Tại huyện Vĩnh Hưng, thời gian qua, việc chuyển đổi cây trồng cũng mang lại hiệu quả kinh tế cao. Phó Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Vĩnh Hưng - Lê Quốc Bổn thông tin: “Diện tích vườn tạp, sản xuất kém hiệu quả trên địa bàn huyện đã giảm rất nhiều so với trước đây. Người dân chủ yếu chọn các loại cây ăn quả cho giá trị kinh tế cao như xoài, bưởi, mít, sầu riêng,... để chuyển đổi. Thời gian tới, huyện tiếp tục tuyên truyền, vận động người dân chuyển đổi những diện tích lúa kém hiệu quả sang những cây trồng khác phù hợp với điều kiện thổ nhưỡng của địa phương và đúng chủ trương, định hướng của ngành Nông nghiệp tỉnh”.

Huyện Tân Thạnh cũng là một trong những địa phương có diện tích chuyển đổi sang trồng cây ăn quả lớn của tỉnh. Những năm gần đây, nông dân trên địa bàn huyện chuyển đổi trên 1.000ha đất lúa kém hiệu quả sang trồng sầu riêng, bưởi da xanh, chanh không hạt,...

Phó Chủ tịch UBND xã Tân Lập, huyện Tân Thạnh - Trần Minh Nghĩa cho biết, trên địa bàn xã hiện có trên 400ha cây ăn quả, trong đó, có khoảng 200ha sầu riêng, chủ yếu tập trung tại ấp Bằng Lăng và Trương Công Ý. Xã đã xây dựng được 2 mã số vùng trồng cho 26,5ha sầu riêng với 9 hộ tham gia, sản lượng gần 160 tấn/năm; 1 mã số vùng trồng cho 19,5ha chanh.

 

Việc chuyển đổi cây trồng ở vùng Đồng Tháp Mười của tỉnh, đặc biệt là chuyển đổi sang cây ăn quả, nhiều mô hình bước đầu mang lại hiệu quả kinh tế cao. Tuy nhiên, việc liên kết tiêu thụ còn hạn chế do người dân sản xuất nhỏ, lẻ, chưa tập trung; thiếu sự hợp tác, liên kết giữa các hộ nông dân; sản lượng trái cây tiêu thụ thông qua liên kết hợp tác xã, tổ hợp tác còn rất hạn chế;… Trước tình hình trên, ngành Nông nghiệp tỉnh đã triển khai, thực hiện Đề án thí điểm xây dựng vùng nguyên liệu cây ăn quả vùng Đồng Tháp Mười đạt chuẩn tiêu thụ trong nước và xuất khẩu trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2022-2025. Theo đó, Đề án được thực hiện trên địa bàn các huyện: Tân Hưng, Vĩnh Hưng, Mộc Hóa, Tân Thạnh, Thạnh Hóa và thị xã Kiến Tường.

Mục tiêu của đề án đến năm 2025 là hình thành vùng nguyên liệu cây ăn quả khoảng 10.500ha; trong đó, diện tích trồng mít trên 3.500ha, xoài trên 700ha, sầu riêng trên 340ha, các diện tích còn lại trồng cây ăn quả khác như bưởi, chuối, mãng cầu,... Song song đó, hình thành 4 chuỗi liên kết sản xuất, chế biến tiêu thụ sản phẩm; giảm chi phí đầu vào sản xuất từ 5-10%, giảm tổn thất sau thu hoạch 5-10% và tăng giá từ 10-20%; thành lập mới 4 hợp tác xã cây ăn quả, tăng cường năng lực cho ít nhất 8 hợp tác xã nông nghiệp trong vùng nguyên liệu;…

Theo Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn – Nguyễn Chí Thiện, thời gian qua, ở một số địa phương, trong đó, có khu vực Đồng Tháp Mười của tỉnh, người dân chuyển đổi cây trồng còn tự phát, không theo quy hoạch. Một số cây trồng chuyển đổi có lợi thế cạnh tranh yếu do quy mô sản xuất nhỏ, lẻ, manh mún, cơ giới hóa khó khăn, chi phí lao động, vật tư đầu vào tăng, giá thành sản xuất cao; chưa tạo thành vùng sản xuất tập trung để kết nối sản xuất với tiêu thụ nông sản;... Kết cấu hạ tầng chủ yếu phục vụ sản xuất lúa nên việc chuyển đổi sang cây ăn quả chưa đáp ứng yêu cầu, hiệu quả thấp. Trong khi đó, việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng từ đất lúa sang trồng cây ăn quả đòi hỏi phải có vốn đầu tư lớn. Rào cản kỹ thuật về chất lượng, an toàn thực thẩm, nhãn hàng hóa,... của các thị trường nhập khẩu, đặc biệt là thị trường Trung Quốc chuyển từ tiểu ngạch sang xuất khẩu chính ngạch đã gây khó khăn đối với việc xuất khẩu sản phẩm nông sản, nhất là đối với các sản phẩm trái cây,...

Từ thực tế sản xuất, các địa phương kiến nghị tỉnh hỗ trợ khảo sát thổ nhưỡng đất để có khuyến cáo loại cây trồng phù hợp với từng vùng; đầu tư nâng cấp, mở rộng hệ thống giao thông; tạo điều kiện cho nông dân tiếp cận nguồn vốn ưu đãi trong chuyển đổi cây trồng. Bên cạnh đó, cần đẩy mạnh công tác xúc tiến thương mại, tiếp thị, quảng bá, giới thiệu các sản phẩm nông sản của tỉnh cho thị trường trong nước và ngoài nước. Các địa phương cũng yêu cầu tỉnh tăng cường hỗ trợ đầu tư hệ thống kênh thông tin về giá cả thị trường, thông tin khoa học - kỹ thuật phục vụ sản xuất; ban hành cơ chế chính sách hỗ trợ cho nông dân chi phí chuyển đổi cây trồng và bảo hiểm cây trồng chuyển đổi; hỗ trợ một phần về giống đối với các mô hình thí điểm và hỗ trợ kỹ thuật đối với loại cây trồng mới cho nông dân.