CPI quý 1 tăng 0,29%, là mức tăng thấp nhất trong 20 năm qua

Ảnh minh họa. (Nguồn: Minh Sơn/Vietnam+)

Báo cáo tình hình kinh tế-xã hội quý 1 của Tổng cục Thống kê công bố ngày 29/3 cho thấy chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng Ba đã giảm 0,27% so với tháng Hai và tăng 1,31% so với tháng 12/2020.

So với cùng kỳ năm ngoái, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng Ba tăng 1,16%, là mức thấp nhất kể từ năm 2016.

Như vậy, chỉ số CPI bình quân quý 1/2021 chỉ tăng 0,29% và đây là mức tăng thấp nhất trong 20 năm qua.

Theo bà Nguyễn Thị Hương, Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê, nguyên nhân chính khiến chỉ số giá tiêu dùng giảm là nhu cầu mua sắm của người tiêu dùng sau Tết Nguyên đán đi xuống theo quy luật hàng năm cộng thêm yếu tố giá các cả các mặt hàng thực phẩm đã thấp hơn do nguồn cung dồi dào. Cụ thể, trong mức giảm 0,27% của CPI, khu vực thành thị giảm 0,2% và khu vực nông thôn giảm 0,34%.

Lãnh đạo ngành thống kê lý giải khu vực nông thôn có tốc độ giảm CPI nhiều hơn khu vực thành thị chủ yếu do mức giảm của chỉ số giá nhóm thực phẩm.

7/11 nhóm hàng hóa giảm giá

Trong rổ hàng hóa và dịch vụ tính CPI, có 7/11 nhóm nhóm hàng giảm giá so với tháng Hai và 4/11 nhóm tăng giá. Cụ thể, nhóm hàng ăn và dịch vụ ăn uống có mức giảm mạnh nhất, là 1,46% (làm CPI chung giảm 0,49 điểm phần trăm). Nguyên nhân do giá thịt lợn, thịt gia súc, gia cầm, thủy sản, rau tươi giảm mạnh nhờ nguồn cung dồi dào.

Thêm vào đó, nhu cầu tiêu dùng sau Tết giảm nên giá nhóm đồ uống và thuốc lá giảm 0,37%, nhóm may mặc, mũ nón và giày dép giảm 0,2%... Ngoài ra, do ảnh hưởng của dịch COVID-19, nhu cầu du lịch, lễ hội giảm nên nhóm văn hóa, giải trí và du lịch giảm 0,03% cũng như nhóm hàng hóa và dịch vụ khác giảm 0,28%.

Tuy nhiên trong tháng Ba, nhóm giao thông tăng 2,29% (làm CPI chung tăng 0,22 điểm phần trăm), nguyên nhân do các đợt điều chỉnh giá xăng, dầu khiến giá xăng E5 tăng 1.550 đồng/lít, giá xăng A95 tăng 1.770 đồng/lít, giá dầu diezen tăng 1.200 đồng/lít.

Tổng cục Thống kê họp báo công bố số liệu thống kê kinh tế-xã hội quý 1/2021 ngày 29/3. (Ảnh: Vietnam+)

Bên cạnh đó, cơn sốt nhà đất cũng khiến nhóm nhà ở và vật liệu xây dựng tăng 0,24%, chủ yếu lên giá từ nhóm nguyên liệu, nhiên liệu đầu vào. Ngoài ra, giá gas cũng tăng 1,37% (giá gas trong nước tăng từ 5.000 đồng/bình 12 kg) khi giá gas thế giới tăng 15 USD/tấn (từ mức 595 USD/tấn lên mức 610 USD/tấn)…

Về giá vàng, chỉ số giá giảm 2,97% so với tháng Hai và giảm 0,63% so với tháng 12/2020, tuy nhiên vẫn tăng 16,84% so với cùng kỳ năm trước. Ở chiều ngược lại, chỉ số giá USD tăng 0,23% so với tháng trước, song vẫn giảm 0,11% so với tháng 12/2020 đồng thời giảm 0,7% so với cùng kỳ năm ngoái

