Công trình đoạt Nobel Y học giải mã cơ chế của đồng hồ sinh học

Ba nhà khoa học đoạt giải Nobel Y học 2017. (Nguồn: Polskatimes)

Ủy ban Nobel Y học của Thụy Điển đánh giá: "Những phát hiện trong công trình nghiên cứu của 3 nhà khoa học trên đã giúp giải thích cách thức các loài động, thực vật và con người có thể thích nghi nhịp sinh học của mình, từ đó phù hợp với sự tiến hóa của Trái Đất."

Trong nhiều năm qua, các nhà khoa học đã nhận thức được rằng mỗi cá thể sống, bao gồm cả con người, có một chiếc "đồng hồ" ngay bên trong cơ thể mình, giúp các cá thể có thể dự đoán và thích nghi với nhịp điệu của một ngày. Đây là đồng hồ sinh học, còn gọi nhịp điệu sinh lý, vòng tuần hoàn sinh học 24h giúp cơ thể của chúng ta thích nghi với chu trình sáng, tối của ngày và đêm.

[Giải Nobel Y học năm 2017 thuộc về bộ ba nhà khoa học Mỹ]

Đồng hồ sinh học ảnh hưởng đến những chức năng quan trọng của cơ thể như mức độ hormone, giấc ngủ, nhiệt độ cơ thể và sự trao đổi chất.

Khi xuất hiện một sự "lệch pha" giữa đồng hồ sinh học nội tại và môi trường bên ngoài, sức khỏe của cá thể đó có thể bị ảnh hưởng. Ví dụ dễ thấy nhất là chúng ta thường cảm thấy mệt mỏi do thay đổi múi giờ sau những chuyến bay liên lục địa.

Bằng cách sử dụng ruồi giấm làm mô hình cá thể để nghiên cứu, ba nhà khoa học Mỹ nói trên đã tách biệt được một loại gen kiểm soát nhịp sinh học hàng ngày.

Gen này mã hóa một loại protein sản sinh trong tế bào vào ban đêm, song lại bị phân hủy vào ban ngày. Sau đó, họ xác định được các thành phần protein bổ sung của "bộ máy" này, từ đó cho thấy cơ chế kiểm soát sự vận hành của đồng hồ sinh học ngay bên trong tế bào.

Kết quả nghiên cứu cho thấy đồng hồ sinh học vận hành theo cùng một nguyên tắc trong tế bào của các sinh vật đa bào, bao gồm con người.

Trong ba nhà khoa học, ông Jeffrey C.Hall, 72 tuổi, đã nghỉ hưu sau thời gian dài làm việc tại Đại học Brandeis ở Waltham, Massachussetts, nơi người đồng nghiệp Michael Rosbash, 73 tuổi, hiện đang là giảng viên. Trong khi đó, ông Michael W.Young, 68 tuổi, đang là Giáo sư của Đại học Rockefeller ở New York.

Tiếp sau giải Nobel Y học, chủ nhân của giải Nobel Văn học sẽ được công bố vào ngày 05/10 tới. Lễ trao các giải Nobel 2017 sẽ được tổ chức trang trọng tại Nhà hát lớn ở thủ đô Stockholm của Thụy Điển vào ngày 10/12 để tưởng nhớ ngày mất của Alfred Nobel. Riêng giải Nobel Hòa bình sẽ do Na Uy trao tặng./. 

Theo TTXVN