Khủng hoảng Catalonia: Sự bừng tỉnh của “đa số im lặng”

“Họ có 2 triệu, chúng tôi là gần 6 triệu”

Maria và Elsa không muốn phung phí một ngày Chủ nhật đẹp trời. Nhưng hai người cũng không muốn bỏ lỡ một trong những cuộc xuống đường có thể sẽ đi vào lịch sử của vùng Catalonia.

Biểu tình ở Catalonia
Từ 10h sáng, Maria và Elsa có mặt tại quảng trường Catalunya. Khi đó, đám đông bắt đầu xuất hiện. Vài trăm người, vài nghìn người, rồi vài chục nghìn người. Rồi không thể đếm nổi. Quanh quảng trường Catalunya và dọc theo con phố sang trọng Passeig de Gracia, biển người và cờ rực đỏ thành phố.

Báo chí Tây Ban Nha mô tả, từ 2010, năm mà đội tuyển bóng đá nước này lần đầu tiên vô địch World Cup, đến nay, chưa khi nào cờ Tây Ban Nha xuất hiện nhiều thế. Guarda Civil – cảnh vệ dân sự Catalonia đưa ra con số: 300.000-350.000 người, nhưng Societat Civil Catalana - các tổ chức dân sự Catalonia, nơi phát đi lời kêu gọi xuống đường, đưa ra con số nhiều gấp 3, từ 1 triệu đến 1,3 triệu người.

Những người này, từ già đến trẻ, khoác lên mình quốc kỳ Tây Ban Nha và hát vang lời hát “Tây Ban Nha sẽ sống mãi”, xen lẫn là âm điệu của một ca khúc, dù rất quen thuộc nhưng lại là lựa chọn tương đối khó hiểu, “My heart will go on” trong siêu phẩm Titanic.

Với những con người này, thông điệp chỉ có một: Catalonia là Tây Ban Nha, Tây Ban Nha là Catalonia và trò phiêu lưu gian lận về độc lập của vùng này cần phải chấm dứt.

Người biểu tình với dòng chữ "Sự thức tỉnh của đám đông im lặng"
Trong một biển người khổng lồ, lộn xộn là điều khó tránh. Một tài xế taxi bị tấn công vì lời qua tiếng lại với đám đông trên đường, một vài xô xát nhỏ xảy ra khi cảnh sát can thiệp những nhóm quá khích, nhưng không khí của cuộc xuống đường giống như ngày hội. Tất nhiên, không dành cho những người bị chỉ mặt đặt tên.

Carles Puigdemont, Thủ hiến Catalonia, bị gọi tên nhiều nhất. Trên các khán đài, các chính trị gia lên án Puigdemont còn phía dưới, mỗi khi cái tên Puigdemont được nhắc đến là một biển âm thanh dội lên “Prision – vào tù”.

TV3, kênh truyền hình công ở Catalonia, là đối tượng bị đả phá thứ hai, vì bị cho là “manipulado” – bị điều khiển bởi các chính trị gia ly khai và bóp méo thông tin về nội tình Catalonia.

Trong quyết tâm phản kháng của những người phản đối ly khai, có sự giận dữ và có cả tự tin. Như lời Maria và Elsa, thì “họ (những người ly khai), chỉ có 2 triệu người còn chúng tôi có gần 6 triệu người. Đã đến lúc chúng tôi phải lên tiếng”.

Maria và Elsa trả lời PV VOV
Trong biển cờ và khẩu hiệu, một trong những tấm biển xuất hiện nhiều nhất mang dòng chữ: “38% không phải là Catalonia”.

Đa số thức tỉnh

Câu chuyện về những người mang cờ Tây Ban Nha xuống đường ở Catalonia gợi nhớ một câu chuyện khác: Scotland 2014.

Cuối 2014, Scotland cũng sục sôi trong không khí của một cuộc trưng cầu ý dân về độc lập để tách khỏi Vương quốc Anh. Làn sóng chủ nghĩa dân tộc lên cao và các lời lẽ kích động quá khứ vùng miền tràn ngập dự báo một chiến thắng cho những người muốn ly khai.

Nhưng kết quả ngược lại: đa số dân Scotland vẫn chọn ở lại trong Vương quốc Anh. Đa số im lặng đã chiến thắng thiểu số ầm ĩ.

Catalonia khác và giống Scotland. Cái khác lớn nhất là trong khi những người ly khai ở Scotland có được một cuộc trưng cầu ý dân hợp pháp thì ở Catalonia, những chính trị gia ly khai lại bỏ qua tất cả, từ Hiến pháp lẫn luật pháp, để tổ chức cuộc bỏ phiếu 1/10 và bất chấp con số chỉ 43% đi bầu, vẫn coi đó là một cơ sở để đòi độc lập.

Nhưng cũng giống Scotland, Catalonia có một lực lượng im lặng đông đảo. Khác biệt nhỏ, là người Scotland bình thản đến hòm phiếu để chấm dứt trò chơi chính trị ly khai còn người Catalonia chọn cách xuống đường.

21/12 giờ sẽ là một cột mốc quan trọng để phơi bày sự thật. Trên thực tế, phe ly khai có lí do rõ ràng để lo lắng. Sự ầm ĩ về truyền thông và các giai thoại lịch sử về mối “thâm thù” Catalonia-Castilla không che giấu được các con số, rằng trong cuộc bầu cử vùng ở Catalonia năm 2015, các đảng chủ trương Catalonia độc lập chỉ chiếm 48% và trong các cuộc bầu cử trước đó, chưa khi nào chiếm đa số.

Các nghiên cứu và thăm dò khác ở Catalonia nhiều tháng qua cũng cho thấy, bất chấp không khí ly khai dâng cao, số người phản đối ly khai vẫn luôn nhỉnh hơn số ủng hộ.

Điều này chỉ không thể hiện trong cuộc bỏ phiếu 1/10 vì lí do đơn giản: những ai phản đối Catalonia ly khai và ủng hộ Tây Ban Nha thống nhất sẽ không đi bỏ phiếu trong một sự kiện mà chính phủ Tây Ban Nha đã tuyên bố rõ ràng là vi hiến và bất hợp pháp.

Trong chiều 29/10, cách đám đông diễu hành ở Barcelona hơn 100km, CLB bóng đá nhỏ bé Girona của vùng Catalonia mà ông Carles Puigdemont là cổ động viên nhiệt thành, bất ngờ thắng “biểu tượng Castilla” Real Madrid 2-1, một chiến thắng Puigdemont đã ngay lập tức cho rằng “sẽ phản ánh kết quả của nhiều cuộc chơi khác”.

Nhưng khi đa số im lặng ở Catalonia đang bừng tỉnh, ý nguyện của Puigdemont có lẽ khó thành hiện thực./. 

Quang Dũng/VOV-Pháp
Từ Barcelona