Tăng mức hỗ trợ, quyền lợi khi tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện

Người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện sẽ được tăng mức hỗ trợ, quyền lợi khi tham gia

Tăng mức hỗ trợ đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện từ ngân sách nhà nước

Nghị định số 159/2025/NĐ-CP, ngày 26/5/2025 của Chính phủ, quy định về việc nâng mức hỗ trợ đóng BHXH tự nguyện từ NSNN như sau: người thuộc hộ nghèo, sống ở xã đảo, đặc khu theo quy định của Chính phủ được hỗ trợ 50% mức đóng; người thuộc hộ cận nghèo được hỗ trợ 40% mức đóng; người dân tộc thiểu số được hỗ trợ 30% mức đóng; các đối tượng khác được hỗ trợ 20% mức đóng. Trường hợp người tham gia BHXH tự nguyện thuộc đối tượng hỗ trợ ở nhiều mức khác nhau thì được hỗ trợ theo mức cao nhất. Thời gian hỗ trợ tùy thuộc vào thời gian tham gia BHXH tự nguyện thực tế của mỗi người nhưng không quá 10 năm (120 tháng).

So với quy định cũ, mức hỗ trợ tham gia BHXH tự nguyện này đã tăng lên đáng kể. Trước đây, hộ nghèo chỉ được hỗ trợ 30% mức đóng, hộ cận nghèo là 25%, người dân tộc thiểu số và các đối tượng khác là 10%. Đây là minh chứng rõ nét thể hiện sự quan tâm của Nhà nước trong việc khích lệ và quan tâm tới công tác bảo đảm an sinh xã hội cho người lao động phi chính thức và cũng được xem là giải pháp quan trọng để tạo động lực cho người dân - nhất là nhóm lao động thu nhập thấp, người dân vùng khó khăn có cơ hội được tham gia BHXH tự nguyện.

Ngoài mức hỗ trợ chung từ ngân sách Trung ương, Luật BHXH năm 2024 và Nghị định số 159/2025/NĐ-CP cũng khuyến khích các địa phương, cơ quan, tổ chức và cá nhân hỗ trợ thêm tiền đóng cho người tham gia BHXH tự nguyện. Tùy vào điều kiện kinh tế và khả năng ngân sách, UBND cấp tỉnh có thể trình HĐND cùng cấp quyết định mức hỗ trợ thêm cho người dân trên địa bàn.

Thêm chế độ trợ cấp thai sản cho cả lao động nam và nữ khi tham gia

Từ ngày 01/7/2025, chính sách BHXH tự nguyện chính thức mở rộng thêm chế độ trợ cấp thai sản cho người tham gia. Lao động nữ sinh con, hoặc lao động nam có vợ sinh con, nếu có thời gian đóng BHXH tự nguyện hoặc vừa có thời gian đóng BHXH bắt buộc và tự nguyện từ đủ 6 tháng trở lên trong 12 tháng trước khi sinh, sẽ được nhận trợ cấp thai sản 2 triệu đồng cho mỗi con sinh ra hoặc mỗi trường hợp thai từ 22 tuần tuổi trở lên chết trong tử cung, thai chết khi chuyển dạ. Lao động nữ là người dân tộc thiểu số hoặc dân tộc Kinh có chồng là người dân tộc thiểu số thuộc hộ nghèo khi sinh con được hưởng thêm chính sách hỗ trợ khác theo quy định của Chính phủ.

NSNN bảo đảm nguồn chi trợ cấp thai sản. Chính phủ quyết định điều chỉnh mức trợ cấp thai sản phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế - xã hội và khả năng của NSNN từng thời kỳ. Việc bổ sung chế độ trợ cấp thai sản này giúp nâng cao tính hấp dẫn của chính sách BHXH tự nguyện và là bước tiến để bảo đảm công bằng hơn về mặt chính sách giữa BHXH bắt buộc và BHXH tự nguyện.

