Phát triển hệ thống y tế hội nhập kỷ nguyên số hóa

Ngày Quốc khánh 02/9/1945 khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa đã trở thành một mốc son chói lọi trong lịch sử dân tộc, với mục tiêu Độc lập – Tự do – Hạnh phúc, chủ trương khơi nguồn sáng tạo từ nhân dân, phát huy bản lĩnh của người lãnh đạo để soi sáng con đường cách mạng Việt Nam trong sự nghiệp xây dựng Nhà nước của dân, do dân và vì dân.

Ngay từ những ngày đầu sáng lập quốc gia, trong bức thư gửi tới Liên hợp quốc, Chủ tịch Hồ Chí Minh nêu rõ tinh thần “Việt Nam muốn làm bạn với tất cả các nước, bày tỏ mong muốn thực thi chính sách mở cửa và hợp tác trong mọi lĩnh vực”.

Trong 80 năm qua, Việt Nam đạt được nhiều thành tựu to lớn trên mọi lĩnh vực. Đặc biệt năm nay, Quốc khánh 02/9/2025, Việt Nam bước vào kỷ nguyên vươn mình của dân tộc – kỷ nguyên công nghệ số với sự phát triển của trí tuệ nhân tạo, cùng với mọi ngành trong cả nước, ngành Y tế có những chuyển biến tích cực.

Về chính trị, Nhà nước xây dựng hành lang pháp lý và hoàn thiện các quy định, chính sách về quản lý y tế bằng các văn bản quy phạm pháp luật có hiệu lực từ ngày 01/7/2025 như: Nghị định số 102/2025/NĐ-CP là cơ sở pháp lý quan trọng về quản lý dữ liệu y tế; Nghị định 179/2025/NĐ- CP quy định về mức hỗ trợ người làm công tác chuyên trách về chuyển đổi số, an toàn thông tin mạng, công nghệ số, ứng dụng công nghệ thông tin và giao dịch điện tử; Thông tư 26/2025/TT-BYT quy định về kê đơn thuốc, hóa dược, sinh phẩm ngoại trú trong cơ sở khám chữa bệnh, kê đơn thuốc điện tử, đăng ký mã liên thông với Bộ Y tế.

Chuyển đổi số gắn liền với chăm sóc sức khỏe người dân. Bên cạnh những tiện ích liên quan đến thủ tục hành chính công, việc ứng dụng VNeID mang lại nhiều tiện ích trong lĩnh vực sức khỏe. Bộ Công an phối hợp Bộ Y tế triển khai liên thông đơn thuốc điện tử từ bệnh viện qua hệ thống điều phối dữ liệu y tế tới nhà thuốc đã tích hợp đồng bộ trên VNeID.

Cùng với chủ trương bảo hiểm y tế toàn dân, tiện ích Hồ sơ sức khỏe trên VNeID có các mục sổ khám sức khỏe điện tử, giấy chuyển tuyến, giấy hẹn tái khám và nhà thuốc lưu đơn. Theo trung tâm Thông tin y tế quốc gia, đơn thuốc điện tử đưa lên cổng quốc gia sẽ được liên thông, tích hợp lên VNeID giúp người dân dễ dàng tra cứu và sử dụng.

Về kinh tế, kỷ nguyên số hóa đánh dấu sự chuyển đổi từ nền kinh tế công nghiệp truyền thống sang nền kinh tế dựa trên việc sản xuất, xử lý và truyền tải thông tin dưới dạng số. Nhà nước đầu tư mạnh mẽ vào cơ sở hạ tầng, nâng cấp trang thiết bị y tế, đường truyền, hệ thống công nghệ thông tin tại các cơ sở y tế công lập.

Đồng thời tạo điều kiện cho doanh nghiệp tư nhân kinh doanh dịch vụ khám chữa bệnh mở bệnh viện, phòng khám đa khoa, chuyên khoa nhưng phải đáp ứng các điều kiện về cơ sở vật chất, trang thiết bị y tế và nhân sự có chuyên môn hành nghề trong phạm vi được cấp phép.

Các doanh nghiệp tư nhân kinh doanh thuốc, thực phẩm chức năng, mỹ phẩm tuân thủ các quy định về chuyên môn trong Luật Dược, Luật An toàn thực phẩm và Nghị định 163/2025/NĐ-CP. Các dược sĩ không ngừng cập nhật kiến thức chuyên môn về dược, các công ty cũng thường xuyên tập huấn cho nhân viên thông tin quảng cáo thuốc, đăng ký thuốc, công bố giá thuốc giúp các dược sĩ hiểu đúng và làm đúng.

Về văn hóa – xã hội, trong thời đại số, không gian mạng trở thành mặt trận tư tưởng trọng yếu, công nghệ thông tin và truyền thông, đặc biệt là máy tính và internet, đóng vai trò trung tâm trong mọi mặt của đời sống xã hội, kinh tế và văn hóa.

Việc phát triển thương mại điện tử làm thay đổi cách mọi người sống, làm việc và tương tác với thế giới xung quanh. Cán bộ y tế cần thay đổi thói quen làm việc thủ công sang sử dụng các công cụ số. Nhà nước tạo điều kiện bồi dưỡng đội ngũ cán bộ y tế có kiến thức và kỹ năng về y tế số đồng thời tuyên truyền, phổ biến lợi ích của việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong y tế.

