Lâu nay, chúng ta thường bàn về vai trò, trách nhiệm của gia đình, trong đó chủ yếu là trách nhiệm của cha mẹ trong việc chăm sóc, giáo dục và bảo vệ con trẻ. Tuy nhiên, chúng ta ít khi đề cập đến trách nhiệm, bổn phận của trẻ với tư cách là thành viên nhỏ tuổi trong gia đình.
Thực tế cho thấy, ở không ít gia đình, do được nuông chiều từ bé nên nhiều trẻ tỏ ra thiếu trách nhiệm với mọi người xung quanh, mà trước hết là đối với các thành viên trong gia đình mình.
Nhiều bậc cha mẹ phàn nàn rằng, sau một ngày lao động vất vả, trở về nhà tất bật cơm nước, dọn dẹp nhà cửa thì các con không những không giúp đỡ mà còn thản nhiên ngồi chơi điện thoại, xem hoạt hình,... Thậm chí khi nhắc nhở, các em cũng không làm, lại còn cãi lời cha mẹ.
Ảnh minh họa
Ðể giáo dục trẻ trở thành người có ích, có trách nhiệm với gia đình và xã hội, trước hết, các gia đình cần giáo dục trẻ sống có trách nhiệm với chính bản thân mình, với các thành viên trong gia đình. Bởi gia đình là môi trường đầu tiên giáo dục đạo đức, nhân cách cho trẻ, là môi trường để trẻ thực hành kỹ năng sống.
Ngay từ khi các em còn bé, ông bà, cha mẹ và các thành viên lớn tuổi hơn trong gia đình cần dạy dỗ, hướng dẫn các em thói quen làm những việc từ đơn giản đến phức tạp. Qua lao động trong gia đình, trẻ được phát triển tư duy rèn luyện sức khỏe, lao động tự phục vụ bản thân, giúp đỡ các thành viên khác trong nhà và cộng đồng.
Bác Hồ từng dạy thiếu niên, nhi đồng: “Tuổi nhỏ làm việc nhỏ, tùy theo sức của mình". Cho trẻ lao động là điều cần thiết nhưng cũng phải phù hợp với lứa tuổi, sức khỏe, không nên quá lạm dụng. Trong quá trình hướng dẫn, giao trẻ làm việc nhà, cha mẹ cần giải thích cho các em hiểu và tự giác thực hiện để qua đó cảm thấy tự hào vì được cha mẹ tin cậy, giao việc. Nếu trẻ gặp khó khăn khi làm việc nhà, cha mẹ cần hướng dẫn từng bước, không nên làm thay.
Trẻ em thường có thói quen bắt chước người lớn. Vì vậy, ông bà, cha mẹ phải gương mẫu, làm cho trẻ noi theo. Khi mỗi thành viên gương mẫu làm tốt nhiệm vụ của mình, sống có trách nhiệm, tiết kiệm, quan tâm lẫn nhau, nhất là chăm sóc người già và trẻ nhỏ, trẻ sẽ nhìn vào đó mà học tập./.
Lê Thị Kết