Viết tiếp truyền thống hào hùng

Mốc son chói lọi

Ngày 20/11/1940, Ban Thường vụ Xứ ủy Nam Kỳ cho họp khẩn cấp, quyết định cho tất cả các nơi nổi dậy; cả Nam bộ rạo rực không khí chuẩn bị. Ngày 23/11/1940, dưới sự lãnh đạo trực tiếp của Xứ ủy và Đảng bộ, quân khởi nghĩa và quần chúng cách mạng ở Tân An - Chợ Lớn vùng dậy mãnh liệt, phong trào chống chiến tranh, chống bắt lính với khẩu hiệu “Không một người lính, không một đồng xu cho đế quốc” diễn ra sôi nổi trong nhân dân và binh lính.

Di tích lịch sử Giồng Cám (xã Đức Hòa Thượng, huyện Đức Hòa) nơi ghi dấu tội ác của thực dân Pháp và tay sai trong cuộc Khởi nghĩa Nam kỳ

Trong cuộc Khởi nghĩa Nam kỳ, toàn tỉnh Tân An - Chợ Lớn có 94/128 làng thực hiện kế hoạch cướp chính quyền và tham gia hưởng ứng khởi nghĩa với nhiều hình thức khác nhau, tiến đánh 12 đồn bót, chiếm và đốt phá 37 nhà việc, ngăn lộ, phá cầu ở 21 địa điểm, thu 52 súng, trừng trị 49 tên ác ôn, tay sai. Ở các huyện: Đức Hòa, Trung Quận, Mộc Hóa, Cần Giuộc, diễn ra nhiều vụ trừng trị ác ôn: Diệt tên Hương quản Nên khét tiếng gian ác tại Giồng Cám; nghĩa quân Bến Lức đâm tên Hương quản Kiên trọng thương; thủ tiêu Hương quản Tuấn, Hương hào Ngà trên sông Cần Giuộc...

Tượng đài chiến sĩ Nam kỳ khởi nghĩa tại Khu di tích Ngã tư Đức Hòa

Tại huyện Đức Hòa, ngày 23/11/1940, lực lượng khởi nghĩa đã phục kích ở Giồng Cám, giết Quản Nên và Bếp Nhung, thu được 4 súng. Sau đó, giặc Pháp đàn áp dã man cuộc khởi nghĩa ở Đức Hòa. Sáng ngày 24/11/1940, chúng tổ chức càn quét với quy mô lớn vào làng Đức Hòa. Với sự chỉ điểm của bọn tay sai, địch đốt hơn 40 ngôi nhà, bắt 30 người, bắn chết 17 người vùi xác xuống con mương nhà ông Lê Văn Khách và nhiều người dân ở các địa phương khác trong huyện cũng bị địch giết hại, bắt bớ. Tuy nhiên, lực lượng của ta vẫn nêu cao tinh thần bất khuất trước kẻ thù.

Cần Giuộc cũng là một trong những địa phương tích cực chuẩn bị và tham gia cuộc khởi nghĩa mạnh mẽ nhất ở Tân An - Chợ Lớn. Đặc biệt, lần đầu tiên trong lịch sử, lá cờ đỏ sao vàng xuất hiện trên đất Tân An - Chợ Lớn tại cầu Ông Chuồng, làng Phước Vĩnh Tây, quận Cần Giuộc (nay là huyện Cần Giuộc) và làng An Thạnh, quận Trung Quận (nay là huyện Bến Lức). Gắn liền với cuộc khởi nghĩa ở Cần Giuộc chính là sự lãnh đạo của “Bà Hoàng hậu đỏ” - anh hùng Nguyễn Thị Bảy. Trong Khởi nghĩa Nam kỳ tháng 11/1940, bà là người chỉ huy chủ yếu cuộc nổi dậy ở quận Cần Giuộc, được đồng bào rất tín nhiệm. Bà bị địch bắt trong cuộc càn quét ngày 14/12/1940 tại bến đò Long Đước Đông, trên đường cùng đồng chí Trần Chí Nam rút về Rừng Sác. Cho đến khi bị địch bắt và kết án tử hình, bà vẫn luôn nêu cao khí tiết của người chiến sĩ cách mạng, khiến quân thù khiếp sợ, nể phục.

Cuộc khởi nghĩa Nam kỳ tại Chợ Lớn - Tân An đã góp phần cùng cả Nam kỳ làm rung chuyển từng mảng lớn chính quyền địch ở cơ sở mà thực dân Pháp và tay sai dày công tạo dựng. Tuy nhiên, do thời cơ chưa chín muồi, cuộc khởi nghĩa thất bại nhưng tạo được tiếng vang lớn, không những trong nước mà còn làm nức lòng cả những chiến sĩ cách mạng Pháp. “Đó là những tiếng súng báo hiệu cho cuộc khởi nghĩa toàn quốc, là bước đấu tranh bằng võ lực cho các dân tộc Đông Dương”.

