Cái giá phải trả khi cố tình gây ô nhiễm môi trường

Vi phạm trong thời gian dài

Thời gian qua, cử tri huyện Thạnh Hóa, tỉnh Long An phản ánh các nhà máy của Cty TNHH An Hưng Nông tại xã Tân Đông, liên tục vi phạm pháp luật về BVMT, gây ô nhiễm nguồn nước, ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp và đời sống của người dân.

Dù nhiều lần bị cơ quan chức năng kiểm tra, xử phạt nhưng Cty vẫn không khắc phục mà ngày càng ngoan cố, có biểu hiện thách thức pháp luật và tiếp tục tái phạm nghiêm trọng hơn. Ngoài vi phạm pháp luật về BVMT, Cty còn vi phạm pháp luật về đất đai, san lấp mặt bằng, tạo sân phơi trái phép và sân phơi trái phép này tiếp tục là nguyên nhân gây ô nhiễm không khí, gây mùi hôi,...

Từ thông tin phản ánh của cử tri cũng như trong quá trình kiểm tra, giám sát xác định, Cty TNHH An Hưng Nông trong quá trình hoạt động liên tục có các hành vi vi phạm pháp luật về BVMT.

Trong đó, ngày 30/8/2019, UBND tỉnh ban hành Quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với Cty TNHH An Hưng Nông với các hành vi không xây lắp công trình BVMT theo quy định; vận hành không đúng quy trình đối với công trình BVMT với số tiền phạt 360 triệu đồng.

Chưa đầy 1 năm sau, qua thanh tra của Sở Tài nguyên và Môi trường xác định, Cty có hành vi không cung cấp một trong các nội dung báo cáo đánh giá tác động môi trường và các yêu cầu trong quyết định phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường thuộc thẩm quyền phê duyệt của UBND tỉnh nên ban hành quyết định xử phạt với số tiền 70 triệu đồng.

Cơ quan chức năng lấy mẫu nước thải tại kênh La Khoa thời điểm Công ty TNHH An Hưng Nông xả thải gây ô nhiễm môi trường

Mặc dù liên tục bị xử phạt vi phạm hành chính, tuy nhiên, hành vi gây ÔNMT từ phía Cty vẫn tiếp tục diễn ra, gây bức xúc cho người dân. Đến giữa tháng 10/2021, Thường trực HĐND huyện Thạnh Hóa có báo cáo và chỉ đạo ngành chuyên môn huyện, UBND xã Tân Đông tiếp tục theo dõi việc chấp hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính, việc khắc phục ÔNMT của Cty TNHH An Hưng Nông.

Đến đầu năm 2022, Sở Tài nguyên và Môi trường có văn bản nghiêm cấm việc Cty TNHH An Hưng Nông xả nước thải không qua xử lý hoặc xử lý không đạt quy chuẩn quy định ra môi trường làm ảnh hưởng đến đời sống, sản xuất nông nghiệp của người dân.

Đồng thời, UBND xã Tân Đông yêu cầu Cty vận hành thường xuyên công trình xử lý nước thải, tuyệt đối không được xả nước thải chưa qua xử lý ra kênh nội đồng, kênh Kháng Chiến và ruộng của người dân.

Tuy nhiên, tháng 02 và 3/2023, UBND xã Tân Đông kiểm tra tiến độ cải tạo khu đất trong khuôn viên nhà máy phân bón và việc đổ, thải chất thải rắn thông thường của Cty không đúng quy định nên trình UBND huyện Thạnh Hóa xem xét, xử phạt đối với vi phạm của Cty TNHH An Hưng Nông. Ngày 20/3/2023, Chủ tịch UBND huyện Thạnh Hóa ban hành Quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với Cty TNHH An Hưng Nông với số tiền phạt 45 triệu đồng.

Trước dấu hiệu liên tục gây ÔNMT, Sở Tài nguyên và Môi trường chỉ đạo cơ quan chuyên môn lấy các mẫu nước thải từ chi nhánh Cty TNHH An Hưng Nông. Kết quả thử nghiệm ngày 03/5/2024 của Trung tâm Phát triển quỹ đất và Dịch vụ tài nguyên, môi trường, Sở Tài nguyên và Môi trường cho thấy, mẫu nước thải từ Chi nhánh Cty TNHH An Hưng Nông trước khi tràn qua ao chứa của người dân có các thông số vượt nhiều lần so với Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về nước thải công nghiệp như BOD5 vượt 2.121 lần, COD vượt 2.514 lần, chất rắn lơ lửng vượt 96,1 lần, tổng Nitơ vượt 3,3 lần, tổng Phốt pho vượt 44,9 lần, Amoni vượt 4,4 lần, Sunfua vượt 1,18 lần.

