Ngăn chặn lợi dụng chơi hụi để lừa đảo chiếm đoạt tài sản

Trong năm 2023, nhiều người dân ở huyện Châu Thành làm đơn tố cáo một chủ hụi

Bỗng dưng “ chủ hụi” tuyên bố vỡ nợ

Cách đây không lâu, hàng chục người dân ở nhiều xã của huyện Đức Hòa, tỉnh Long An đã làm đơn tố cáo một người phụ nữ thường trú tại huyện Đức Hòa chiếm đoạt tài sản bằng việc gom tiền của các hụi viên rồi tuyên bố vỡ hụi.

Tổng số tiền mà những người dân tố cáo người phụ nữ đã chiếm đoạt là hơn 14,1 tỉ đồng. Số tiền này, họ trình bày là đã đóng hụi trong thời gian khá lâu và chưa hốt. Tuy nhiên, đến tháng 5/2023, người phụ nữ bất ngờ tuyên bố vỡ hụi. Có những lần, nhiều người kéo đến nhà chủ hụi để đòi nợ, gây ồn ào nên xã phải cử lực lượng đến bảo đảm an ninh,
trật tự.

Trong đơn tố cáo gửi các cơ quan chức năng, các hụi viên cho rằng, trước khi tuyên bố vỡ hụi, người phụ nữ tẩu tán tất cả tài sản có giá trị như tiền bồi thường đất và giấy chứng nhận quyền sử dụng đất với diện tích khá lớn sang cho người thân. Theo đó, các hụi viên mong cơ quan chức năng vào cuộc ngăn chặn và hủy các hợp đồng chuyển nhượng tài sản của người phụ nữ sang cho người thân để lấy đó trả nợ cho các hụi viên.

Bà T.H.Y. (thị trấn Đức Hòa) cho biết: “Nhiều lần đến nhà chủ hụi yêu cầu trả lại tiền nhưng không được. Cũng vì vậy, tôi và nhiều người khác rất bức xúc, làm đơn tố cáo gửi các cơ quan chức năng".

Cũng giữa năm 2023, Công an huyện Châu Thành nhận đơn của nhiều người thuộc các xã: Thanh Phú Long, Phước Tân Hưng (huyện Châu Thành) tố cáo một người phụ nữ ở địa phương có hành vi lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản.

Cụ thể, nhiều người tố cáo, với vai trò chủ hụi, người phụ nữ đã tổ chức chơi hụi trong nhiều năm với nhiều “dây hụi” khác nhau. Lần lượt qua các “dây hụi” được tổ chức, diễn ra và hoàn thành đầy đủ mà không xảy ra vấn đề gì nên từng bước tạo dựng lòng tin đối với nhiều người và dần nâng cao giá trị của các "dây hụi". “Tuy nhiên, đến cuối tháng 3/2023, người này tuyên bố vỡ nợ. Sau nhiều lần đòi lại tiền đóng hụi không được nên chúng tôi làm đơn khởi kiện, tố cáo đến cơ quan chức năng” - ông Đ.H.P. nói.

Sau khi tiếp nhận đơn, Công an huyện xác minh, làm việc với người phụ nữ và các bên liên quan, cùng tài liệu thu thập được trong hồ sơ. Theo đó, cuối tháng 9/2023, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an huyện xác định người phụ nữ có nợ tiền hụi, tiền vay của 71 người với số tiền 7,784 tỉ đồng trên cơ sở thỏa thuận giữa các bên.

Quá trình làm việc, người phụ nữ thừa nhận có nợ tiền và cam kết sẽ trả cho 71 người. Qua xác minh, người phụ nữ không có thủ đoạn gian dối hoặc bỏ trốn để chiếm đoạt tài sản hoặc có điều kiện, khả năng nhưng cố tình không trả. Mặt khác, qua xác minh, người phụ nữ không sử dụng tiền gom hụi vào mục đích bất hợp pháp dẫn đến không có khả năng trả lại tài sản.

Từ kết quả xác minh trên, chưa đủ cơ sở kết luận người phụ nữ có hành vi lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản. Vì vậy, đây là quan hệ dân sự, Công an huyện thông báo cho những người có liên quan gửi đơn khởi kiện đến Tòa án nhân dân huyện để được xem xét, giải quyết.

