Vụ Đông Xuân 2018-2019: Tái diễn điệp khúc “được mùa - rớt giá”

Giá lúa giảm mạnh

Những ngày này, đến các huyện, thị xã vùng ĐTM, dễ dàng bắt gặp hình ảnh những cánh đồng vàng rực trải dài, những ghe lúa đầy ắp và không khí sôi nổi của các công nhân vác lúa cặp các tuyến kênh. Tuy nhiên, trái ngược với sự rôm rả ấy là nỗi buồn của người trồng lúa. Ông Lê Phước Đoàn, ngụ xã Vĩnh Thuận, huyện Vĩnh Hưng, chia sẻ: “Vụ ĐX năm trước, mặc dù năng suất lúa IR50404 chỉ đạt 7,3 tấn/ha nhưng tôi vẫn có lãi khoảng 20 triệu đồng/ha vì giá lúa cao. Do đó, khi bắt tay vào vụ ĐX năm nay, tôi và nhiều nông dân ở địa phương rất phấn khởi. Ấy vậy mà đến khi thu hoạch, giá lúa lại giảm, thương lái chậm thu mua, thậm chí nhiều thương lái còn ép giá. Vụ ĐX năm nay, năng suất tăng so với năm trước rõ rệt nhưng chẳng ai vui nổi vì giá lúa thấp quá. Hiện lúa IR50404 được thương lái thu mua tại ruộng với giá từ 4.300-4.700 đồng/kg, giảm trên 1.000 đồng/kg so với vụ ĐX năm trước”.

Còn ông Nguyễn Thanh Nhàn, ngụ xã Thạnh Hưng, thị xã Kiến Tường, cho biết: “Năm rồi, gia đình tôi xuống giống 3ha lúa Nàng Hoa 9, năng suất chỉ đạt 7 tấn/ha nhưng nhờ bán với giá 6.200 đồng/kg nên vẫn có lãi khoảng 18 triệu đồng/ha. Còn vụ ĐX năm nay, mặc dù năng suất lúa tăng, đạt trên 8 tấn/ha nhưng giá lúa chỉ có 4.800 đồng/kg nên sau khi trừ chi phí đầu tư, lợi nhuận chỉ được từ 5-7 triệu đồng/ha”. Cũng đang thu hoạch lúa, ông Trần Văn Sung, ngụ cùng địa phương, cho biết: “Do 4ha lúa Nàng Hoa 9 của tôi đã được Công ty TNHH Hạt giống Hoa Tiên ký hợp đồng bao tiêu sản phẩm với giá cao hơn thị trường 600 đồng/kg nên vấn đề đầu ra không gặp khó như những người trồng lúa ở các nơi khác trong tỉnh. Tuy vậy, so với vụ ĐX năm trước, vụ ĐX năm nay, lợi nhuận chỉ bằng một nửa do giá lúa quá thấp”. 

Nông dân thu hoạch lúa Đông Xuân được mùa nhưng rớt giá

Theo cán bộ Khuyến nông xã Thạnh Hưng - Nguyễn Văn Liêm, vụ ĐX 2018-2019, nông dân trong xã xuống giống trên 5.016ha. So với năm trước, năm nay, diện tích vụ ĐX của xã giảm khoảng 50ha do người dân chuyển sang nuôi cá, trồng dưa hấu. Trước, trong và sau tết, trên một số diện tích lúa ĐX của xã xuất hiện rầy nâu với mật độ 1.500-2.000 con/m2 và sâu cuốn lá với mật độ 4-6 con/m2, tuy nhiên, do kịp thời phát hiện và nhanh chóng xử lý nên không gây thiệt hại. Nguyên nhân xuất hiện rầy nâu và sâu cuốn lá là do nông dân tự ý phun thuốc hóa học phòng trừ sâu năn từ khi lúa còn rất nhỏ. Do đó, sâu có dấu hiệu bị lờn thuốc, nông dân phải tăng cường thuốc để phun xịt làm cho chi phí đầu vào của vụ ĐX năm nay tăng từ 1-2 triệu đồng/ha.

Hiện hầu hết diện tích lúa đã và đang bước vào giai đoạn thu hoạch rộ, năng suất ước đạt từ 7-8 tấn/ha, với giá bán từ 4.300-5.000 đồng/kg, tăng từ 100-200 đồng/kg so với đợt 1 và giảm từ 800-1.200 đồng/kg so với vụ ĐX 2017-2018. 

