Đường cao tốc TP.HCM-Trung Lương đang dần dần trở thành… Quốc lộ

Sau khi dừng thu phí, lượng phương tiện lưu thông tăng đột biến trên cao tốc Thành phố Hồ Chí Minh-Trung Lương. (Ảnh: Bùi Giang/TTXVN)
Sau khi dừng thu phí, lượng phương tiện đi vào tuyến cao tốc Thành phố Hồ Chí Minh-Trung Lương gia tăng đột biến, nguy cơ tai nạn giao thông tiềm ẩn khi mặt đường bị hư hỏng xuống cấp do xe quá tải.

Cao tốc xuống cấp thành Quốc lộ

Cao tốc Thành phố Hồ Chí Minh-Trung Lương dài 62km gồm 6 làn xe, được thiết kế với vận tốc 120 km/giờ, kinh phí xây dựng hơn 9.000 tỉ đồng. Tuyến cao tốc đầu tiên dành cho ôtô được thông xe ngày 3/2/2010 giúp rút ngắn thời gian từ Thành phố Hồ Chí Minh-Tiền Giang chỉ còn 30 phút, thay vì 90 phút trước kia.

Từ ngày 01/01/2019, khi hết hợp đồng chuyển nhượng quyền thu phí với Công ty cổ phần Tập đoàn Yên Khánh, Tổng cục Đường bộ Việt Nam đã tiếp nhận đường cao tốc Thành phố Hồ Chí Minh-Trung Lương và giao lại Cục Quản lý đường bộ 4 quản lý đường cao tốc này và chưa có kế hoạch thu phí trở lại.

Tuy nhiên, với thực trạng khai thác tuyến cao tốc này hiện nay, lãnh đạo Hiệp hội các Nhà đầu tư công trình giao thông đường bộ Việt Nam đánh giá, lượng phương tiện tham gia giao thông tăng đột biến và không được kiểm soát đã gây ra nhiều vụ tai nạn giao thông, ách tắc trên toàn tuyến, đã xuất hiện một số đoạn hư hỏng, xuống cấp.

Cụ thể, đường cao tốc Thành phố Hồ Chí Minh-Trung Lương từ đường cao tốc đạt chuẩn đang dần trở thành Quốc lộ do không kiểm soát được các thành phần, tải trọng của phương tiện tham gia lưu thông,... giảm tốc độ khai thác, làm tăng thời gian lưu thông, tăng chi phí logistics, làm ảnh hưởng đến kết cấu công trình, hạ tầng xuống cấp.

Đặc biệt, trên tuyến cao tốc có 13 cầu vượt sông, cầu cạn với tải trọng thiết kế nhỏ hơn tổng tải trọng 30 tấn, do đó việc không kiểm soát tải trọng của các phương tiện tham gia giao thông tiềm ẩn nhiều rủi ro gây hư hỏng các công trình cầu, cũng như gây mất an toàn giao thông trên toàn tuyến.

Hiệp hội các Nhà đầu tư công trình giao thông đường bộ Việt Nam cũng nhìn nhận việc không tiếp tục tổ chức thu phí đã gây lãng phí trong việc quản lý sử dụng tài sản Nhà nước, dẫn tới mất nguồn thu ngân sách phục vụ công tác quản lý vận hành, duy tu bảo trì, bảo dưỡng thường xuyên tuyến cao tốc, khiến công trình xuống cấp, hư hỏng tài sản Quốc gia cũng như đóng góp nguồn vốn cần thiết cho cho các dự án đầu tư công trình giao thông khác và góp phần giảm nợ công.

Mặt khác, tuyến đường không được thu phí sẽ gây rủi ro cho phương án tài chính của các đoạn cao tốc Trung Lương-Mỹ Thuận và Mỹ Thuận-Cần Thơ do tâm lý người dân đã được sử dụng miễn phí đoạn Thành phố Hồ Chí Minh-Trung Lương, hoặc trong trường hợp đoạn Thành phố Hồ Chí Minh-Trung Lương hư hỏng như nguyên nhân nêu trên mà không có kinh phí khắc phục làm giảm lượng phương tiện tham gia lưu thông trên toàn tuyến cao tốc Trung Lương-Cần Thơ.