Đẩy mạnh tuyên truyền các quy định của pháp luật về hụi

Thời gian qua, lực lượng công an chủ động phối hợp các ngành chức năng tăng cường nắm tình hình, triển khai, thực hiện đồng bộ các biện pháp phòng ngừa, kịp thời phát hiện, đấu tranh, ngăn chặn các hành vi lợi dụng chơi hụi để lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Đặc biệt, công an đẩy nhanh tiến độ điều tra, truy tố, xét xử các đối tượng lợi dụng chơi hụi để lừa đảo chiếm đoạt tài sản theo quy định của pháp luật để răn đe, phòng ngừa chung.

Từ đầu năm 2023 đến nay, lực lượng công an các cấp tiếp nhận, thụ lý, giải quyết 6 tin báo, tố giác về tội phạm và kiến nghị khởi tố về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản liên quan hoạt động hụi. Kết quả, điều tra, làm rõ, khởi tố 3 vụ, 3 bị can về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản; tạm đình chỉ giải quyết 1 tin; đang tiếp tục điều tra xác minh 2 tin.

Tuy nhiên, công tác đấu tranh, xử lý hành vi lợi dụng hoạt động chơi hụi để lừa đảo chiếm đoạt tài sản còn gặp một số khó khăn, vướng mắc. Đó là việc chơi hụi của người dân là giao dịch dân sự được pháp luật cho phép, đặt dưới sự giám sát, theo dõi của chính quyền địa phương nhưng chính quyền địa phương ít nắm được thông tin, thực trạng, khi phát sinh các vấn đề có liên quan, người dân trình báo cơ quan công an mới phát hiện.

Ngoài ra, Nghị định số 19/2019/NĐ-CP, ngày 19/02/2019 của Chính phủ quy định cụ thể việc chủ hụi phải thông báo bằng văn bản cho UBND cấp xã nơi cư trú nhưng trên thực tế, nhiều trường hợp chủ hụi lợi dụng lòng tin của những người tham gia để chiếm đoạt tài sản, khi phát sinh tranh chấp thì khởi kiện ra tòa án hoặc khi cơ quan điều tra khởi tố vụ án hình sự thì việc thỏa thuận chơi hụi đa số bằng miệng, không thể hiện bằng văn bản, dẫn đến việc điều tra, xác minh, giải quyết vụ án gặp khó khăn.

Vừa qua, cử tri huyện Châu Thành cũng có kiến nghị gửi đến UBND tỉnh có biện pháp xử lý nghiêm những trường hợp vỡ hụi với số tiền lên đến hàng tỉ đồng hay hàng chục tỉ đồng. Thông tin về vấn đề này, UBND tỉnh cho biết, để ngăn chặn việc lợi dụng chơi hụi thực hiện hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản trong thời gian tới, công an các cấp phối hợp các ngành chức năng tăng cường công tác giáo dục, tuyên truyền các quy định của pháp luật về hụi. Trong đó, tập trung tuyên truyền Nghị định số 19/2019/NĐ-CP, ngày 19/02/2019 của Chính phủ quy định về họ, hụi, biêu, phường để người chơi hụi biết tự bảo vệ quyền lợi của mình. Ngoài việc thỏa thuận về "dây hụi" bằng văn bản thì người tham gia có thể yêu cầu chủ hụi cấp giấy biên nhận cho việc góp hụi, lĩnh tiền hụi, nhận lãi, trả lãi,...

UBND tỉnh cũng chỉ đạo lực lượng công an phối hợp lực lượng chức năng tổ chức rà soát, nắm thông tin việc mở hụi trên địa bàn phụ trách. Đối với việc tổ chức "dây hụi" có giá trị từ 100 triệu đồng trở lên hay khi tổ chức từ 2 "dây hụi" trở lên thì yêu cầu chủ hụi phải thông báo bằng văn bản cho UBND cấp xã nơi cư trú nắm nhằm kịp thời xử lý khi chủ hụi có dấu hiệu vi phạm pháp luật./.

Vũ Quang