Hiện nay đầu ra của trái thanh long Bình Thuận bấp bênh do phụ thuộc chủ yếu vào thị trường Trung Quốc. Trong khi đó muốn tiêu thụ ở các thị trường mới như châu Âu không phải là điều dễ dàng vì rào cản "dư lượng thuốc bảo vệ thực vật". Nhận thức được điều này, một số trang trại thanh long ở Bình Thuận đang nỗ lực sản xuất theo quy trình GlobalGAP (Thực hành Nông nghiệp tốt Toàn cầu) để có thể xuất khẩu qua các thị trường khó tính.
Trang trại thanh long Rau quả Bình Thuận được xây dựng tại xã Hàm Minh, huyện Hàm Thuận Nam vào năm 2011 trên diện tích 20 ha. Sau 3 năm đầu tư, đây là năm đầu tiên trang trại này cho thu hoạch với sản lượng gần 400 tấn. Phần lớn được xuất khẩu chính ngạch qua thị trường châu Âu và nhiều nước khác. Thanh long của trang trại được các thị trường khó tính đón nhận là nhờ trồng theo quy trình GlobalGAP, đảm bảo các tiêu chuẩn về xuất khẩu.
Công nhân chăm sóc vườn thanh long theo kế hoạch lập sẵn một cách khoa học, đảm bảo an toàn thực phẩm cung ứng sản phẩm ra thị trường.
Ông Võ Tính, Trưởng phòng Kế hoạch Xuất khẩu - Danh nghiệp tư nhân Rau quả Bình Thuận cho biết, hiện nay người tiêu dùng đã dần nhận thức được tầm quan trọng của vấn đề an toàn thực phẩm. Nhất là người tiêu dùng quốc tế luôn đòi hỏi sản phẩm nông sản chất lượng rất cao. Chính vì vậy, người làm vườn phải đi theo con đường sản xuất an toàn nếu muốn đảm bảo được nguồn hàng và trái cây Việt Nam xuất khẩu mang tính lâu dài.
Trang trại thanh long sản xuất theo quy trình GlobalGAP hoàn toàn khác với các trang trại thanh long bình thường. Trang trại phải có quy mô lớn, được phân ra thành từng khu, từng lô theo thứ tự để dễ dàng quản lý và ghi chép quy trình kỹ thuật. Trên diện tích 20 ha, trang trại thanh long GlobalGAP Rau quả Bình Thuận có 6 khu từ A-F. Mỗi khu như vậy lại chia ra làm 4 lô. Mỗi lô có khoảng 850 trụ trồng theo trật tự hàng lối thẳng tắp.
Hiện nay, mỗi ngày 20 công nhân của trang trại chăm sóc vườn theo kế hoạch lập sẵn một cách khoa học, vừa đảm bảo sức khỏe cho người trực tiếp sản xuất, vừa đảm bảo an toàn thực phẩm cung ứng sản phẩm ra thị trường.
Kỹ sư Đinh Tấn Linh, Quản lý Kỹ thuật tại Trang trại thanh long GlobalGAP Rau quả Bình Thuận cho biết: “Thực hiện theo quy trình GlobalGAP cũng có cái khó. Thứ nhất là đòi hỏi về kỹ thuật. Thứ hai là quy trình phải được sắp xếp theo một hệ thống bài bản, trong đó có việc ghi chép nhật ký công việc sản xuất hằng ngày hết sức cụ thể”.
Cũng theo Kỹ sư Linh, việc ghi chép nhật ký chăm sóc, phun thuốc, bón phân… nhằm đảm bảo cho việc truy nguyên nguồn gốc khi nông sản có vấn đề về chất lượng. Vì sản xuất theo quy trình tỉ mỉ từng khâu từ làm đất, xuống giống, chăm sóc cho đến thu hoạch và bảo quản, do vậy chi phí đầu tư sản xuất của trang trại thanh long GlobalGAP cao hơn vườn bình thường từ 30%-40%. Đổi lại, thanh long sạch xuất qua châu Âu có giá trên dưới 1 USD/kg, hơn hẳn thanh long thường.
Bình Thuận sẽ mở rộng thị trường xuất khẩu thanh long qua châu Âu và nhiều nước khác.
Có kinh nghiệm trên 25 năm trồng và xuất khẩu thanh long, ông Trần Ngọc Hiệp, Phó Chủ tịch Hiệp hội thanh long tỉnh Bình Thuận cho rằng, đã đến lúc Bình Thuận cần sản xuất thanh long theo hướng an toàn - đảm bảo sức khỏe cộng đồng, có như vậy mới mong được nhiều thị trường chấp nhận.
Theo đó, từ năm 2007, Công ty Thanh long Hoàng Hậu của ông Hiệp đã xây dựng trang trại thanh long GlobalGAP quy mô hơn 300 ha tại thị trấn Thuận Nam và xã Hàm Cần, huyện Hàm Thuận Nam. Với diện tích thanh long đạt tiêu chuẩn GolbalGAP hiện có, đơn vị này đã và đang mạnh dạn tìm kiếm các thị trường mới ngoài Trung Quốc.
“Sắp tới công ty sẽ mở ra thêm thị trường xuất khẩu thanh long qua châu Âu và các tiểu UAE. Vì đây là thị trường cho trái thanh long ổn hơn so với thị trường lân cận”, ông Trần Ngọc Hiệp cho biết.
Toàn tỉnh Bình Thuận hiện có 11 trang trại trồng thanh long được cấp chứng chỉ sản xuất theo tiêu chuẩn GlobalGAP. Thời gian gần đây, các doanh nghiệp xuất khẩu có uy tín tại Bình Thuận cũng đã kết nối được với hệ thống phân phối rau quả tại nhiều nước châu Âu.
Hiện trở ngại duy nhất để thanh long sạch đến với thị trường này là vận chuyển bằng đường biển quá xa, tỷ lệ hư hao nhiều. Tới đây, với việc áp dụng công nghệ bảo quản tốt hơn, thanh long sạch của Bình Thuận sẽ có cơ hội tiêu thụ mạnh tại thị trường châu Âu và nhiều quốc gia trên thế giới./.
Việt Quốc/VOV - TPHCM