Phát triển hợp tác xã nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao: Cần có “lực đẩy”

Tăng năng suất

Giám đốc HTX Dịch vụ NN Thạnh Hưng (ấp Bào Chứa, xã Thạnh Hưng, thị xã Kiến Tường, tỉnh Long An) - Đặng Ngọc Quí cho biết: “HTX có 28 xã viên với vốn điều lệ hơn 2 tỉ đồng, sản xuất trên 350ha, được thành lập từ nhu cầu thực tế, nguyện vọng của nông dân. Thời gian qua, HTX phát huy được vai trò tập hợp, vận động nông dân ứng dụng tiến bộ khoa học - kỹ thuật, công nghệ mới vào sản xuất nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất ở một số ngành nghề thế mạnh của địa phương”.

Chăm sóc rau tại Hợp tác xã Mười Hai (ấp 4, xã Long Khê, huyện Cần Đước)

Từ khi ƯDCNC vào sản xuất, nhiều HTX làm ăn hiệu quả, tạo việc làm, tăng thu nhập cho người dân. Ông Lê Phước Tồn - xã viên HTX Mười Hai (ấp 4, xã Long Khê, huyện Cần Đước), chia sẻ: “Tham gia vào HTX, chúng tôi được hỗ trợ trong sản xuất, sử dụng hệ thống tưới tiên tiến. HTX có 25 xã viên, sản xuất khoảng 8ha rau các loại. HTX góp phần thay đổi tư duy sản xuất nhỏ, lẻ, tự cung, tự cấp của nông dân để hướng đến sản xuất hàng hóa quy mô lớn, hiệu quả kinh tế cao hơn”. HTX NN rau, củ, quả Khánh Hậu (phường Khánh Hậu, TP.Tân An) tuy mới được thành lập vào năm 2017 (có 21 xã viên với diện tích sản xuất trên 15ha) nhưng đã ƯDCNC vào sản xuất. Ông Lê Văn Nhi - xã viên HTX NN rau, củ, quả Khánh Hậu, cho biết: “Khi ƯDCNC vào sản xuất, nông dân dùng phân bón hữu cơ thay cho phân hóa học; hiệu quả tăng khoảng 30-40% so với sản xuất thông thường, sản phẩm chất lượng, mẫu mã đẹp, giá bán cao hơn”. Giám đốc HTX Thanh long Mỹ Bình (ấp Bình Tây, xã Mỹ Bình, huyện Tân Trụ) - Hoàng Đình Thượng cho biết: “Việc ƯDCNC vào sản xuất trong các HTX NN góp phần nâng cao chất lượng sản phẩm, giảm giá thành sản xuất cũng như rủi ro và sự phụ thuộc vào thời tiết. Các HTX ƯDCNC còn bảo đảm truy xuất nguồn gốc an toàn thực phẩm và vệ sinh môi trường, góp phần tăng khả năng cạnh tranh của các sản phẩm NN. Tuy nhiên, để các HTX NN ƯDCNC ngày càng phát triển và nhân rộng, rất cần sự hỗ trợ từ nhiều ngành chức năng”.

Cần “lực đẩy”

Theo ghi nhận, đến nay, toàn tỉnh mới có hơn 1% HTX ƯDCNC vào sản xuất NN. Trong 150 HTX NN, chỉ có 16 HTX được tỉnh chọn làm HTX điểm xây dựng mô hình sản xuất NN ƯDCNC. Tuy nhiên, thực tế, HTX điểm dù được hỗ trợ ƯDCNC nhưng vẫn còn những khó khăn. HTX Thương mại - Dịch vụ NN Rừng Dầu (xã Tân Mỹ, huyện Đức Hòa) có 10 xã viên với 6,5ha, trong khi theo quy hoạch HTX điểm này là 80ha. Chính vì vậy mà trên thực tế, ở một số nơi, HTX NN chỉ có tên trên giấy hoặc đã thành lập nhưng chỉ hoạt động cầm chừng. Từ khi tham gia HTX Thương mại - Dịch vụ NN Rừng Dầu, ông Nguyễn Văn Tại, ngụ ấp Rừng Dầu, xã Tân Mỹ, huyện Đức Hòa, chuyển sang trồng khổ qua trên hơn 0,2ha đất và tuân thủ theo quy trình sản xuất rau an toàn. Cuối vụ, ông thu hoạch hơn 4 tấn khổ qua, nhưng chỉ bán cho HTX liên kết khoảng 1 tấn, số còn lại chủ yếu bán cho thương lái. Khó khăn về đầu ra sản phẩm cho nông dân và xã viên vẫn là bài toán muôn thuở.

