Cảnh giác với thực phẩm chức năng - Bài 2: Đừng để “tiền mất, tật mang”

Thực phẩm chức năng có một “thị trường ngầm” vô cùng sôi động trên mạng xã hội như Facebook, Zalo, các website bán hàng, diễn đàn nổi tiếng

Tràn lan kinh doanh qua mạng

Những năm gần đây, kinh doanh các sản phẩm qua mạng trở nên phổ biến vì sự nhanh chóng, tiện lợi. TPCN cũng không ngoại lệ. Các loại TPCN được người bán quảng cáo thường là các loại thuốc giảm cân, thuốc gia truyền hay các sản phẩm làm đẹp da, nở ngực, collagen,... Dạo một vòng quanh “thị trường” TPCN trên mạng, người tiêu dùng sẽ lóa mắt vì vô số “cửa hàng”, website kinh doanh sản phẩm TPCN từ hàng xách tay cho đến thuốc gia truyền, bán hàng đa cấp từ “thượng vàng” đến “hạ cám”.

Hiện nay, bên cạnh một số loại thuốc giảm cân được Bộ Y tế cấp phép lưu hành tại các cửa hàng dược phẩm Đông, Tây y, chị em ưa chuộng sản phẩm được người bán hàng xách tay trực tiếp tại một bệnh viện thẩm mỹ nổi tiếng của Thái Lan. Loại thuốc này được chia theo liệu trình, mỗi liệu trình từ 14-28 ngày với giá khá cao, từ 800.000 đồng đến hơn 2 triệu đồng/liệu trình. Các chủ cửa hàng còn chụp ảnh tin nhắn phản hồi của khách hàng đã dùng thuốc nhằm tạo niềm tin cho các “thượng đế”.

Hầu hết người kinh doanh các mặt hàng này đều tự tin khẳng định đây là thuốc được bào chế hoàn toàn từ thảo dược và không có bất kỳ tác dụng phụ nào - dù họ không hề có kiến thức chuyên môn, mọi tư vấn đều chỉ dựa trên kinh nghiệm, thậm chí có những địa chỉ sao chép hẳn lời giới thiệu, hình ảnh phản hồi của các trang bán hàng khác dẫn đến việc mâu thuẫn, nói xấu nhau khá ầm ĩ để tranh giành khách.

Ngoài thuốc giảm cân, thị trường ảo này còn có các mặt hàng thuốc nở ngực dạng bôi và dạng uống, thuốc uống đẹp da đến với khách hàng bằng con đường xách tay với lời cam kết chắc chắn về công hiệu của thuốc. Trên trang Facebook kinh doanh thuốc nở ngực, giảm cân Đông y Thái Lan, chủ “cửa hàng” tự tin quảng cáo: “Không những tăng vòng 1 hiệu quả 100% mà còn làm da trắng lên, mịn màng trông thấy rõ rệt chỉ sau 15-20 ngày (tùy theo cơ địa có thể nhanh hơn); tăng 2-4cm chỉ sau 1 liệu trình sử dụng viên nở ngực - trắng da Đông y gia truyền Thái Lan”.

Ngoài ra, người bán hàng còn mạnh dạn cam kết “có hiệu quả ngay, thay đổi rõ rệt sau liệu trình 60 viên, không trở lại kích thước cũ sau khi dừng thuốc và không có thành phần gây hại cũng như bất kỳ tác dụng phụ nào”. Chính những lời “thổi phồng” này khiến khách hàng tin “sái cổ” và đặt mua không cần suy tính, bất chấp hậu quả về sau.

Những lời phóng đại về công dụng của các sản phẩm thực phẩm chức năng “tràn lan” trên Internet

Nguy cơ “tiền mất, tật mang”

Liên hệ một tài khoản Facebook bán thuốc giảm cân, khi được hỏi về hiệu quả của thuốc, người bán hàng tự tin khẳng định hiệu quả “100%” vì bản thân mình đã dùng qua và giảm 7kg chỉ sau 1 tháng, nếu kết hợp ăn kiêng, tập thể dục đều đặn thì cân nặng còn giảm hơn thế nữa. Ngoài ra, “cửa hàng” này còn bán một loại thuốc giảm cân Thái Lan khác cũng đang được ưa chuộng và không hề được bán tại các nhà thuốc với giá 300.000 đồng/hộp/40 viên cho những người có thu nhập thấp hơn.

