Kỹ năng thành công trong thời kỳ biến động ngành dược phẩm

Ảnh minh họa (AI)

Trong những năm gần đây, ngành Dược Việt Nam chứng kiến sự phát triển mạnh mẽ cả về quy mô thị trường, mức đầu tư lẫn tốc độ cạnh tranh. Theo đề án phát triển công nghiệp dược Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn 2045 do Bộ Y tế ban hành, ngành Dược Việt Nam phấn đấu đến năm 2030 đạt 20% nhu cầu nguyên liệu cho sản xuất thuốc, đáp ứng 50% nhu cầu nguyên liệu cho sản xuất thực phẩm chức năng và dược mỹ phẩm trong nước, tốc độ tăng trưởng xuất khẩu một số sản phẩm hóa dược thiên nhiên lớn hơn hoặc bằng 10%/năm.

Và đến năm 2045, công nghiệp hóa dược của Việt Nam trở thành ngành công nghiệp công nghệ cao, hiện đại, có sức cạnh tranh và tham gia vào chuỗi giá trị ngành dược phẩm toàn cầu, tốc độ tăng trưởng sản xuất công nghiệp ngành hóa dược đạt 8-11%/năm.

Luật Dược số 44/2024/QH15 có hiệu lực từ 01/07/2025 mang đến cơ hội phát triển mạnh mẽ cho chuỗi nhà thuốc và thương mại điện tử, tạo hành lang pháp lý cho các mô hình kinh doanh hiện đại; bổ sung các quy định bao gồm việc ưu đãi thủ tục hành chính trong cấp giấy đăng ký lưu hành và nhập khẩu thuốc, khuyến khích đầu tư nghiên cứu sản xuất thuốc và nguyên liệu.

Tuy nhiên, song hành với tăng trưởng là những biến động lớn như dịch chuyển từ kênh bán hàng truyền thống sang đa kênh (omnichannel), thay đổi chính sách đấu thầu, cạnh tranh từ các tập đoàn dược, sự nổi lên của e-pharmacy và yêu cầu ngày càng cao về tuân thủ pháp lý. Những biến đổi này đặt ra thách thức lớn đối với lực lượng lao động ngành dược, hoặc thích ứng hoặc bị đào thải.

Có bốn kỹ năng quyết định sự thành công trong thời kỳ biến động ngành dược để luôn theo kịp và đáp ứng sự phát triển và thay đổi của thị trường.

1. Khả năng học nhanh (Learning Agility)

Trong bối cảnh ngành Dược liên tục thay đổi bởi các yếu tố như sự bùng nổ kênh số, cạnh tranh từ các tập đoàn đa quốc gia, sự phát triển của trí tuệ nhân tạo và yêu cầu chuẩn hóa chuyên môn vì vậy khả năng học nhanh trở thành kỹ năng sinh tồn. Đây không chỉ là việc "học thêm khóa mới", mà là năng lực nắm bắt kiến thức mới, chuyển hóa thành kỹ năng và ứng dụng vào thực tế nhanh hơn người khác, được thể hiện qua:

Không ngừng cập nhật nhanh các guideline điều trị mới như GOLD (Global Initiative for Chronic Obstructive Lung Disease), GINA (Global Initiative for Asthma), ESC (European Society of Cardiology), ADA (American Diabetes Association) thông qua các hội nghị khoa học để hiểu xu hướng điều trị.

Nắm kiến thức sản phẩm nhanh, sâu và chính xác bằng những buổi cập nhật kiến thức chuyên môn CPE (Continuing Pharmaceutical Education) để có thể đào tạo đội ngũ bán hàng hoặc tư vấn khoa học bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng.

Ứng dụng ngay kiến thức vừa học vào công việc thực tế tư vấn trong cộng đồng.

Luôn đặt câu hỏi để hiểu bản chất, không làm việc theo thói quen.

Theo báo cáo LinkedIn Global Talent Trends 2024, khả năng học nhanh và thích ứng được dự báo là kỹ năng có tác động lớn nhất đến khả năng thăng tiến trong sự nghiệp 5 năm tới.

