Xây dựng môi trường học tập tích cực

Trong các tiết học, giáo viên lồ̀ng ghép nội dung về giáo dục đạo đức, kỹ năng sống và phòng, chống bạo lực học đường cho học sinh

Giáo dục đạo đức, kỹ năng sống

Trường THCS Hòa Thành (xã Đức Huệ) luôn xác định công tác giáo dục đạo đức, kỹ năng sống là một trong những nhiệm vụ trọng tâm trong quá trình giáo dục toàn diện học sinh. Trường chú trọng phát huy năng lực, khả năng sáng tạo của mỗi cá nhân; hình thành cho các em những giá trị sống đúng đắn, thái độ ứng xử văn minh; trang bị những kỹ năng cần thiết để học sinh tự tin trong các hoạt động học tập và sinh hoạt hằng ngày cũng như trong các tình huống của cuộc sống, từ đó thể hiện bản thân và học cách sống tích cực, có trách nhiệm.

Trường thường xuyên lồng ghép việc giáo dục đạo đức và kỹ năng sống trong các tiết học chính khóa, trong các giờ sinh hoạt dưới cờ, sinh hoạt lớp và trong các hoạt động giáo dục khác giúp học sinh tiếp cận nội dung này một cách tự nhiên, gắn với tình huống thực tế của cuộc sống.

Giáo viên giáo dục kỹ năng phòng, chống đuối nước cho học sinh

Phó Hiệu trưởng Trường THCS Hòa Thành Lê Thị Kim Liền cho biết: “Trường phối hợp các ban, ngành, đoàn thể địa phương thường xuyên tổ chức các buổi sinh hoạt ngoại khóa, tuyên truyền, nói chuyện dưới cờ về các chủ đề như Ứng xử văn minh học đường; An toàn giao thông; Phòng, chống lừa đảo qua mạng; Bắt cóc trực tuyến; Kỹ năng kiểm soát cảm xúc và giải quyết mâu thuẫn;... Qua đó, học sinh được nâng cao nhận thức, bồi dưỡng tình cảm đạo đức, biết yêu thương, chia sẻ, tôn trọng và giúp đỡ lẫn nhau trong học tập cũng như trong cuộc sống hằng ngày. Ngoài ra, giáo viên chủ nhiệm luôn quan tâm, gần gũi, nắm bắt tâm lý học sinh, phối hợp chặt chẽ phụ huynh để kịp thời phát hiện, ngăn ngừa và uốn nắn những biểu hiện lệch chuẩn trong hành vi, thái độ của các em. Từ đó, hình thành nhân cách, bồi dưỡng lối sống đẹp cho học sinh, giúp các em biết tự điều chỉnh hành vi, biết tôn trọng bản thân và người khác, biết cách ứng xử phù hợp trong các mối quan hệ xã hội. Đây cũng là nền tảng để xây dựng môi trường giáo dục an toàn, lành mạnh, thân thiện, giúp học sinh phát triển toàn diện về trí tuệ, thể chất, tâm hồn và kỹ năng xã hội. Thông qua đó, trường hướng đến mục tiêu giáo dục học sinh thành người có tri thức, có nhân cách, sống trách nhiệm và biết yêu thương”.

Chung tay phòng, chống bạo lực học đường

Học sinh Trường THPT Võ Văn Tần trong tiết Hoạt động trải nghiệm và hướng nghiệp

Phó Hiệu trưởng Trường THPT Võ Văn Tần (xã Mỹ Hạnh) Trần Văn Phúc nhận định: “Bạo lực học đường là một vấn đề nhức nhối và phức tạp, không chỉ gây tổn thương về thể chất, tinh thần cho nạn nhân mà còn ảnh hưởng xấu đến môi trường học tập chung và sự phát triển tâm lý của cả người gây bạo lực. Đó là một rào cản lớn đối với mục tiêu xây dựng môi trường giáo dục an toàn, thân thiện theo Chương trình Giáo dục phổ thông 2018. Vấn nạn này không chỉ biểu hiện qua hành vi thể chất mà còn lan rộng trong không gian mạng, ảnh hưởng trực tiếp đến phẩm chất tốt, trách nhiệm và năng lực tự chủ của người học. Đây là một thách thức đòi hỏi sự chung tay của toàn xã hội, đặc biệt là nhà trường và gia đình. Trường đã và đang thực hiện nhiều giải pháp để phòng, chống BLHĐ, trong đó chú trọng giải pháp phòng ngừa từ xa - can thiệp kịp thời - hỗ trợ toàn diện”.

