Nhiều giải pháp hạn chế doanh nghiệp nợ, chậm đóng bảo hiểm xã hội

Trên địa bàn tỉnh hiện có 5.774 doanh nghiệp tham gia Bảo hiểm xã hội, Bảo hiểm y tế, Bảo hiểm thất nghiệp cho hơn 350.000 người lao động

Chị Nguyễn Thị Lệ, công nhân (CN) làm việc trong một DN tại xã Lợi Bình Nhơn, TP.Tân An có nghe thông tin về việc chậm đóng, nợ đọng BHXH, BHYT, BHTN của NLĐ. Vì vậy, quyền lợi của NLĐ bị ảnh hưởng, nhất là khi bị bệnh, thai sản,... “Trước thực tế đó, tôi mong các ngành chức năng có những giải pháp thiết thực giúp NLĐ an tâm hơn”- chị Lệ nói.

Ngoài ra, việc DN nợ, chậm đóng BHXH cũng là nguyên nhân phát sinh một số vụ CN, lao động khiếu nại, ngừng việc tập thể và khởi kiện. Theo Chủ tịch Công đoàn Các khu công nghiệp tỉnh - Bùi Thị Ngọc Trang, những năm gần đây, Công đoàn Các khu công nghiệp tỉnh có nhận ủy quyền của NLĐ nộp đơn khởi kiện DN nợ đóng BHXH. Đơn cử trong năm 2021, đã nộp đơn yêu cầu một công ty nợ đóng BHXH của 374 CN, lao động với tổng số tiền 1,3 tỉ đồng. Vụ việc sau đó được hòa giải và giải quyết bảo đảm quyền lợi cho NLĐ.

Thông tin từ BHXH tỉnh, trên địa bàn tỉnh hiện có 5.774 DN tham gia BHXH, BHYT, BHTN cho hơn 350.000 NLĐ. Đa số các DN thực hiện đúng quy định pháp luật về BHXH, BHYT, BHTN. Nhìn chung, tình trạng chậm, nợ đóng BHXH, BHYT, BHTN được kiểm soát. Tuy nhiên, một số DN còn xảy ra tình trạng chậm đóng làm ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi NLĐ.

Nguyên nhân của tình trạng chậm đóng mà BHXH tỉnh nêu ra là ý thức chấp hành pháp luật về BHXH, BHYT, BHTN của một số đơn vị sử dụng lao động chưa cao; để phát sinh tiền chậm đóng, kéo dài. Bên cạnh đó, hoạt động sản xuất, kinh doanh của một số đơn vị sử dụng lao động gặp khó khăn, chưa thực hiện việc trích nộp hàng tháng theo quy định,... Trong khi đó, chế tài mạnh như xử lý hình sự thì cũng rất khó. Lý do là vướng mắc trong các quy định xử phạt vi phạm hành chính về hành vi chậm đóng BHXH, BHTN và xử phạt vi phạm hành chính về hành vi chậm đóng BHYT chưa đồng bộ, thống nhất với các nội dung tại Điều 216 Bộ Luật Hình sự.

 “Từ năm 2018 đến nay, cơ quan BHXH lập hồ sơ chuyển sang Công an tỉnh 13 đơn vị chậm nộp BHXH đề nghị khởi tố theo Điều 216 Bộ luật Hình sự. Thế nhưng, các vụ việc này đều không đủ điều kiện thụ lý” - Phó Giám đốc BHXH tỉnh - Lê Thành Liếp thông tin bằng văn bản trả lời chất vấn của Đại biểu HĐND tỉnh.

Để hạn chế tình trạng chậm đóng và tiếp tục thu hồi tiền chậm đóng, BHXH tỉnh chủ động tham mưu UBND tỉnh ban hành nhiều văn bản chỉ đạo; đồng thời, trong phạm vi chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn được giao, BHXH tỉnh triển khai các biện pháp quản lý, ngăn chặn các DN chậm đóng.

Theo ông Lê Thành Liếp, BHXH tỉnh thường xuyên nắm thông tin, tình hình sản xuất, kinh doanh của các DN để có giải pháp phù hợp. Trong đó, chú trọng theo dõi, xây dựng cơ sở dữ liệu những đơn vị có nhiều lao động, số tiền thu lớn nhằm hạn chế tình trạng chậm đóng kéo dài hoặc chậm đóng với số tiền lớn; tiến hành phân loại, chia nhóm đơn vị chậm đóng như dưới 1 tháng, từ 1 tháng đến dưới 3 tháng, từ 3 tháng trở lên để có giải pháp cụ thể trong việc đôn đốc thu và xử lý tiền chậm đóng.

BHXH tỉnh còn đăng thông tin các đơn vị chậm đóng BHXH trên Cổng thông tin điện tử của đơn vị; đăng tải trên Cổng thông tin điện tử của UBND tỉnh những đơn vị chậm đóng từ 6 tháng trở lên, trốn đóng, cố tình vi phạm nghĩa vụ đóng BHXH, BHYT, BHTN.

BHXH tỉnh cũng ký kết các kế hoạch phối hợp Liên đoàn Lao động tỉnh trong việc thực hiện chế độ, chính sách BHXH, BHYT, BHTN để bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng của NLĐ; phối hợp Công an tỉnh về thực hiện nhiệm vụ bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội, đấu tranh phòng, chống tội phạm trong lĩnh vực BHXH, BHTN, BHYT; phối hợp Sở Lao động - Thương binh và Xã hội, Liên đoàn Lao động tỉnh, phòng An ninh Kinh tế (Công an tỉnh) mời các đơn vị chậm đóng BHXH, BHYT, BHTN với số tiền chậm đóng lớn, thời gian dài đến làm việc.

Cũng theo ông Lê Thành Liếp, BHXH tỉnh tăng cường thanh, kiểm tra theo kế hoạch, đột xuất để phát hiện kịp thời tình trạng chậm đóng, xử phạt hành vi trốn đóng, chậm đóng BHXH theo quy định của Luật BHXH. Đơn cử, từ năm 2023 đến tháng 5-2024, qua công tác thanh, kiểm tra đã yêu cầu đơn vị sử dụng lao động đóng số tiền chưa đóng, chậm đóng, đóng thiếu thời gian đóng BHXH, BHTN, BHYT, đóng thiếu mức đóng quy định là 32,1 tỉ đồng.

Nỗ lực thực hiện đạt các chỉ tiêu về tỷ lệ tham gia bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp  Sự tích cực vào cuộc, tham gia của cả hệ thống chính trị và quyết tâm của ngành Bảo hiểm xã hội là yếu tố tiên quyết để công tác bảo hiểm triển khai đồng bộ, đạt hiệu quả tích cực.

“Kết quả đã truy thu được 30,6 tỉ đồng, đạt 95,3%. Song song đó, BHXH tỉnh tham mưu UBND tỉnh ban hành 5 quyết định cưỡng chế khấu trừ tiền từ tài khoản của đơn vị và 14 quyết định xử phạt vi phạm hành chính với số tiền 2,1 tỉ đồng”- ông Lê Thành Liếp thông tin./.

Vũ Quang