Nâng cao chất lượng khám và điều trị bệnh từ nghiên cứu khoa học

Các đề tài nghiên cứu khoa học có giá trị thực tiễn cao, góp phần quan trọng trong việc nâng cao chất lượng khám, chữa bệnh

Gánh nặng bệnh tâm thần

Đây là đề tài nghiên cứu của TS.Nguyễn Doãn Phương và Ths.Đặng Thanh Tùng (Viện Sức khỏe Tâm thần Quốc Gia - BV Bạch Mai) chia sẻ tại Hội nghị NCKH - kỹ thuật lần thứ IV, năm 2019, do BVTT Long An tổ chức vừa qua. Theo chia sẻ của Ths.Đặng Thanh Tùng, trên thế giới, các bệnh không lây nhiễm gây ra 71% tổng số trường hợp tử vong (56,9 triệu người vào năm 2016). Dự đoán đến năm 2020, các bệnh không lây nhiễm sẽ gây ra 73% tổng số trường hợp tử vong và 60% gánh nặng bệnh tật, trong đó có 48% trường hợp tử vong ở các nước có thu nhập thấp và trung bình xảy ra trước tuổi 70.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), các rối loạn tâm thần (RLTT) gây ra 13% tổng số gánh nặng bệnh tật trên toàn cầu, 3/4 các gánh nặng bệnh tật này xảy ra ở các nước có thu nhập thấp và trung bình. Tại Việt Nam, tỷ lệ chung 10 bệnh nhân (BN) RLTT phổ biến năm 2014 là 14,2%, trong đó rối loạn trầm cảm chiếm 2,45%. Tỷ lệ tự sát năm 2015 là 5,87/100.000 dân. WHO đã hỗ trợ Chính phủ Việt Nam trong việc phát triển lồng ghép sức khỏe tâm thần với các chương trình chăm sóc sức khỏe ban đầu. Từ năm 2000, dự án chăm sóc sức khỏe cộng đồng được thực hiện ở 63 tỉnh, thành với tỷ lệ bao phủ khoảng 64%. Tổng số BN quản lý trên 145.000. Tuy nhiên, dự án này còn những hạn chế về vốn, nguồn nhân lực và cơ sở vật chất, phạm vi điều trị, mối liên kết với gia đình và cộng đồng. 

Sự suy giảm ngân sách đã có những ảnh hưởng nghiêm trọng trong việc duy trì các hoạt động của dự án chăm sóc sức khỏe tâm thần. Bảo hiểm y tế là một nguồn ngân sách quan trọng khác cho việc chăm sóc sức khỏe tâm thần.Thế nhưng, chính sách bảo hiểm y tế hiện nay chủ yếu tập trung vào việc chi trả các dịch vụ liên quan đến điều trị.Những yếu tố này làm cho gánh nặng các RLTT ngày càng tăng. Vì vậy, các ngành, các tổ chức, cá nhân cùng chung tay giải quyết nhằm giảm bớt gánh nặng bệnh tật nói chung và liên quan đến các RLTT.

Nhiều đề tài có giá trị thực tiễn

Tại hội nghị, có 7 đề tài có giá trị thực tiễn cao được chọn báo cáo, trong đó có đề tài Khảo sát tỷ lệ trầm cảm và các yếu tố liên quan trên BN lạm dụng rượu của BS.CKI Trần Minh Thư - BVTT Long An. Đề tài nhằm xác định tỷ lệ bệnh nhân trầm cảm và một số yếu tố liên quan của trầm cảm trên bệnh nhân lạm dụng rượu.

Theo WHO, trong 20 nguyên nhân đưa đến gánh nặng bệnh tật toàn cầu đã xếp trầm cảm đơn cực là nguyên nhân hàng đầu (10,3%) và rối loạn sử dụng rượu là nguyên nhân đứng hàng thứ 5 (3,8%). Vấn đề lạm dụng rượu trong dân số chiếm tỷ lệ cao.Những người lạm dụng rượu, lệ thuộc rượu có RLTT chiếm 20-30%.Lạm dụng rượu, lệ thuộc rượu có mối quan hệ phức tạp bởi các yếu tố nguy cơ học, kinh tế, xã hội và tâm thần.

BS.CKI Trần Minh Thư cho biết: “Chúng tôi tiến hành khảo sát trên 25 BN nam đến khám và điều trị tại BV có lạm dụng rượu. Phương pháp bảng hỏi được sử dụng để thu thập dữ liệu bằng phương pháp phỏng vấn sâu và quan sát, thăm khám trên BN. Qua nghiên cứu cho thấy, BN lạm dụng rượu có tỷ lệ trầm cảm 76%, có mối liên quan giữa trầm cảm với BN lạm dụng rượu có người thân tự tử. Đề nghị các bác sĩ và nhân viên y tế chú ý trong thăm khám lâm sàng những BN lạm dụng rượu và đặc biệt chú ý các vấn đề rối loạn trầm cảm; không nên có thái độ kỳ thị BN lạm dụng rượu và lệ thuộc rượu. Các bác sĩ và nhân viên y tế nên xây dựng mô hình trung tâm cai nghiện chất riêng cho người lạm dụng và lệ thuộc rượu”.

Đề tài Nghiên cứu tình hình đáp ứng điều trị và một số yếu tố liên quan ở BN tâm thần phân liệt của Ths.Tô Xuân Lân - BVTT Trung ương II, thu hút sự quan tâm của nhiều đại biểu. Bởi, việc nắm tình hình và các yếu tố liên quan với đáp ứng điều trị là rất quan trọng.Đây là định hướng cho các bác sĩ trong việc xây dựng chiến lược điều trị ngắn hạn hoặc dài hạn nhằm giúp người bệnh đạt được hiệu quả điều trị tối ưu.

Ngoài ra, các đại biểu còn được cập nhật điều trị rối loạn giấc ngủ theo phương pháp mới được thông qua nghiên cứu và kinh nghiệm lâm sàng của Ths.Phạm Thị Minh Châu - Bộ môn Tâm thần, Trường Đại học Y Dược TP.HCM và một số đề tài nghiên cứu khác trong lĩnh vực sức khỏe tâm thần.

Những đề tài NCKH được tiến hành nghiêm túc, có giá trị thực tiễn cao góp phần quan trọng trong việc nâng cao chất lượng khám, chữa bệnh. Việc tổ chức hội nghị khoa học thường niên là điều kiện để đội ngũ y, bác sĩ BVTT Long An giao lưu, học hỏi kinh nghiệm chuyên môn./.

Quang Nguyên - Thùy Minh