Chị Lê P.M (ngụ phường 3, TP.Tân An, tỉnh Long An) cho biết: “Nghe lời giới thiệu về công hiệu của thuốc giảm cân Thái Lan liệu trình 28 ngày giá trên 2 triệu đồng, tôi mua dùng thử. Chỉ trong ngày đầu tiên, sau khi uống liều buổi sáng, tôi cảm thấy hoa mắt, chóng mặt, đổ mồ hôi lạnh và người lâng lâng khó chịu, không thể làm bất cứ việc gì. Tiếc tiền, tôi cố gắng chịu đựng 1 tuần nữa thì không thể tiếp tục. Tôi giảm được gần 3kg sau 1 tuần sử dụng, nhưng khi không dùng nữa thì chỉ sau 2 tuần, cân nặng tôi trở lại y như cũ”.

Theo Giám đốc Trung tâm Truyền thông giáo dục sức khỏe tỉnh Long An - bác sĩ Nguyễn Tấn Hiền, thuốc giảm cân tác dụng dựa trên các nguyên lý: Ức chế thần kinh gây chán ăn, hạn chế hấp thu năng lượng khi ăn vào hoặc tăng chuyển hóa đốt cháy lượng mỡ thừa của cơ thể. Người sử dụng thuốc giảm cân lâu ngày nhưng không kết hợp tập luyện, cơ thể sẽ mất sức bền, giảm năng suất lao động. Ngoài ra, việc nhịn ăn thường xuyên dễ dẫn đến tình trạng hạ đường huyết, mất khả năng tập trung, tư duy, suy nhược cơ thể.

Bên cạnh đó, một số thực phẩm chức năng được quảng cáo “giảm cân cấp tốc” làm cho người sử dụng “ốm nhanh” bằng cách gây mất nước cơ thể qua cơ chế gây tiểu nhiều, nhuận trường làm cơ thể bị rối loạn điện giải, có thể gây choáng váng, rối loạn nhịp tim, ảnh hưởng đến sức khỏe. Ngoài ra, trên thị trường cũng có một số loại thuốc giảm cân không rõ nguồn gốc, xuất xứ, chứa các thành phần, hoạt chất bị cấm sử dụng, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, thậm chí có thể dẫn đến nguy cơ tử vong nếu không được can thiệp, điều trị sớm. Với mong muốn giảm cân nhanh, một số người sử dụng thuốc không đúng cách, không tuân thủ chỉ định của bác sĩ làm cơ thể gánh chịu tác dụng phụ của thuốc kéo dài có thể gặp những biến chứng: Biếng ăn thần kinh (biếng ăn tâm lý), trầm cảm, thiếu vitamin, muối khoáng, suy dinh dưỡng,... có thể dẫn đến suy kiệt sức khỏe.

Với các loại thuốc “nở ngực”, khi người sử dụng thấy ngực căng tròn là do tác dụng phụ của nội tiết tố estrogen gây giữ nước, mập giả. Việc bổ sung nội tiết tố trong thời gian dài không thể dùng tùy tiện. Tương tự, thuốc trắng da làm da nhanh chóng trắng ra nhưng không an toàn, dễ dẫn đến nguy cơ ngộ độc, ảnh hưởng gan, thận và các cơ quan trong cơ thể nếu sử dụng thuốc không rõ nguồn gốc và không có sự chỉ định của thầy thuốc. Phụ nữ cần bổ sung chất dinh dưỡng, vitamin từ thực phẩm và thường xuyên luyện tập thể dục, thể thao lành mạnh để duy trì sức khỏe, vóc dáng chứ không nên lạm dụng các loại thực phẩm chức năng, thuốc không rõ nguồn gốc nhằm tránh các nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe.

Người tiêu dùng cần cẩn trọng với các loại TPCN không an toàn được quảng cáo rầm rộ trên mạng xã hội hoặc từ những lời “rỉ tai” của những người không có kiến thức để tránh “tiền mất, tật mang”./.

Cảnh giác với thực phẩm chức năng - Bài 1: Nhập nhằng thị trường thuốc và thực phẩm chức năng Thị trường thuốc và thực phẩm chức năng trong cả nước nói chung và tại Long An nói riêng tồn tại nhiều bất cập.

 (còn tiếp)
An Hòa - Phúc Khang