấu trời luôn.
Khánh cười, vỗ vai thằng bạn:
- Sướng thấu trời hay buồn nẫu ruột, nẫu gan? Ừ, không buồn thì không buồn. Tối nay tao với mầy làm lai rai nghen?
Nghe thằng bạn rủ, Tân đồng ý liền, dù sao đêm nay cũng không ngủ, mượn rượu giải sầu cho quên. Rượu trong chai sắp cạn, mắt Khánh lim dim:
- Bữa nay tao ngó bộ dạng mầy thấy rầu muốn chết được. Quên con nhỏ đó đi, nhớ chi đứa tham phú, phụ bần...
- Cha má người ta quyết, chứ người ta có muốn vậy đâu.
Nói là nói chơi chớ Khánh cũng đang muốn tìm lời an ủi thằng bạn, ngặt anh ít chữ nghĩa nên làm thằng bạn phật lòng.
- Thôi, đừng có mượn hơi rượu mà nói tầm phào. Tao vô nhà xách cây đờn, hai đứa mình ca sáng đêm nay luôn!
Tân so dây, dạo đờn, Khánh đòi ca bài tân cổ giao duyên “Bóng người cùng thôn”. Trời đất, nó ca chi cái bài một thời Minh Vương và Lệ Thủy lấy hết nước mắt của người ta. Khánh ca hay thiệt, đâu thua nghệ sĩ. Nhưng tới đoạn cuối: “Hò ơ, ví dầu nhà dột cột xiêu, muốn đi cưới vợ sợ nhiều miệng ăn. Nhiều miệng ăn thì anh không sợ, sợ nợ không tròn rồi gieo khổ cho nhau” làm thằng bạn đang rầu nghe đau điếng trong lòng.
- Tân à, biểu mày quên liền con nhỏ chắc khó lắm. Nhưng còn con Liên nè, nó thương mầy nhiều lắm đó.
- Vậy à!
- Ừ!
- …
- Mầy còn nhớ hồi nhỏ, tao với mày đi xúc cá, nó cứ đòi theo hoài. Có một lần nó lén ba má, mở cửa trốn theo, hai đứa mình mê cá làm lật xuồng, nó té xuống sông, chút xíu nữa là chìm nghỉm. Tám tuổi, mới biết lội chập chũm, con nhỏ gan thiệt!
- Vậy à, chuyện hồi đó tao quên mất rồi.
- Cái thằng, kỳ khôi vừa vừa thôi cha! Sao mà mau quên quá xá.
Làm sao Tân quên được. Hồi đó, mỗi lần anh với Hoa hẹn hò ở đám bần bãi bồi là anh biết Liên cứ đứng ngó ra sông, chắc Liên buồn lắm. Nhưng... trái tim mình có một, đã dành trọn vẹn cho Hoa hết rồi. Nhà Liên thì gần bên, mỗi khi thấy hai cha con bơi xuồng về, Liên hay giả bộ qua nhà để lựa cá, lựa tép tiếp một tay. Có khi, Liên còn qua bên này phụ má anh ủ cá, làm mắm. Anh hiểu hết, anh cũng từng day dứt, biểu: “Gió bấc về rồi, lấy chồng sớm sớm đi, để tui trả cái ơn, cái nghĩa cho cô Hai”. Liên day mặt. Anh biết cô đang khóc.
Lụi hụi mà đã ba mùa gió bấc. Người ta nói Hoa đã có con. Hạnh phúc không? Chỉ biết lần nào về quê cũng thui thủi một mình, ẵm đứa nhỏ, tay khum khum che nắng.
Lụi hụi lại tới mùa gió bấc. Tân chưa lấy vợ. Liên vẫn một mình ngồi ở bến sông rửa chén.
Một hôm, thằng con trai của Khánh chạy qua, khoe: “Chú Tân ơi, gió bấc dìa rồi, ba nói mơi mốt may cho con bộ đồ mới, sướng quá!”.
Ủa, bấc về sớm vầy nè? Ừ, cũng đã mười mấy mùa kể từ mùa gió ngày hôm ấy! Tân nhìn xuống bến, thấy cha đang treo võng. Liên phụ má Tân gom mấy xâu khô cá kèo thơm lựng: “Ráng phơi cho đặng nắng, để dành cho bác trai với anh Tân nhậu nhẹt, khách khứa trong năm ba ngày tết”.
Dưới sông, có ghe đám cưới chạy ngang. Tân khẽ liếc nhìn Liên, mái tóc cô bay lòa xòa trong gió. Tân nhắm nghiền mắt. Ở cái tuổi không còn trẻ nữa, tự dưng anh nghe tim mình ấm lại khi nghĩ về một mái ấm gia đình, có cha mẹ già, có người vợ dịu hiền, chung tình và hiếu thảo./.
Nguyễn Linh