Theo đó, Trường THPT Võ Văn Tần thường lồng ghép, tích hợp để đưa nội dung phòng, chống bạo lực học đường vào các môn học, nhất là môn Giáo dục Kinh tế và Pháp luật, Hoạt động trải nghiệm và hướng nghiệp, đồng thời tập trung vào chủ đề kỹ năng kiểm soát cảm xúc, thương lượng, hóa giải mâu thuẫn và tôn trọng sự khác biệt. Ngoài ra, trường tuyên truyền pháp luật như tổ chức các diễn đàn, tọa đàm về hậu quả pháp lý của hành vi bạo lực theo Luật Dân sự, Luật Hình sự, Luật Trẻ em; duy trì và nâng cao hiệu quả hoạt động của Phòng Tham vấn tâm lý để phát hiện sớm học sinh có nguy cơ bị bạo lực hoặc có hành vi bạo lực, tiến hành tư vấn cá nhân, nhóm kịp thời.

Trường còn xây dựng kênh báo cáo an toàn bằng cách thiết lập hệ thống tiếp nhận thông tin về bạo lực bảo đảm tính kín đáo, kịp thời để bảo vệ người báo cáo; thành lập đội ngũ nòng cốt như bồi dưỡng các giáo viên chủ nhiệm, cán bộ Đoàn, đội xung kích thực hiện hòa giải mâu thuẫn ngay từ cấp độ nhỏ.

Đặc biệt, Trường THPT Võ Văn Tần chú trọng phối hợp cộng đồng như liên kết chặt chẽ với gia đình để thường xuyên trao đổi, tổ chức các buổi tập huấn cho phụ huynh về dấu hiệu và cách xử lý khi con là nạn nhân hoặc thủ phạm bạo lực học đường; phối hợp công an, chính quyền địa phương để xử lý nghiêm các vụ việc phức tạp, mang tính chất hình sự.

Giáo viên các trường cũng quan tâm, chú trọng thực hiện công tác phòng, chống bạo lực học đường. Theo cô Trương Thị Thúy Kiều - giáo viên Trường Tiểu học thị trấn Tầm Vu (xã Tầm Vu), bạo lực học đường hiện nay là vấn đề đáng lo ngại, dù ở cấp tiểu học chưa nhiều nhưng vẫn có những biểu hiện như nói lời khó nghe, trêu chọc, xô đẩy hay tẩy chay bạn. Nguyên nhân phần lớn là do các em còn thiếu kỹ năng kiểm soát cảm xúc, chưa biết cách ứng xử khi mâu thuẫn xảy ra.

Trẻ được giáo dục về an toàn giao thông

Bạo lực học đường không chỉ là những hành động đánh nhau hay gây gổ, mà đôi khi là một lời nói làm tổn thương, một ánh nhìn coi thường hay việc cô lập một bạn yếu thế. Ở lứa tuổi học sinh tiểu học, các em chưa biết cách diễn đạt cảm xúc nên khi giận nhau dễ dùng lời nói hoặc hành động thiếu kiềm chế.

Cô Thúy Kiều khẳng định: “Phòng ngừa bạo lực học đường không thể chờ đến khi có chuyện mới xử lý, mà phải gieo cho học sinh những hạt giống yêu thương mỗi ngày. Trong lớp, tôi tạo bầu không khí “ai cũng được tôn trọng”. Mỗi buổi sáng, cả lớp cùng nhau nói một câu tích cực “hôm nay em sẽ mỉm cười nhiều hơn, yêu thương, giúp bạn nhiều hơn”, để bắt đầu ngày học bằng năng lượng tích cực. Trước khi ra về, tôi đều cho các em nói lời cảm ơn: Cảm ơn cô, cảm ơn bạn, cảm ơn ba mẹ… Lúc đầu, các em còn ngại và mắc cỡ nhưng sau đó hình thành thói quen tốt, biết cảm ơn, biết xin lỗi”.

Cô Thúy Kiều còn thường xuyên kể cho học sinh nghe những câu chuyện nhỏ về sự tử tế, như bạn nhặt được tập, sách, viết, thước, nhặt của rơi của người khác và trả lại, hay bạn sẵn sàng nhường phần quà của mình cho người khác. Sau mỗi câu chuyện, các em nói điều mình cảm nhận, để lòng tốt tự nhiên nảy nở trong tâm hồn.

Cô còn xây dựng “Góc hòa giải” trong lớp - nơi học sinh có thể viết lại điều mình buồn hay hiểu lầm để cùng cô và bạn tìm cách giải quyết. Cách làm này giúp các em học cách nói ra thay vì giấu trong lòng hay phản ứng tiêu cực.

Song song đó, cô phối hợp phụ huynh, trao đổi thường xuyên để cùng giúp học sinh rèn tính kiên nhẫn, biết xin lỗi, biết cảm thông. Khi các em được sống trong môi trường đầy yêu thương và lắng nghe, bạo lực sẽ không còn chỗ để tồn tại.

Giáo dục đạo đức, kỹ năng sống và phòng, chống bạo lực học đường không chỉ giúp học sinh biết yêu thương, tôn trọng và sống nhân ái mà còn góp phần xây dựng môi trường giáo dục an toàn, lành mạnh, nơi mỗi học sinh được phát triển toàn diện cả về tri thức, nhân cách và tâm hồn././

An Nhiên