Điều kiện hưởng lương hưu linh hoạt hơn

Một trong những nội dung mới của Luật BHXH năm 2024 được người lao động quan tâm nhất là quy định về điều kiện hưởng lương hưu. Người tham gia BHXH tự nguyện sẽ được nhận lương hưu hằng tháng khi đáp ứng đủ các điều kiện về thời gian đóng BHXH và tuổi nghỉ hưu. Cụ thể, trường hợp 1: người tham gia BHXH tự nguyện đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định tại Bộ luật Lao động năm 2019, đồng thời có từ đủ 15 năm đóng BHXH trở lên. Trường hợp 2: người tham gia BHXH tự nguyện trước ngày 01/01/2021 có từ đủ 20 năm đóng BHXH trở lên và đủ 60 tuổi với nam hoặc 55 tuổi với nữ.

Thời điểm bắt đầu hưởng lương hưu được quy định cụ thể, tránh tình trạng người dân phải chờ đợi hoặc có sự khác biệt trong áp dụng. Ví dụ, nếu người tham gia đủ điều kiện để nhận lương hưu vào tháng 6 thì sẽ được nhận lương hưu từ tháng 7. Trong trường hợp, người tham gia tiếp tục đóng BHXH tự nguyện sau khi đã đủ điều kiện hưởng lương hưu thì thời điểm nhận lương hưu là ngày đầu tiên của tháng liền kề sau tháng dừng đóng và có yêu cầu hưởng lương hưu. Quy định mới này được đánh giá là tạo sự linh hoạt, hạn chế thiệt thòi cho nhóm người lao động có quá trình tham gia BHXH hạn chế.

Mức đóng và phương thức: Nhiều lợi ích thiết thực cho người dân

Về mức đóng, theo Luật BHXH năm 2024, tỷ lệ đóng BHXH tự nguyện là 22% thu nhập làm căn cứ đóng BHXH. Người tham gia có thể lựa chọn thu nhập làm căn cứ đóng, trong đó:Mức thấp nhất (chưa được hỗ trợ): Bằng mức chuẩn hộ nghèo của khu vực nông thôn (hiện mức chuẩn hộ nghèo khu vực nông thôn là 1.500.000 đồng/tháng). Cụ thể mức đóng thấp nhất là: 22% x 1.500.000 đồng/tháng = 330.000 đồng/tháng.

Mức cao nhất (chưa được hỗ trợ): Bằng 20 lần mức tham chiếu tại thời điểm đóng (hiện mức tham chiếu bằng mức lương cơ sở là 2.340.000 đồng/tháng). Cụ thể mức đóng cao nhất là: 22% x 2.340.000 đồng/tháng = 10.296.000 đồng/tháng.

Mức hỗ trợ đóng theo tỷ lệ phần trăm (%) trên mức đóng BHXH tự nguyện hằng tháng theo mức chuẩn hộ nghèo của khu vực nông thôn quy định tại Điều 5 Nghị định số 159/2025/NĐ-CP:

Ví dụ: Nếu không thuộc hộ nghèo hoặc cận nghèo hoặc người dân tộc thiểu số và chọn mức lương đóng BHXH tự nguyện thấp nhất/tháng, thì mức đóng 330.000 đồng - 66.000 đồng = 264.000 đồng/tháng.

Về phương thức đóng: người tham gia được chọn một trong các phương thức đóng sau: hằng tháng; 3 tháng một lần; 6 tháng một lần; 12 tháng một lần; một lần cho nhiều năm về sau (nhưng không quá 5 năm một lần); một lần cho thời gian còn thiếu để đủ điều kiện hưởng lương hưu (khi đã đủ tuổi nghỉ hưu nhưng còn thiếu không quá 5 năm).

Việc cho phép thay đổi linh hoạt phương thức và mức đóng BHXH tự nguyện mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho người dân. Người tham gia có thể điều chỉnh kế hoạch đóng góp dựa trên sự thay đổi về thu nhập và điều kiện sống của bản thân. Khi thu nhập tốt hơn, họ có thể chọn mức đóng cao hơn để hưởng lương hưu cao hơn trong tương lai và ngược lại. Sự linh hoạt này giúp giảm bớt rào cản tài chính, khuyến khích nhiều người tham gia và duy trì quá trình đóng BHXH tự nguyện một cách bền vững, hướng tới mục tiêu an sinh xã hội toàn dân./.

P.T - Bảo hiểm xã hội tỉnh Tây Ninh