Không phát hiện bằng không lây truyền

Phóng viên Báo Long An phỏng vấn Phó Giám đốc Văn phòng CDC Hoa Kỳ tại Việt Nam – bà Paula Isabel Morgan xoay quanh về ý nghĩa quan trọng và bằng chứng khoa học chứng thực K=K

- Phóng viên: Thưa bà Paula Isabel Morgan, tại sao K=K có ý nghĩa quan trọng và bằng chứng khoa học để chứng thực K=K là gì?

Bà Paula Isabel Morgan: Được gọi là U bằng U trong tiếng Anh, hay K bằng K trong tiếng Việt (không phát hiện bằng không lây truyền). Các kết quả phát hiện từ 4 nghiên cứu lớn trên 3.000 cặp bạn tình và 106.000 hành vi quan hệ tình dục không dùng bao cao su cho thấy, khi những người sống chung với HIV được điều trị hiệu quả và đạt tải lượng vi rút không thể phát hiện được - nghĩa là lượng vi rút HIV trong cơ thể thấp đến mức không thể phát hiện được thì không có nguy cơ lây truyền HIV sang bạn tình.

Đến nay, có hơn 916 tổ chức từ 98 quốc gia đã chứng thực và ủng hộ những phát hiện này ở quốc gia và cộng đồng của họ. Việt Nam là một trong những quốc gia đầu tiên chứng thực K=K bằng hướng dẫn quốc gia được ban hành đầu tháng 9 này (ngày 06/9/2019) để phổ biến rộng rãi thông điệp K=K trên cả nước và hướng dẫn các tỉnh, thành thực hiện truyền thông về K=K.

Ở góc độ khoa học, những phát hiện đáng kinh ngạc về K=K xác nhận với sự rõ ràng và tự tin tuyệt đối những gì các bác sĩ lâm sàng và những người sống chung với HIV đã thấy và trải nghiệm. Ở góc độ cộng đồng, K=K có nghĩa là cần xóa bỏ sự kỳ thị HIV và không còn rào cản nào đối với các nhóm quần thể đích và những người có nguy cơ trong việc biết được tình trạng HIV của bản thân họ.

Ở góc độ chương trình, K=K có nghĩa là chúng ta nên khuyến khích xét nghiệm HIV đối với tất cả những người có nguy cơ. Với mục đích điều trị sớm bằng thuốc kháng vi rút cho những người sống chung với HIV và điều trị dự phòng trước phơi nhiễm hay còn gọi là PrEP, giúp dự phòng cho những người HIV âm tính. Bằng cách này, chúng ta có thể ngăn chặn lây truyền HIV.

Ở góc độ cá nhân, K=K là phát hiện có tính đột phá. Một khi được điều trị hiệu quả, những người sống chung với H không còn phải lo sợ rằng họ có thể lây truyền HIV cho bạn tình, điều vốn là nguyên nhân chính của sự kỳ thị. Họ có thể sống một cuộc sống khỏe mạnh, mãn nguyện và vui vẻ mà không phải chiụ đựng gánh nặng này. Những người HIV âm tính không còn sợ bị lây truyền HIV qua quan hệ tình dục từ bạn tình HIV dương tính khi người này có tải lượng vi rút không thể phát hiện. Nói tóm lại, việc điều trị HIV thành công và PrEP là những cách hiệu quả nhất để ngăn ngừa lây truyền HIV.

Việt Nam là nước đi đầu toàn cầu về không phát hiện bằng không lây truyền, với việc sớm áp dụng những phát hiện này thông qua chính sách và hoạch định chương trình. Chúng ta thực sự có thể nói rằng K=K là một thông điệp mạnh mẽ cho cộng đồng người có HIV.

- Phóng viên: Cộng đồng và nhóm nguy cơ cần làm gì để đóng góp cho sự thành công của thông điệp K=K, thưa bà?

Bà Paula Isabel Morgan: Nhóm nguy cơ cao, những người chịu ảnh hưởng bởi HIV và rộng hơn là cộng đồng và toàn bộ công chúng đóng vai trò rất quan trọng cho sự thành công của thông điệp K=K. Bằng cách ủng hộ mạnh mẽ các phát hiện này; phổ biến và tận dụng chúng cho mục tiêu y tế công cộng nhằm kết thúc đại dịch AIDS.

K=K là trọng tâm giúp giảm các kỳ thị liên quan đến HIV vì kỳ thị là rào cản chính khiến người có nguy cơ bị nhiễm không đi xét nghiệm và nhận các dịch vụ liên quan đến HIV.

Đối với nhóm quần thể đích, những người có nguy cơ bị nhiễm cao hơn, K=K đặc biệt quan trọng để khuyến khích họ biết được tình trạng HIV của bản thân mà không sợ nhận được kết quả thế nào.

Đối với người có xét nghiệm dương tính, họ có thể đăng ký để được điều trị miễn phí. Nếu họ uống thuốc kháng vi rút theo đơn kê hàng ngày, trong vòng 1 năm, họ có thể được xác nhận là không phát hiện được vi rút và không lo sợ lây truyền vi rút qua quan hệ tình dục.

Đối với những người nguy cơ có xét nghiệm HIV âm tính, dịch vụ PrEP sẽ được cung cấp, uống 1 viên 1 ngày có thể dự phòng HIV hiệu quả ở những người có nguy cơ cao.

Với sự hỗ trợ của cộng đồng, vận động chính sách và phổ biến thông điệp K=K, chúng ta có thể bình thường hóa HIV và đạt được kiểm soát dịch ở Việt Nam.

- Phóng viên: Xin cảm ơn bà!

Ngọc Mận (thực hiện)