Từ cuộc khởi nghĩa, xuất hiện nhiều tấm gương anh hùng, bất khuất, kiên cường chiến đấu, hy sinh oanh liệt trước pháp trường, như các đồng chí: Nguyễn Thị Bảy, Nguyễn Văn Nhâm, Lê Văn Lao, Võ Văn Siêng, Nguyễn Văn Dương, Lê Công Phép,... Ngày 14/4/1948, thay mặt Đảng và Chính phủ, Chủ tịch Hồ Chí Minh tặng Huân chương Quân công hạng Nhất cho “Đội quân khởi nghĩa Nam bộ năm 1940, nổi lên chiến đấu oanh liệt với địch và đã biểu dương được ý chí quật cường của dân tộc”, như một sự khẳng định tinh thần bất diệt của cuộc Khởi nghĩa Nam kỳ.

Chung sức xây dựng quê hương

Vốn là địa bàn chịu nhiều tàn phá của chiến tranh nhưng xã Đức Hòa Thượng, huyện Đức Hòa ngày nay đã mang hình dáng nông thôn mới với những tuyến đường giao thông bêtông, nhựa hóa liền mạch; những khu vực chăn nuôi, trồng trọt được quy hoạch bài bản, ứng dụng khoa học - kỹ thuật tiên tiến, hình thành nền sản xuất hàng hóa; đời sống người dân không ngừng được nâng lên.

Ông Nguyễn Công Pho (SN 1940, ngụ ấp Hậu Hòa, xã Đức Hòa Thượng) cho biết: “Cha tôi thường kể nhiều chuyện kháng chiến ngày xưa và nhắc nhở con cháu luôn ghi nhớ những hy sinh của thế hệ trước để giành lại nền độc lập, tự do hôm nay. Tôi tự hào với mảnh đất quê hương khi nơi đây diễn ra cuộc đấu tranh ác liệt nhất trong giai đoạn khởi nghĩa Nam Kỳ năm 1940”.

Bộ mặt nông thôn càng thêm đổi mới với trường học được đầu tư theo tiêu chuẩn nông thôn mới trên địa bàn xã Đức Hòa Thượng

Điểm nổi bật tạo nên sự thay đổi ở những vùng quê cách mạng là phong trào xây dựng nông thôn mới, huy động nguồn lực xã hội hóa cùng những chính sách phát triển nông nghiệp hợp lý, đúng đắn. Phó Chủ tịch UBND xã Đức Hòa Thượng - Trần Quốc Thư cho biết: “Quá trình xây dựng nông thôn mới tuy gặp nhiều khó khăn, nhưng với phương châm phát huy truyền thống anh hùng cùng với sự cần cù, sáng tạo trong lao động, sản xuất, Đảng bộ và nhân dân xã đã tạo nên bước đột phá trong phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh. Đặc biệt, các công trình xây dựng kết cấu hạ tầng đều có sự chung tay, góp sức của người dân”.

Đường giao thông nông thôn ấp Bình Hữu 2 được đầu tư tạo diện mạo khởi sắc cho xã nông thôn mới Đức Hòa Thượng

Xã Đức Hòa Thượng vinh dự được phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng Vũ trang nhân dân vào năm 1994 và năm 2016 được công nhận danh hiệu xã nông thôn mới, xã văn hóa. Hiện thu nhập bình quân đầu người trong xã đạt 50 triệu đồng/năm. Bên cạnh phát triển kinh tế nông nghiệp, trên địa bàn xã hình thành các công ty, xí nghiệp, khu thương mại - dịch vụ hoạt động hiệu quả đã góp phần giải quyết lao động cho địa phương.

Phát huy truyền thống anh hùng, tuổi trẻ Cần Giuộc luôn nâng cao trách nhiệm của thế hệ trẻ bằng nhiều công trình, phần việc ý nghĩa, ra sức học tập và phấn đấu xây dựng quê hương. Theo Bí thư Huyện đoàn Cần Giuộc - Trần Hải Phú, nhằm giáo dục truyền thống yêu nước cho thế hệ trẻ, nhân kỷ niệm các ngày lễ lớn, Huyện đoàn thường tổ chức các hoạt động Về nguồn tại một số khu di tích lịch sử trên địa bàn huyện: Khu Tượng đài Nghĩa sĩ Cần Giuộc, Công viên Nguyễn Thị Bảy, chùa Tôn Thạnh,... Đồng thời, các cấp bộ Đoàn còn tăng cường tổ chức các hoạt động đền ơn đáp nghĩa, thăm Mẹ Việt Nam Anh hùng, gia đình thương binh, liệt sĩ,... trên địa bàn nhân các dịp lễ, tết”.

Cuộc Khởi nghĩa Nam kỳ ngày 23/11/1940 đi vào lịch sử như mốc son chói lọi nhất của dân tộc trên con đường cởi ách nô lệ. 80 năm trôi qua nhưng khí thế hào hùng, tinh thần chiến đấu oanh liệt, ý chí quật cường của đồng bào và chiến sĩ trong cuộc khởi nghĩa ấy vẫn sống mãi trong lịch sử đấu tranh cách mạng của dân tộc ta./.

Hùng Thanh