Để đảm bảo an toàn giao thông trên đường cao tốc Thành phố Hồ Chí Minh-Trung Lương và ngăn chặn sự xuống cấp các công trình, Hiệp hội kiến nghị Bộ Giao thông Vận tải chỉ đạo Tổng cục Đường bộ Việt Nam khẩn trương hoàn thành đề án thu phí cao tốc Thành phố Hồ chí Minh-Trung Lương để đảm bảo kiểm soát chủng loại và tải trọng của các phương tiện tham gia giao thông, tạo nguồn thu cho ngân sách và đảm bảo chi phí thực hiện quản lý vận hành, bảo dưỡng thường xuyên, phát huy hiệu quả khai thác đường cao tốc Thành phố Hồ Chí Minh-Trung Lương.

Theo ông Nguyễn Văn Thành, Cục trưởng Cục quản lý đường bộ 4 (Tổng cục Đường bộ Việt Nam), Việc cao tốc dừng thu phí đã khiến lưu lượng phương tiện tăng lên 31%, hiện giờ là hơn 51.000 xe/ngày đêm. Do lưu lượng xe đông nên vận tốc trung bình của ôtô trên cao tốc chỉ trên 60 km/giờ, trên mặt đường cao tốc đã xuất hiện nhiều vết nứt, lún vệt bánh xe.

Trước thực trạng xuống cấp, lượng xe và tai nạn tăng cao, Cục quản lý đường bộ 4 đã gửi văn bản đến Tổng cục Đường bộ, Bộ Giao thông Vận tải đề xuất thu phí trở lại ở cao tốc này để giảm lưu lượng, thiết lập lại trật tự và có nguồn kinh phí bảo trì mặt đường.

Cuối năm 2020 sẽ xong cao tốc Trung Lương-Mỹ Thuận

Theo kế hoạch được Thủ tướng phê duyệt trước đó, sau khi hết hợp động nhượng quyền thu phí, quyền thu phí cao tốc Thành phố Hồ Chí Minh-Trung Lương sẽ được chuyển cho nhà đầu tư BOT tuyến cao tốc Trung Lương-Mỹ Thuận, để thu phí thu hồi vốn đầu tư thay cho việc ngân sách Nhà nước phải chi ra hỗ trợ nhà đầu tư BOT tuyến Trung Lương-Mỹ Thuận. Tuy nhiên, do quy định pháp luật thay đổi, việc đổi quyền thu phí này được chuyển sang ngân sách Nhà nước cấp trực tiếp.

Trả lời tại phiên họp thứ 36 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội vào ngày 15/8 vừa qua, Bộ trưởng Giao thông Vận tải Nguyễn Văn Thể cho rằng, cao tốc Thành phố Hồ Chí Minh-Trung Lương-Mỹ Thuận-Cần Thơ là một trong những trục đường quan trọng nhất đồng bằng sông Cửu Long. Chính phủ đã triển khai dự án này cách đây 10 năm, nhưng đến thời điểm này tiến độ vẫn chậm.

Đối với đoạn cao tốc Trung Lương-Mỹ Thuận, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể tiết lộ, vừa qua Chính phủ đã có quyết định sẽ bổ sung 2.186 tỉ đồng để hỗ trợ phương án tài chính khả thi cho dự án. Hiện nay, nhà đầu tư đã bỏ tiền vào khoảng 3.000 tỉ đồng. Vốn còn lại là của các cơ quan tín dụng và Chính phủ đã họp và giao Thống đốc Ngân hàng Nhà nước chỉ đạo các ngân hàng hỗ trợ khoảng 6.000 tỉ đồng cho dự án.

“Với sự chỉ đạo chung của Thủ tướng Chính phủ và các nguồn vốn tín dụng, dự án cao tốc Trung Lương-Mỹ Thuận đến cuối năm 2020 sẽ cơ bản thông xe,” Bộ trưởng khẳng định.

Lý giải vì sao chưa mở thầu đoạn Mỹ Thuận-Cần Thơ, tư lệnh ngành giao thông cho rằng, hiện nay dự án này đang cần bổ sung nguồn vốn khoảng 932 tỉ đồng thì phương án tài chính mới khả thi.

“Vừa qua, Thủ tướng Chính phủ đã quyết định bổ sung nguồn vốn năm 2018 là 932 tỉ đồng cho dự án này, tuy nhiên đến thời điểm này vẫn chưa có quyết định chính thức, do đó, vẫn chưa thể hoàn tất phương án tài chính. Ngay khi Thủ tướng có quyết định chính thức, Bộ Giao thông Vận tải sẽ mở thầu. Hiện toàn bộ hồ sơ Bộ đã hoàn chỉnh,” Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể nói./.

Theo TTXVN