2. Thích ứng với thay đổi (Adaptability)

Thích ứng với thay đổi trong ngành Dược không chỉ là thay đổi theo xu hướng số hóa hay điều chỉnh khi doanh số giảm, mà là khả năng phản ứng linh hoạt trong môi trường rủi ro cao và yêu cầu tuân thủ nghiêm ngặt. Ví dụ khi giá thuốc nguyên liệu nhập khẩu biến động, phòng cung ứng phải linh động điều chỉnh kế hoạch dự trữ và đàm phán logistics. Quản lý nhà nước về giá thuốc bằng cách công bố giá bán buôn, giúp kiểm soát chặt chẽ các tầng nấc trung gian, mang lại giá cả hợp lý cho người tiêu dùng, doanh nghiệp cần lên kế hoạch dự trù phù hợp.

Người thiếu kỹ năng thích ứng với thay đổi thường bị đào thải vì chậm đổi mới, bảo thủ với cách làm cũ, trong khi thị trường lại thay đổi từng quý. Ngược lại, kỹ năng thích ứng với thay đổi giúp nhân sự giữ vững hiệu suất trong mọi biến động.

3. Tư duy phát triển (Growth Mindset)

Theo giáo sư Carol Dweck - Đại học Stanford, tư duy phát triển là niềm tin rằng năng lực có thể được phát triển qua học tập và nỗ lực, khác với tư duy cố định (Fixed Mindset) cho rằng năng lực là bẩm sinh. Trong ngành dược, Growth Mindset đặc biệt quan trọng vì:

Đây là lĩnh vực có chu kỳ học vô tận, từ chuyên môn sản phẩm đến luật quảng cáo, đấu thầu vào bệnh viện, phân tích tài chính.

Nhân sự phải liên tục đổi mới cách làm marketing và bán hàng dựa trên dữ liệu chứ không thể dựa vào kinh nghiệm cũ trong quy định mới.

Các lãnh đạo dược thành công đều sở hữu tư duy phát triển để dẫn dắt đội nhóm qua biến động thị trường. Nắm bắt được cơ hội kinh doanh thương mại điện tử ở Việt Nam. Việc luật hóa hoạt động bán thuốc online trong Luật Dược 44/2024/QH15 là phù hợp với xu thế thị trường của khu vực và thế giới về chuyển đổi số; kỳ vọng sẽ mang lại tác động tích cực giúp người dân được hưởng nhiều tiện ích trong việc mua thuốc và các sản phẩm chăm sóc sức khỏe. Đồng thời giúp công tác cung ứng, quản lý, phân phối sử dụng thuốc minh bạch, hiệu quả đóng góp tích cực vào việc nâng cao hiệu quả điều trị, giảm tải cho hệ thống bệnh viện.

4. Hiểu biết pháp lý và tuân thủ (Compliance)

Ngành Dược liên quan trực tiếp đến sức khỏe cộng đồng nên chịu sự quản lý pháp lý chặt chẽ nhất tại Việt Nam. Vì vậy, tuân thủ là kỹ năng bắt buộc đối với mọi vị trí, đặc biệt là nhân viên trong các bộ phận marketing, kinh doanh, pháp chế, y dược,…

Tuân thủ là hàng rào an toàn quan trọng trong thời kỳ đổi mới, nó giúp doanh nghiệp và cá nhân tránh rủi ro pháp lý, tránh thu hồi sản phẩm hoặc đình chỉ lưu hành sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến doanh thu và uy tín doanh nghiệp, đồng thời bảo vệ doanh nghiệp khỏi nguy cơ khủng hoảng truyền thông và rủi ro pháp lý khi bị thanh kiểm tra. Vì vậy, các nhà cung cấp lớn, có uy tín trên thị trường Việt Nam đều không ngừng đào tạo nhân viên marketing kiến thức về đấu thầu, luật quảng cáo, kinh doanh thương mại điện tử phù hợp với luật quốc tế và luật Việt Nam giúp nhân viên hiểu đúng và làm đúng.

Ngành Dược đang bước vào giai đoạn tăng trưởng mới với sự cạnh tranh dựa trên năng lực - hiệu quả - tuân thủ - đổi mới. Người thành công trong ngành không phải là người làm lâu năm nhất, mà là người học nhanh nhất và thích nghi nhanh nhất./.

NCS. Dược sĩ. Trần Thị Thảo Phước

Dược sĩ CK2. Lý Thị Nhất Định