Khi niềm tự hào tiếng Anh thành "vũng trũng" năng lực

Luôn nằm trong top những học trò giỏi tiếng Anh nhất lớp nhưng khi bước chân vào đại học, nhiều bạn rất giỏi tiếng Anh mới thấy khác...

7 năm và 1 năm

Thời học sinh, tôi không chỉ học tiếng Anh trong trường mà còn học thêm chương trình luyện thi bằng A, bằng B chứng chỉ quốc gia về ngoại ngữ.

Trong lớp, tôi thuộc dạng "cứng cựa" vì bài kiểm tra nào cũng toàn điểm 9, điểm 10. Lúc đó giỏi tiếng Anh đơn giản là thuộc những điểm ngữ pháp quan trọng, biết chia thì, nhớ được nhiều từ mới... chứ không có tiêu chí "nghe tốt, nói giỏi" trong đánh giá.

Tôi còn nhớ giờ học nghe tiếng Anh thì cô giáo đọc cho cả lớp nghe rồi lặp lại. Giờ nói thì gọi hai học sinh đứng lên, chia vai rồi đọc đoạn đối thoại có sẵn trong sách.

Sau khi nhìn sách đọc vài lần thì gấp sách lại, cố nhớ rồi đọc lại. Tiếng Anh không thể là môn học thuộc lòng nhưng ngày xưa tôi đã từng học thuộc lòng rất nhiều đoạn hội thoại trong sách giáo khoa là vì thế.

Lên đại học, khi bắt đầu nhen nhóm ý định du học, tôi rà lại trình độ tiếng Anh của mình rồi ngỡ ngàng chấp nhận sự thật: tiếng Anh từng là một niềm tự hào giờ lại trở thành "vùng trũng" của tôi.

Biết nhiều ngữ pháp nhưng vận dụng không được, từ không thiếu nhưng dùng ra sao, hoàn cảnh nào cũng không biết. Khổ nhất vẫn là phát âm, tôi phát âm sai be bét.

Khi phát âm sai, người nghe sẽ không hiểu, khi người ta thể hiện sự không hiểu thì mình lại càng rụt rè, tự tin và ngại nói hơn.

Tôi biết mình phải học lại từ những điều căn bản nhất là học cách đọc phiên âm quốc tế và sửa dần phát âm của mình cho gần chuẩn nhất có thể.

Kiên trì một thời gian, phát âm của tôi có tiến bộ rõ nét. Cũng là từ đó, câu đó nhưng khi mình tự tin mình phát âm đúng thì sẽ dễ dàng đối thoại với người đối diện hơn. Tiếp theo là học phản xạ nghe nói.

Tôi tham gia các câu lạc bộ tiếng Anh, tìm bạn nước ngoài để nói chuyện, dần xóa đi mặc định dịch từ tiếng Việt sang tiếng Anh trước khi nói và nhận biết cách người nước ngoài giao tiếp từ những chuyện nhỏ nhặt, đời thường nhất. Qua đó, vốn từ cũng dần mở rộng hơn, ngữ điệu cũng được cải thiện nhiều.

Quá trình đó kéo dài khoảng 1 năm. Chỉ 1 năm nhưng khác hoàn toàn với khoảng thời gian tôi học 7 năm trong trường. Không thể phủ nhận sự quan trọng và cần thiết của những kiến thức nền tảng mà nhà trường cung cấp, nhưng tôi nghĩ nó chỉ là điều kiện cần, không thể là điều kiện đủ trong việc vận dụng tiếng Anh trong công việc, du học hay đời sống hằng ngày với người nước ngoài.

Trần Đăng

 An Nhiên/Tuổi Trẻ Online (ghi)