Về quốc phòng – an ninh, cần có sự phối hợp đồng bộ giữa các lực lượng trên mọi mặt trận. Từ hệ thống chính trị, báo chí truyền thông, tổ chức đoàn thể, cán bộ làm công tác tư tưởng lý luận, đoàn kết mọi ngành nghề với phương châm lấy dân làm gốc. Việc xây dựng “thế trận lòng dân” trong môi trường số là yêu cầu cấp bách nhằm đối phó với thông tin giả, luận điệu phản động và hành vi xâm nhập tư tưởng.

Ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông trong y tế không chỉ nâng cao chất lượng dịch vụ, mà còn tối ưu hóa quy trình làm việc, tối ưu hóa quản lý dữ liệu, tự động hóa nhập liệu, cải thiện hiệu quả quản lý và tìm kiếm thông tin nhanh giúp nhân viên y tế tiết kiệm thời gian và công sức .

Về đối ngoại, Nhà nước tăng cường hợp tác quốc tế để học hỏi kinh nghiệm, chia sẻ kiến thức, công nghệ từ các nước tiên tiến trong lĩnh vực y tế. Hội nghị quốc tế về phát triển tiền lâm sàng sinh dược (BioNCiD 2025) diễn ra trong hai ngày 25 và 26/5/2025 tại Varadero – Cuba, những giá trị độc đáo của y học cổ truyền Việt Nam, những thành tựu ứng dụng thảo dược và phương pháp trị liệu cổ truyền hỗ trợ điều trị ung thư tại Bệnh viện Y học Cổ truyền Trung ương nhận được sự quan tâm từ các đại biểu quốc tế.

Phần trình bày về cơ chế miễn dịch của các bài thuốc cổ phương làm nổi bật tiềm năng hợp tác nghiên cứu quốc tế; Luật Dược 44/2024/QH15 quy định về việc ưu đãi, hỗ trợ đầu tư trong phát triển công nghiệp dược và cho phép kinh doanh thương mại điện tử các sản phẩm bảo vệ sức khỏe tạo điều kiện cho các nhà sản xuất, nghiên cứu khoa học đưa sản phẩm Việt Nam vươn mình ra thế giới.

Ngành y tế ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để phát triển chuyên môn kỹ thuật. Bệnh viện Chợ Rẫy giới thiệu ứng dụng AI vào các kỹ thuật mới trong chẩn đoán như phân tích hình ảnh tế bào máu, liệu pháp miễn dịch tế bào RCA-T và biện giải kết quả giải phẫu bệnh bằng thuật toán giúp tiết kiệm thời gian, nâng cao tính chính xác, tầm soát bệnh kể cả khi chưa có triệu chứng.

Bệnh viện Đa khoa và Ung bướu Công nghệ cao Tâm Anh trang bị máy móc và các hệ thống công nghệ y tế hàng đầu thế giới như: chụp CT không giới hạn lát cắt hiện đại, MRI 3.0 Tesla tích hợp trí tuệ nhân tạo, xạ trị Cyclotron, phòng mổ Hybrid và ICU hiện đại, hệ thống robot trong phẫu thuật. Một số học viện đào tạo AI ra đời ứng dụng AI tập trung cung cấp kiến thức và kỹ năng thực tế marketing thực chiến, marketing digital để phát triển kinh doanh.

Về việc ứng dụng của AI trong quản lý y tế, Bệnh viện Chợ Rẫy ký hợp tác với Bệnh viện Bạch Mai chuyển đổi số hướng tới một hệ thống y tế thông minh, bền vững. Quy trình khám bệnh số hóa bao gồm đặt lịch khám trực tuyến, bác sĩ thăm khám trực tiếp và kê đơn, máy đã trừ số tồn thuốc trong kho và đưa sang bảo hiểm thanh toán. Bệnh viện Đại học Y Dược ứng dụng đồng bộ hệ thống quản lý thông minh và nền tảng số UMC Care giúp giảm tải thủ tục hành chính, điều phối hiệu quả, tối ưu hóa việc chăm sóc bệnh nhân.

Theo chỉ đạo của Bộ Y tế, các bệnh viện đang triển khai bệnh án điện tử nhằm hiện đại hóa công tác quản lý hồ sơ bệnh nhân hướng tới việc tích hợp sổ sức khỏe điện tử trên ứng dụng VneID. Năm 2025, Sở Y tế TP.HCM đặt mục tiêu 100% bệnh viện triển khai bệnh án điện tử, liên thông dữ liệu giữa các cơ sở, phấn đấu đến năm 2030, 95% người dân có hồ sơ sức khỏe điện tử.

Cổng thông tin của Sở Y tế TP.HCM có link tra cứu từ chứng chỉ hành nghề, số đăng ký thuốc, thực phẩm chức năng, trang thiết bị y tế, truy xuất nguồn gốc sản phẩm tới thông tin quảng cáo giúp cho các dược sĩ vững pháp lý và tự tin hành nghề.

Ngành Y tế Việt Nam đang chuyển mình mạnh mẽ trong kỷ nguyên số hóa bằng việc hiện thực hóa các văn bản quy phạm pháp luật của Nhà nước thành quy trình quản lý và triển khai thực hiện, giám sát và đánh giá việc thực hiện bằng các kết quả cụ thể.

Phát triển bền vững phải gắn kết hội nhập quốc tế với hội nhập trong nước, phát huy được vai trò trung tâm trong sự nghiệp chăm sóc sức khỏe, huy động được sự tham gia tích cực của mọi tầng lớp nhân dân, tạo động lực đưa đất nước tiến tới đài vinh quang của độc lập, tự do, hạnh phúc và trường tồn thịnh vượng ./.

DSCKII. Lý Thị Nhất Định