Còn đối với mẫu thử được lấy từ kênh La Khoa cũng cho thấy nhiều số liệu vượt quy chuẩn như BOD5 vượt 638,89 lần, COD vượt 493,67 lần, chất rắn lơ lửng vượt 16,22 lần, tổng Nitơ vượt 1,11 lần. Với dấu hiệu tội phạm về ÔNMT, UBND tỉnh đã chuyển thông tin giải quyết tin báo tội phạm đến Công an tỉnh giải quyết. Sau khi củng cố chứng cứ, cơ quan Cảnh sát điều tra, Công an tỉnh đã ra quyết định khởi tố vụ án hình sự, khởi tố bị can đối với Trần Quốc Cường - Giám đốc Cty TNHH An Hưng Nông, về tội gây ÔNMT theo quy định tại Điều 235 Bộ luật Hình sự.

Cái giá phải trả

Sau khi kết thúc điều tra, truy tố, ngày 30/12/2024, Tòa án nhân dân tỉnh mở phiên tòa sơ thẩm xét xử đối với bị cáo Trần Quốc Cường (45 tuổi, ngụ xã Dương Xuân Hội, huyện Châu Thành) - Giám đốc Cty TNHH An Hưng Nông, về tội gây ÔNMT theo quy định tại khoản 3, Điều 235 Bộ luật Hình sự.

Trong quá trình hoạt động, Cty mở 2 chi nhánh tại ấp 3, xã Tân Đông, huyện Thạnh Hóa. Trong đó, 1 chi nhánh hoạt động sản xuất phân bón và 1 chi nhánh sản xuất nước ép trái cây.

Bị cáo Trần Quốc Cường tại phiên tòa xét xử

Mặc dù biết rõ nguồn vỏ, hạt trái cây là chất thải thuộc chất thải rắn công nghiệp thông thường, phải được chuyển giao cho đơn vị có chức năng xử lý theo quy định pháp luật, không được chôn, lấp, đổ, thải ra môi trường nhưng Trần Quốc Cường vẫn chỉ đạo liên hệ ký hợp đồng xử lý chất thải hữu cơ, thu gom vỏ, hạt trái cây của 5 Cty, tổng cộng gần 30.000 tấn để làm nguyên liệu ủ phân bón hữu cơ.

Để thực hiện, Cường hợp tác với ông Nguyễn Huy Đạt chế tạo và vận hành máy sấy. Tuy nhiên, quá trình chạy thử nghiệm không thành công, vỏ hạt xoài không đạt độ ẩm để làm phân bón nhưng lúc này là thời điểm chính vụ, nguồn nguyên liệu nhiều nên gây ứ đọng.

Do đó, Cường chỉ đạo nhân viên đổ, thải vỏ, hạt xoài ra khu vực phía sau Nhà máy sản xuất phân bón thuộc Chi nhánh Cty TNHH An Hưng Nông với khối lượng gần 3.000 tấn chất thải. Khu vực đổ thải trái phép không có giấy phép xây dựng, không lót đáy, không có mái che nên nước thải rỉ ra từ khối lượng chất thải chưa qua xử lý theo đường ống chảy trực tiếp ra kênh La Khoa - kênh dẫn nước phục vụ sản xuất nông nghiệp cho các hộ dân giáp ranh giữa địa bàn huyện Thạnh Hóa và huyện Tân Phước, tỉnh Tiền Giang.

Đồng thời, nước thải còn tràn qua ruộng, đất của các hộ dân lân cận gây ÔNMT xung quanh. Quá trình điều tra, cơ quan điều tra cũng xác định, mỗi kilôgam vỏ, hạt xoài khi xử lý phải trả 200 đồng, Cường đổ thải trái phép, không xử lý, thu lợi bất chính số tiền hơn 560 triệu đồng.

Tại phiên tòa, Cường ăn năn về hành vi phạm tội. Cường cũng cho biết, ngay sau khi cơ quan điều tra khởi tố vụ án, khởi tố bị can đã chủ động khắc phục hậu quả. Trong đó, Cường tự nguyện ký hợp đồng chuyển giao gần 3.000 tấn chất thải rắn công nghiệp thông thường cho đơn vị có chức năng xử lý, tiêu hủy để khắc phục hậu quả; thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải về hành vi phạm tội, tích cực hợp tác với cơ quan có trách nhiệm trong quá trình thu gom, xử lý vật chứng và giải quyết vụ án, khắc phục hậu quả.

Đây cũng là những tình tiết giảm nhẹ được tòa ghi nhận. Với hành vi phạm tội, Cường bị tuyên phạt 800 triệu đồng. Dù rằng hình phạt này chưa thực sự làm hài lòng nhiều người nhưng vụ án này cũng là hồi chuông cảnh tỉnh cho các doanh nghiệp, cá nhân trong việc chấp hành pháp luật về BVMT theo đúng tinh thần “làm một vụ cảnh tỉnh cả vùng, cả lĩnh vực”./.

Kiên Định