Hiệu quả từ mô hình tư vấn-kiểm tra sức khỏe tiền hôn nhân

Ảnh minh họa. Internet

Trước đây, theo quan niệm người Việt, khi kết hôn họ thường quan tâm đến vấn đề gia đình, đạo đức, trình độ, tâm tính, ít khi nhìn thẳng vào những vấn đề có liên quan, chi phối trực tiếp đến đời sống hôn nhân, đó là sức khỏe của người bạn đời. Và trong thực tế, khám sức khỏe tiền hôn nhân ít được người dân quan tâm nên không ít người, đặc biệt là phụ nữ đã âm thầm chịu nỗi đau vô sinh, hiếm muộn, con cái bị dị tật bẩm sinh, tâm thần, bản thân bị lây nhiễm các bệnh qua đường tình dục như viêm gan B, HIV/AIDS,… từ người chồng. Những khiếm khuyết ấy trong cơ thể, những căn bệnh truyền nhiễm trên có thể phát hiện nếu được khám sức khỏe tiền hôn nhân.

Tư vấn, kiểm tra sức khỏe tiền hôn nhân là việc làm khoa học giúp các cặp nam nữ dự định kết hôn có những kiến thức về sức khỏe sinh sản (SKSS) và tâm lý đúng cho cuộc sống vợ chồng sau này, biết được những bệnh tật cần tránh như bệnh nhiễm trùng, bệnh về gen,... hiểu rõ tình trạng sức khỏe của nhau để cân nhắc, quyết định việc kết hôn, việc có nên sinh con hay không, nếu sinh con thì cần phải làm những gì để hạn chế tối đa những nguy cơ, rủi ro có thể xảy ra và có hướng phòng tránh, điều trị sớm một số bệnh tật một cách hiệu quả nhất.

Mô hình tư vấn, kiểm tra sức khỏe tiền hôn nhân được triển khai trên địa bàn huyện từ năm 2011 đến nay. Hàng năm, các chỉ tiêu về mô hình này đều đạt và vượt theo kế hoạch đề ra. Riêng chỉ tiêu năm 2016 về mô hình, có trên 95% vị thành niên và thanh niên được tư vấn những nội dung cơ bản về tình bạn, tình yêu, sinh lý tuổi dậy thì, tình dục lành mạnh, an toàn, phòng tránh có thai ngoài ý muốn; nạo phá thai an toàn và hậu quả của nạo phá thai; phòng tránh các bệnh lây truyền qua đường tình dục, kể cả HIV/AIDS; bảo đảm 95% cặp nam nữ được tư vấn và kiểm tra sức khỏe trước khi kết hôn. Trong đó, 2 xã điểm là Hưng Điền B và Vĩnh Lợi đạt 100%, các xã còn lại đạt từ 90% trở lên.

Riêng chỉ tiêu cụ thể của năm 2016 là 410 thanh niên nam nữ được tư vấn, kiểm tra sức khỏe tiền hôn nhân. Đến nay, có 168 thanh niên nam nữ được tư vấn, kiểm tra sức khỏe tiền hôn nhân, đạt 41%. Đạt kết quả trên là nhờ sự vận động của Ban Chấp hành (BCH) Đoàn Thanh niên ở các xã, thị trấn, các thành viên trong BCH tích cực tuyên truyền các bạn đoàn viên thanh niên tham gia mô hình. Bạn Lê Thị Hằng Ny - Bí thư Đoàn Thanh niên thị trấn Tân Hưng cho biết: “Sau khi nhận được kế hoạch của huyện, BCH Đoàn thị trấn tổ chức triển khai đến các chi đoàn và phối hợp cán bộ dân số đến vận động các bạn đoàn viên thanh niên. Bước đầu thì cũng gặp một số khó khăn, nhưng với sự cố gắng giải thích những lợi ích của việc khám sức khỏe tiền hôn nhân mang lại cho bản thân, đã thuyết phục được các bạn.Nhờ đó, những năm qua công tác vận động đoàn viên thanh niên tham gia khám sức khỏe tiền hôn nhân đều đạt chỉ tiêu đề ra”.

Với tâm lý còn e ngại, một số bạn đoàn viên thanh niên không chịu đến các điểm tư vấn, kiểm tra sức khỏe tiền hôn nhân, nhưng sau khi được nghe tuyên truyền các bạn mạnh dạn tham gia. Bạn Bùi Thị Việt Chinh, ở khu phố Rọc Chanh A, thị trấn Tân Hưng, bộc bạch: “Lúc đầu, em cũng e ngại lắm, nhưng được anh chị ở BCH Đoàn thị trấn vận động, em mạnh dạn tham gia. Nhờ tham gia mô hình này, em biết được những kiến thức về sức khỏe sinh sản, kế hoạch hóa gia đình, các bệnh lây truyền qua đường tình dục, HIV/AIDS; các bệnh của cha, mẹ có thể liên quan đến bệnh, tật bẩm sinh của trẻ sơ sinh;... và nhất là, em được biết sức khỏe hiện thời của mình để có biện pháp chăm sóc và điều trị nếu có bệnh”.

Nhận xét về việc tham gia mô hình tư vấn, kiểm tra sức khỏe tiền hôn nhân của các vị thành niên và thanh niên trên địa bàn huyện, bà Đặng Mỹ Diện - Giám đốc Trung tâm DS -KHHGĐ cho biết: “Mô hình Tư vấn và khám sức khỏe tiền hôn nhân được triển khai cách đây 5 năm, đây là một trong những mục tiêu nâng cao chất lượng dân số. Là loại hình tư vấn đặc biệt cho thanh niên nam nữ chuẩn bị kết hôn nhằm cung cấp kiến thức về sức khỏe cho thời kỳ hôn nhân gồm dịch vụ khám sức khỏe tổng quát, xét nghiệm viêm gan siêu vi B, HIV và xét nghiệm công thức máu. Kết quả thực hiện mô hình, nhiều năm qua Tân Hưng luôn đạt và vượt chỉ tiêu. Mô hình được sự phối hợp của các ngành liên quan như: Tổ chức Đoàn Thanh niên, ngành Tư pháp, ngành Y tế,…nên kết quả mang lại khả quan”.

Song song với việc triển khai các hoạt động của mô hình, thời gian tới, huyện tiếp tục tập trung các nguồn lực, thực hiện hiệu quả các đề án nâng cao chất lượng dân số, xây dựng và củng cố mạng lưới cung cấp thông tin, tư vấn và dịch vụ chăm sóc SKSS – KHHGĐ; tổ chức tuyên truyền, vận động và giáo dục về SKSS – KHHGĐ; tổ chức kiểm tra sức khỏe, phát hiện, tư vấn về các nguy cơ sinh con bị khuyết tật, dị tật cho nam, nữ chuẩn bị kết hôn,… Với các hoạt động thiết thực, hy vọng rằng, ngày càng có nhiều vị thành niên – thanh niên trên địa bàn huyện biết và tìm đến với mô hình tư vấn và khám sức khỏe tiền hôn nhân. Qua đó, trang bị tốt các kiến thức hữu ích về tình yêu, hôn nhân, gia đình, chăm sóc SKSS,... tạo dựng cho bản thân cuộc sống hạnh phúc sau khi kết hôn./.

Hà Phương