Tuyên truyền pháp luật là 'lá chắn mềm' ngăn ngừa vi phạm và tiêu cực xã hội

Phó Giám đốc Sở Tư pháp Lý Hồng Huấn phát biểu tại một hội nghị đánh giá công tác tuyên truyền pháp luật

- PV: Thưa ông, trước yêu cầu đấu tranh, phòng ngừa vi phạm pháp luật và tiêu cực xã hội, ông đánh giá khái quát như thế nào về công tác TTPBGDPL trên địa bàn tỉnh thời gian qua?

Ông Lý Hồng Huấn: Trong những năm qua, công tác TTPBGDPL luôn được xem là nhiệm vụ trọng tâm trong quản lý xã hội bằng pháp luật. Các cấp ủy, chính quyền trong tỉnh rất quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, đặc biệt chú trọng đưa hoạt động tuyên truyền về cơ sở, về vùng sâu, vùng xa và khu vực biên giới, nơi người dân khó tiếp cận các nguồn thông tin chính thống.

Nhờ đó, các chủ trương, nghị quyết của Đảng, chính sách và quy định pháp luật của Nhà nước được truyền tải nhanh hơn, chính xác và hiệu quả hơn đến người dân. Quan trọng hơn, người dân đã hình thành ý thức tự học, tự tìm hiểu pháp luật, xem pháp luật là “công cụ” để tự bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình, để sống và làm việc đúng quy định.

Nội dung và hình thức TTPBGDPL ngày càng linh hoạt, bám sát thực tiễn từng ngành, từng đối tượng, địa bàn. Các luật mới, các chính sách quan trọng liên quan trực tiếp đến người dân, doanh nghiệp như Luật Đất đai, Luật Nhà ở, Luật Căn cước, Luật Các tổ chức tín dụng, Luật Đầu tư, Luật Doanh nghiệp… đều được triển khai kịp thời, rõ ràng và dễ hiểu.

Không chỉ truyền đạt quy định, các hoạt động TTPBGDPL còn giúp tháo gỡ “điểm nghẽn” trong thực thi pháp luật; giúp các cơ quan quản lý nắm bắt kịp thời những bất cập trong cuộc sống để kiến nghị sửa đổi, bổ sung chính sách.

- PV: Trong công tác TTPBGDPL cần sự mạnh dạn đổi mới, thử nghiệm những mô hình sáng tạo, phù hợp với từng nhóm đối tượng, thưa ông?

Ông Lý Hồng Huấn: Nhiều cơ quan, đơn vị, địa phương đã chủ động đề xuất mô hình tuyên truyền mới rất gần dân, hiệu quả và sáng tạo. Trong lực lượng vũ trang, có thể kể đến mô hình 5 chủ động trong công tác tư tưởng của Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh, giúp ngăn ngừa vi phạm, giảm các sai phạm kỷ luật trong đơn vị. Các mô hình Rau sạch quân sự kết hợp tuyên truyền pháp luật, Cựu chiến binh tham gia bảo vệ cột mốc biên giới, Chi hội Cựu chiến binh 4 không, 2+1 hỗ trợ người nghiện tái hòa nhập… mang lại hiệu quả cộng đồng rõ rệt.

Trong Đoàn Thanh niên và Hội Liên hiệp Phụ nữ, các mô hình Đội hình thanh niên tình nguyện, Nữ công nhân nhà trọ với pháp luật, Cổng trường an toàn giao thông, Tuyên truyền pháp luật qua ứng dụng Zalo... tạo ra sức lan tỏa mạnh mẽ.

Nhà trường cũng triển khai Tiết pháp luật, Câu lạc bộ tư vấn tâm lý học đường, Phiên tòa giả định, các cuộc thi sáng kiến phòng, chống bạo lực học đường…

Khu dân cư có mô hình Không có thanh thiếu niên mắc tệ nạn; 3 quản - 3 giúp; Tuyên truyền phòng, chống ma túy, không để ma túy xâm nhập cộng đồng... Phương tiện truyền thông thì đẩy mạnh các chuyên mục, bản tin, phát thanh lưu động, loa cầm tay tại biên giới… để tiếp cận đa dạng, liên tục, bám sát thực tiễn.

5 năm qua, toàn tỉnh đã tổ chức 140.650 cuộc tuyên truyền, thu hút hơn 6,5 triệu lượt người tham dự, phát hành hơn 2 triệu tài liệu pháp luật, thực hiện 582 cuộc thi tìm hiểu pháp luật và hàng trăm ngàn tin, bài, chương trình trên các phương tiện thông tin, truyền thông. Riêng từ đầu năm 2025 đến nay, có 13.521 cuộc tuyên truyền với hơn 1,3 triệu lượt người tham gia.

- PV: Bên cạnh những kết quả tích cực, những hạn chế nào đang đặt ra thưa ông?

Ông Lý Hồng Huấn: Chúng tôi thẳng thắn nhìn nhận còn một số tồn tại. Đó là một số cơ quan, đơn vị, địa phương chưa duy trì công tác TTBGDPL một cách thường xuyên; hoạt động còn dàn trải. Việc phối hợp giữa các ngành đôi lúc chưa chặt chẽ, chưa đồng bộ. Nhiều mô hình tuyên truyền hay nhưng chưa được tổng kết, đánh giá để nhân rộng.