Sản xuất tại Hợp tác xã Nông nghiệp rau, củ, quả Khánh Hậu

Ông Nguyễn Văn Dũng - xã viên HTX Phước Thịnh (ấp Trong, xã Phước Hậu, huyện Cần Giuộc), băn khoăn: “Sản phẩm do xã viên sản xuất nhưng lại không có đầu ra ổn định. HTX chỉ thu mua số lượng rất ít so với lượng hàng hóa xã viên sản xuất ra và không chủ động nơi tiêu thụ chính là nguyên nhân một số người dân ở đây chưa tha thiết vào HTX”.

Theo ý kiến của nhiều xã viên, khi tham gia HTX điểm ƯDCNC vào sản xuất, xã viên sẽ được hỗ trợ phân vi sinh, dạy nghề, quản lý dịch hại, tập huấn khoa học - kỹ thuật,... nhưng đến thời điểm này, do gặp nhiều khó khăn nên việc mở rộng diện tích cũng như lợi ích mà HTX mang lại cho xã viên vẫn chưa rõ nét. Một thực tế khác khiến nhiều xã viên băn khoăn là trên thị trường, giá cả của các sản phẩm NN ƯDCNC không chênh lệch nhiều so với các sản phẩm thông thường do khâu tiếp thị còn hạn chế, đầu ra sản phẩm không ổn định, chưa khuyến khích được các HTX đầu tư công nghệ cao. Rất nhiều HTX NN ƯDCNC trên địa bàn tỉnh đang gặp khó về đầu tư sản xuất và đầu ra cho sản phẩm, điều mà nông dân, xã viên nào cũng lo lắng.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh, Trưởng ban Chỉ đạo đổi mới, phát triển kinh tế tập thể, HTX tỉnh - Phạm Văn Cảnh nhấn mạnh: “Trong số các HTX đã chuyển đổi và hoạt động theo Luật HTX năm 2012, có nhiều HTX chuyển biến tích cực, tài sản của HTX tăng lên, góp phần mở rộng các hoạt động dịch vụ”. Tuy nhiên, ông cũng thẳng thắn nêu ra những tồn tại, yếu kém: Tỷ lệ HTX hoạt động kém hiệu quả còn cao, một số HTX NN đã hoàn thành chuyển đổi nhưng không có phương thức sản xuất, kinh doanh mới, hiệu quả kinh tế chưa được cải thiện. Việc tham gia liên kết, ƯDCNC còn hạn chế. Công tác quản lý nhà nước về HTX NN ở một số địa phương chưa được chú trọng. Ông yêu cầu lãnh đạo các địa phương, đơn vị củng cố và nâng cao hiệu quả hoạt động của các HTX NN; tiếp tục khuyến khích việc thành lập mới các HTX, củng cố, nâng cao hiệu quả hoạt động của HTX theo hướng sản xuất, kinh doanh theo chuỗi khép kín; đẩy mạnh việc kết nối giữa doanh nghiệp với HTX trong đầu tư vào sản xuất và tiêu thụ sản phẩm; hỗ trợ để các HTX tiếp cận các nguồn vốn hỗ trợ của Nhà nước, nhất là tiếp cận Quỹ Phát triển HTX và Quỹ Hỗ trợ phát triển kinh tế của Hội Nông dân để phát triển kết cấu hạ tầng kỹ thuật, tổ chức sản xuất. Tỉnh đang tập trung các nguồn lực hỗ trợ xây dựng 16 HTX điểm ƯDCNC trong sản xuất. Vì thế, bên cạnh việc hỗ trợ và xây dựng vùng nguyên liệu tập trung thì việc liên kết sản xuất và tiêu thụ nông sản theo chuỗi giá trị cần được đẩy mạnh để các HTX đứng vững và phát triển.

Sản xuất tại Hợp tác xã Nông nghiệp rau, củ, quả Khánh Hậu

Nhìn chung hiện nay, số lượng HTX NN ƯDCNC vào sản xuất chưa nhiều so với tổng số HTX NN trên địa bàn tỉnh. Tuy nhiên, hiệu quả từ sự chuyển đổi sản xuất sang ƯDCNC trong sản xuất, kinh doanh sản phẩm NN mà những HTX này đã đạt trong thời gian qua cho thấy chủ trương của tỉnh về thực hiện "Chương trình Phát triển NN ƯDCNC giai đoạn 2016-2018 và phương hướng phát triển HTX đến năm 2020" là hoàn toàn đúng đắn, góp phần thúc đẩy tái cơ cấu ngành NN gắn với xây dựng nông thôn mới. Tuy nhiên, để HTX NN ƯDCNC ngày càng được nhân rộng, phát triển, cần có “lực đẩy”. Bên cạnh đó, các HTX NN cần chuyển biến về nhận thức, chủ động nghiên cứu, đầu tư ứng dụng tiến bộ công nghệ mới nhằm nâng cao hiệu quả kinh tế trong sản xuất, kinh doanh và phát triển kinh tế nông thôn chứ không nên thụ động, trông chờ./.

 Song Hồng