Tác động từ hỗ trợ giá điện

Phân tích các yếu tố tác động đến CPI bình quân tăng 0,29% trong cả quý 1, theo đại diện cơ quan thống kê, việc giá gạo trong nước tăng theo giá gạo xuất khẩu cộng thêm nhu cầu tiêu dùng gạo nếp, gạo tẻ ngon trong dịp Tết đã đẩy giá gạo tăng cao trong quý ở mức 8,55% so với cùng kỳ năm 2020. Điều này đã góp phần làm CPI chung tăng 0,22 điểm phần trăm. Ngoài ra còn có các yếu tố khác, như giá các mặt hàng thực phẩm tăng 0,49% làm CPI tăng 0,1 điểm phần trăm; trong đó giá thịt lợn tăng 0,46%, giá thịt bò tăng 2,89%, giá thịt chế biến tăng 3,73%...

Bên cạnh các nguyên nhân làm tăng CPI cũng có một số nguyên nhân làm giảm CPI trong kỳ. Cụ thể, việc Chính phủ triển khai các gói hỗ trợ cho người dân và người sản xuất gặp khó khăn do dịch COVID-19, trong đó gói hỗ trợ của Tập đoàn Điện lực Việt Nam triển khai giảm giá điện, tiền điện cho khách hàng trong quý 2 và quý 4/2020. Theo đó, giá điện tháng 1/2021 giảm 16,88% so với tháng 12/2020 và làm cho giá điện sinh hoạt bình quân quý 1/2021 giảm đến 7,18% so với cùng kỳ đồng thời tác động giảm CPI chung 0,24 điểm phần trăm…

Nguồn: Tổng cục Thống kê

Với mức lạm phát cơ bản tháng Ba giảm 0,12% so với tháng Hai, tăng 0,73% so với cùng kỳ năm trước, dẫn tới bình quân quý 1 lạm phát cơ bản tăng 0,67% so với cùng kỳ năm 2020 và cao hơn mức CPI bình quân chung (tăng 0,29%). Theo báo cáo thống kê, nguyên nhân chủ yếu do giá mặt hàng xăng, dầu và điện sinh hoạt giảm mạnh so với cùng kỳ năm trước đã được loại trừ trong danh mục hàng hóa, dịch vụ tính lạm phát cơ bản. Như vậy, mức lạm phát cơ bản tháng Ba và quý 1 so với cùng kỳ năm trước đều là mức thấp nhất trong 5 năm trở lại đây.

Ngoài ra, chỉ số giá sản xuất sản phẩm nông, lâm nghiệp và thủy sản quý 1 cho thấy đã tăng 1,34% so với quý 4/2020 và tăng 4,54% so với cùng kỳ năm trước. Bên cạnh đó, chỉ số giá sản xuất sản phẩm công nghiệp cũng tăng tương ứng 1,04% và tăng 0,27%, chỉ số giá sản xuất dịch vụ tăng 0,01% và giảm 0,27%..

Nhận định chung, bà Hương nêu Tết Nguyên đán Tân Sửu 2021 diễn ra vào tháng Hai trong bối cảnh dịch COVID-19 bùng phát trở lại ở trong nước. Trước tình hình đó, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã kịp thời chỉ đạo quyết liệt các bộ, ngành, địa phương thực hiện đồng bộ, hiệu quả các giải pháp kiểm soát, khống chế dịch bệnh, bảo đảm sức khỏe người dân, giữ vững ổn định kinh tế-xã hội.

“Nhờ vậy, nguồn cung hàng hóa tiêu dùng thiết yếu phục vụ đời sống nhân dân được đảm bảo tốt, thị trường được bình ổn kể cả trong giai đoạn dịch bệnh bùng phát và thực hiện giãn cách xã hội. Đặc biệt, trước, trong và sau Tết Nguyên đán Tân Sửu, tình hình cung cầu thị trường diễn ra sôi động như quy luật hàng năm, nguồn hàng hóa ổn định, phong phú, không có hiện tượng khan hiếm hàng, đáp ứng đầy đủ nhu cầu của người dân,” bà Hương cho biết./.

Hạnh Nguyễn (Vietnam+)