Công tác TTPBGDPL tại doanh nghiệp vẫn còn hạn chế. Một bộ phận người lao động chưa được trang bị đầy đủ kiến thức pháp luật nên dễ vi phạm trong quá trình làm việc.

Người dân vùng sâu, vùng xa, đồng bào dân tộc thiểu số còn khó tiếp cận thông tin do hạn chế về hạ tầng, công nghệ.

Những hạn chế này phản ánh thực tế rằng công tác TTPBGDPL rất quan trọng nhưng không thể triển khai rời rạc, càng không thể làm theo phong trào. Nó đòi hỏi sự tham gia của cả hệ thống chính trị, sự đổi mới liên tục và sự chủ động của người dân.

- PV: Công tác phối hợp giữa các ngành, đoàn thể trong TTPBGDPL thời gian qua như thế nào, thưa ông?

Ông Lý Hồng Huấn: Thời gian qua, công tác phối hợp của các cấp, các ngành, đoàn thể, địa phương luôn được thực hiện nền nếp, ngày càng chặt chẽ, đi vào chiều sâu. Ban Cán sự đảng UBND tỉnh lãnh đạo thực hiện các nhiệm vụ thường xuyên về TTPBGDPL, đặc biệt là các chương trình, đề án, văn bản về TTPBGDPL đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt và HĐND tỉnh thông qua.

Ngành Tư pháp giữ vai trò nòng cốt trong việc tham mưu UBND và Hội đồng phối hợp PBGDPL triển khai các hoạt động PBGDPL tại địa phương, phân công nhiệm vụ cụ thể cho các sở, ngành, địa phương trong công tác PBGDPL. Sở, ngành nào được giao chủ trì triển khai văn bản quy phạm pháp luật thuộc lĩnh vực hoạt động của sở, ngành đó hoặc được giao chủ trì các chương trình, đề án, văn bản về PBGDPL chịu trách nhiệm chính tuyên truyền, phổ biến văn bản, quy định pháp luật trong cán bộ, công chức của sở, ngành mình, đồng thời chủ động phối hợp ngành Tư pháp, các đoàn thể và chính quyền các cấp triển khai, PBGDPL cho cán bộ và người dân.

MTTQ Việt Nam tỉnh và các tổ chức chính trị - xã hội đã chủ động và tích cực phối hợp các cơ quan nhà nước thực hiện TTPBGDPL cho đoàn viên, hội viên và người dân.

- PV: Ông cho biết những nhiệm vụ trọng tâm để nâng cao hiệu quả PBGDPL trong thời gian tới?

Ông Lý Hồng Huấn: Để khắc phục những tồn tại, hạn chế, phát huy những kết quả đạt được, đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới, đòi hỏi cần tiếp tục nâng cao hiệu quả công tác TTPBGDPL với định hướng lấy người dân làm trung tâm thì cần tập trung vào một nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm.

Thứ nhất là nâng cao nhận thức của các cấp ủy, tổ chức đảng, chính quyền, đoàn thể và người dân về vai trò, ý nghĩa và tầm quan trọng của công tác PBGDPL tại địa phương. Tiếp tục phát huy vai trò, trách nhiệm của từng thành viên Hội đồng trong công tác TTPBGDPL, đồng thời tăng cường phối hợp trong triển khai nhiệm vụ. Chú trọng nâng cao hơn nữa nhận thức, ý thức của cán bộ, đảng viên để nêu gương, lan tỏa tinh thần thượng tôn Hiến pháp, pháp luật cho người dân.

Thứ hai là quan tâm, triển khai một cách toàn diện, hiệu quả công tác TTPBGDPL với hình thức, nội dung thiết thực, phù hợp với từng đối tượng. Chú trọng tuyên truyền cho người lao động trong doanh nghiệp, người dân sinh sống ở vùng biên giới, vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong TTPBGDPL.

Thứ ba là thực hiện hiệu quả, chất lượng các đề án về PBGDPL. Gắn thực hiện các đề án với thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia, đề án phát triển kinh tế - xã hội, địa bàn trọng yếu về quốc phòng, an ninh biên giới quốc gia.

Thứ tư là thường xuyên tập huấn kỹ năng, kiến thức cho đội ngũ báo cáo viên pháp luật, tuyên truyền viên pháp luật trên địa bàn tỉnh theo hướng đổi mới cách thức tập huấn, trao đổi, tương tác hai chiều nhằm nâng cao năng lực cho đội ngũ này ở cơ quan, đơn vị, địa phương.

Thứ năm là gắn kết chặt chẽ công tác TTPBGDPL, hòa giải ở cơ sở với công tác tuyên giáo, công tác dân vận, vận động quần chúng Nhân dân chấp hành pháp luật ở cơ sở.

Thứ sáu là tăng cường kiểm tra công tác TTPBGDPL tại địa phương; kịp thời phát hiện những khó khăn, vướng mắc, giải quyết theo thẩm quyền hoặc báo cáo, đề xuất cơ quan có thẩm quyền xem xét, giải quyết. Đồng thời, có hình thức khen thưởng phù hợp đối với các tập thể, cá nhân có đóng góp tích cực trong công tác TTPBGDPL. Huy động nguồn lực xã hội tham gia tích cực, hiệu quả vào công tác TTPBGDPL, trong đó có việc huy động đội ngũ luật sư, luật gia và những người làm công tác pháp luật.

- PV: Xin cảm ơn ông!/.

Vũ Quang