Phó Giám đốc phụ trách Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp thị xã Kiến Tường - Bùi Văn Ê cho biết: “Vụ ĐX 2018-2019, toàn thị xã xuống giống 14.651ha, giảm 55ha so với vụ ĐX năm trước, chủ yếu là các giống: Đài thơm 8, OM4900, Nàng Hoa 9, RVT, nếp,... Trong đó, có trên 5.800ha lúa gieo sạ đợt 1 đã thu hoạch xong, trên 2.500ha lúa gieo sạ đợt 2 đang bước vào giai đoạn thu hoạch và trên 6.000ha đang trong giai đoạn đòng - trổ. Vụ lúa ĐX năm nay, tại xã Thạnh Hưng có 120ha lúa Nàng Thơm 9 được Công ty TNHH Hạt giống Hoa Tiên ký hợp đồng bao tiêu sản phẩm với giá cao hơn giá thị trường 600 đồng/kg. Hiện nông dân đang tiến hành thu hoạch để giao lúa cho công ty”.

Mong giá lúa sớm bình ổn

Khác với không khí ảm đạm do doanh nghiệp và thương lái ngưng thu mua lúa ĐX của nông dân ở một số địa phương trên địa bàn tỉnh, tại nhiều nơi, doanh nghiệp và thương lái vẫn thu mua lúa của nông dân với giá “chấp nhận được”. Ông Bùi Văn Ê thông tin: “Theo đánh giá tạm thời từ các địa phương gửi về, vụ ĐX năm nay, năng suất lúa cao hơn không nhiều so với vụ ĐX năm trước, nhưng giá bán lại thấp hơn khá nhiều làm cho lợi nhuận của người dân giảm đáng kể. Hiện diện tích gieo sạ vụ ĐX đợt 2 đang bước vào giai đoạn thu hoạch rộ và giá lúa có tăng nhẹ nhưng vẫn còn ở mức rất thấp. Tuy nhiên, chưa xuất hiện tình trạng doanh nghiệp tự ý phá vỡ hợp đồng hay cơ sở, thương lái từ chối thu mua lúa. Thời gian tới, hy vọng thị trường lúa, gạo trong nước sẽ sớm được bình ổn và giá lúa, gạo sẽ tăng trở lại”.

Giám đốc Hợp tác xã (HTX) Nông nghiệp Vĩnh Thuận (xã Vĩnh Thuận, huyện Vĩnh Hưng) - Nguyễn Thị Diệu Ngân cho biết: “Vụ ĐX 2018-2019, tổng diện tích lúa của xã viên HTX khoảng 150ha, trong đó có 75ha là giống lúa ML202 được Công ty TNHH ADC và Công ty Giống cây trồng Đông Nam ký hợp đồng bao tiêu sản phẩm với giá 5.500 đồng/kg. 75ha lúa còn lại với nhiều loại giống: IR50404, ST24, Đài thơm 8,... HTX sẽ thu mua giúp các xã viên với giá 5.000 đồng/kg”. Bà Ngân cho biết thêm, đến thời điểm hiện tại, HTX thu hoạch được 25ha lúa ML202, với năng suất đạt khá cao, từ 7,5-9 tấn/ha.

Và trong vòng 10 ngày tới, số diện tích lúa còn lại sẽ được thu hoạch dứt điểm để kịp giao cho các công ty. Ngoài ra, HTX đang thử nghiệm 5ha lúa hữu cơ và 1ha lúa theo tiêu chuẩn VietGAP mang lại những dấu hiệu rất khả quan. Chị Ngô Thị Bút - xã viên HTX Vĩnh Thuận, chia sẻ: “Thời gian gần đây, thông qua các phương tiện thông tin đại chúng, tôi biết được giá lúa đang giảm và nhiều nơi trong tỉnh, thương lái ngưng thu mua lúa nên cũng rất lo lắng. Tuy nhiên, do tham gia HTX nên gia đình tôi an tâm về đầu ra. Mặc dù HTX giảm giá thu mua do giá lúa trên thị trường đang rất thấp nhưng với năng suất đạt trên 8 tấn/ha và được HTX thu mua với giá 5.000 đồng/kg, sau khi trừ chi phí, gia đình tôi vẫn có lãi trên 14 triệu đồng/ha. Tôi hy vọng, giá lúa sớm bình ổn lại để nông dân an tâm sản xuất”./.

Bùi Tùng