Bạn có muốn cai thuốc lá?

Các cơ quan, đơn vị quan tâm tuyên truyền về tác hại của thuốc lá. Ảnh: Ngọc Mận

Nhằm giảm sự khó chịu khi cai TL, khoa học tìm ra nhiều phương pháp hỗ trợ hiệu quả:

Bước 1: Suy nghĩ và điền bảng so sánh về lợi - hại của hút - cai TL đối với bản thân.

Bước 2: Suy nghĩ và liệt kê các việc làm có thể thực hiện để tăng lợi ích của cai TL.

Bước 3: Chuẩn bị các chỗ dựa cần thiết khi cai TL.

Thực hiện một số chuẩn bị về mặt hành vi: Tự định ra một ngày bắt đầu cai TL phù hợp với điều kiện thực tế của bản thân; công bố quyết định cai TL cho mọi người biết; dẹp tất cả vật dụng liên quan đến hút TL: Gạt tàn, bật lửa.

Tạo môi trường thuận lợi cho cai TL: Yêu cầu mọi người xung quanh hỗ trợ nỗ lực cai TL của bản thân bằng cách không hút TL trước mặt mình, không mời mình hút TL; yêu cầu mọi người cảm thông về sự thay đổi tính tình (nếu có); yêu cầu mọi người chịu khó lắng nghe, chia sẻ mỗi khi gặp khó khăn khi cai TL.

Đưa ra các giải pháp khi có các triệu chứng khó chịu khi cai TL: Nếu thèm hút TL đột ngột, bạn hãy uống một ly nước mát, đi bộ một vòng, hít thở thật sâu 3 lần. Nếu thèm TL khi thấy người khác hút TL, bạn hãy tránh đi đến những nơi có nhiều người hút TL, nói trước với bạn bè về chuyện cai TL, tìm cách lánh khỏi nơi có nhiều người hút TL. Nếu thèm hút TL khi uống cà phê, sau khi ăn cơm, bạn hãy thay đổi địa điểm, thời gian, bạn bè cùng uống cà phê; bạn hãy uống cà phê nhanh thay vì uống cả 30 phút; sau khi ăn cơm xong, đứng lên nhanh đi chải răng.

Bước 4: Cứ mỗi khi có ham muốn hút TL, hãy nhớ làm ngay một chuyện khác: Uống một ly nước mát, đi bộ một vòng, súc miệng, hít thở thật sâu,... Tránh đến những nơi mà bản thân dễ bị cám dỗ hút TL như quán nhậu, lễ hội,... Nếu cảm giác thèm TL quá độ đến mức “không thể chịu nổi”, đừng sợ, cảm giác này sẽ giảm theo thời gian. Đặc biệt cố gắng không hút TL dù chỉ một hơi, kiên nhẫn, mỗi ngày qua đi, người cai TL sẽ cảm thấy dễ chịu hơn.

Một tuần sau cai TL, hãy ghi lại các “ích lợi” do việc cai TL mang lại trong tuần đầu tiên mà bản thân cảm nhận được, ví dụ: Cảm thấy tự hào vì đã cai TL được 1 tuần, hơi thở sâu hơn, cảm thấy dễ thở hơn, mồ hôi giảm hẳn mùi TL, tiết kiệm được khoản tiền kha khá,...

Các khó chịu cần phải tiếp tục giải quyết: Không thể suy nghĩ chuyện gì khác ngoài chuyện hút TL, không thể tập trung vào công việc. Bạn hãy sắp xếp công việc cho bớt căng thẳng trong giai đoạn này; tìm cách thư giãn, giải trí, ví dụ chơi thể thao, đánh cờ; sử dụng thuốc hỗ trợ cai TL. Nếu khó ngủ hơn thường lệ, bạn hãy tránh uống nước trà và cà phê vào buổi tối, tắm trước khi đi ngủ, đi ngủ đúng giờ, thậm chí có thể thông báo cho bác sĩ để được kê một chút thuốc giúp dễ ngủ hơn. Nếu bạn ho nhiều hơn, đây là dấu hiệu tốt cho biết phế quản đang hoạt động trở lại, thường thì đàm khạc ra có màu đen và sẽ giảm sau vài ngày. Nếu bạn thèm ăn nhiều hơn, ghi nhớ đây là cảm giác giả tạo xuất hiện khi cai TL, bạn hãy uống nước mỗi khi thấy thèm ăn, có thể ăn một chút trái cây, tránh ăn ngọt,...

Hai tuần sau cai TL: Nhiều người cai TL đánh giá, giai đoạn 2 tuần đầu tiên là khó khăn nhất, giai đoạn này tương ứng với giai đoạn cơ thể tiếp tục làm quen với tình trạng không có nicotin trong máu. Ghi nhận tiếp tục những lợi ích do cai TL mang lại.

Một tháng sau cai TL: Cần kiểm tra lại xem tình hình thực sự đến đâu rồi bằng cách trả lời các câu hỏi sau: Bạn có giảm ham muốn hút TL hoặc không còn cảm thấy ham muốn hút TL nữa hay không? Mỗi khi có ham muốn hút TL, bạn đã sẵn sàng có giải pháp chống lại: Nhai kẹo, uống nước mát, đi bộ một vòng,...

Ba tháng sau cai TL: Cảm giác khó chịu do cai TL giảm rất nhiều, đây là thời điểm người cai TL cảm nhận ngày càng nhiều hơn những lợi ích của cai TL. Xem lại vấn đề tăng cân, nếu tăng 2-3kg là bình thường do cai TL; nếu tăng hơn 3-4kg có yếu tố khác ngoài việc cai TL làm tăng cân: Chế độ ăn uống và tập luyện thể lực chưa phù hợp, ăn vặt nhiều quá, ăn ngọt, béo nhiều; vận động quá ít.

Sáu tháng sau cai TL: Giai đoạn này, người cai TL cảm thấy dễ chịu hơn nhưng chính lúc này lại xuất hiện tâm lý chủ quan. Nhiều người suy nghĩ rằng, lúc này mình có thể hút lại chỉ một điếu để tự thưởng bản thân vì cố gắng một thời gian dài, để trải qua một giây phút vui vẻ cùng với bạn bè và gia đình và tin tưởng rằng sẽ không tái nghiện trở lại. Nên nhớ, việc hút lại dù chỉ một hơi cũng có thể đánh thức trở lại nhu cầu nicotin của cơ thể và sau đó là ham muốn hút TL không cưỡng lại được. Người cai TL sẽ nhanh chóng tái nghiện.

Một năm sau cai TL: Đây là thời gian được xem là cai thuốc thành công. Một năm là thời điểm theo định nghĩa là thành công cai TL. Tuy nhiên, nên nhớ thành công cai TL không phải là vĩnh viễn. Khả năng tái nghiện lúc nào cũng tồn tại. Nguy cơ tái nghiện cao nhất vào lúc có những biến cố xảy ra trong cuộc sống: Thất bại, phá sản, chia tay,... Hãy ghi nhận lại những ích lợi của việc cai TL lâu dài mà bản thân muốn gìn giữ./.

Thanh Bình