Chính sách khoa học và công nghệ tiếp sức cho doanh nghiệp

Sở Khoa học và Công nghệ tổ chức nghiệm thu đề tài nghiên cứu khoa học

Năng suất, chất lượng - giá trị cốt lõi để cạnh tranh

Áp dụng các tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật quốc gia, các công cụ cải tiến năng suất, hệ thống quản lý chất lượng,... là giải pháp quan trọng để DN nâng cao năng suất, chất lượng. Để giúp DN đạt mục tiêu này, nhiều địa phương, trong đó có Long An đã và luôn đồng hành, hỗ trợ DN.

Thực hiện chủ trương của Chính phủ, Sở Khoa học và Công nghệ (KH&CN) tham mưu UBND tỉnh ban hành Quyết định số 692/QĐ-UBND, ngày 25/01/2021 về việc ban hành Kế hoạch thực hiện “Chương trình quốc gia hỗ trợ DN nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm, hàng hóa trên địa bàn tỉnh Long An giai đoạn 2021-2025 và định hướng đến năm 2030” (gọi tắt là Chương trình năng suất chất lượng).

Giai đoạn 2023-2024, Sở KH&CN triển khai chương trình theo hình thức nhiệm vụ KH&CN. Đơn vị chủ trì thực hiện nhiệm vụ KH&CN là Trung tâm Hỗ trợ phát triển DN vừa và nhỏ 2 đang giai đoạn tư vấn, chuẩn bị các thủ tục lựa chọn đơn vị đánh giá chứng nhận đối với các DN đăng ký tham gia chương trình.

Công ty (Cty) TNHH Ohnoseiko Việt Nam (Khu công nghiệp Long Hậu, huyện Cần Giuộc) hoạt động trong lĩnh vực cơ khí chính xác, là một trong những DN được khảo sát, lựa chọn tham gia áp dụng công cụ năng suất Lean Six Sigma. Đây là một trong những nhiệm vụ KH&CN cấp tỉnh “Hỗ trợ DN nâng cao năng suất, chất lượng, sản phẩm hàng hóa năm 2023” cho 25 DN thực hiện xây dựng, áp dụng và được chứng nhận các hệ thống quản lý, công cụ cải tiến năng suất, chất lượng (CCNS), mô hình kết hợp hệ thống quản lý và công cụ năng suất tiên tiến,...

Sau khi áp dụng Lean Six Sigma, Cty rút ngắn thời gian sản xuất, giảm tỷ lệ phản hồi về chất lượng từ phía khách hàng. Đồng thời, Cty cải tiến quy trình sản xuất, bố trí nhà xưởng phù hợp và thuận tiện hơn; giảm tình trạng thắt cổ chai, chuẩn hóa thao tác công nhân, giảm tỷ lệ sản phẩm lỗi, giảm chi phí sản xuất và nâng cao năng suất lao động trong DN.

Cty Lương thực Long An (phường 5, TP.Tân An) là 1 trong 2 DN được Sở KH&CN hỗ trợ tư vấn xây dựng, áp dụng và đạt Chứng nhận Halal. Theo Phó Giám đốc Cty Lương thực Long An - Nguyễn Minh Việt, khi áp dụng tiêu chuẩn Halal, Cty nỗ lực rất nhiều để đáp ứng các yêu cầu khắt khe về quy trình sản xuất, nguồn gốc, xuất xứ nguyên liệu, bao bì,... cũng như bảo đảm và duy trì vệ sinh nhà xưởng, máy móc, thiết bị được bảo dưỡng định kỳ, quy trình sản xuất khép kín.

Bên cạnh việc hỗ trợ DN nâng cao năng suất, chất lượng, hàng năm, Sở KH&CN phối hợp các đơn vị trực thuộc Bộ KH&CN tổ chức các hội thảo, hội nghị các chuyên đề về “Các hệ thống quản lý chất lượng có liên quan đến hoạt động phát thải khí nhà kính; công cụ nâng cao năng suất, chất lượng;...”; tuyên truyền các chương trình, chính sách hỗ trợ về năng suất, chất lượng, đo lường cho các đơn vị, cơ quan, tổ chức, DN trên địa bàn tỉnh nhằm tạo sự lan tỏa của Chương trình nâng cao năng suất, chất lượng đến với DN, thúc đẩy DN đăng ký tham gia chương trình.

Thời gian tới, Sở KH&CN tiếp tục hỗ trợ DN, trọng tâm là các DN vừa và nhỏ nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm, hàng hóa trên cơ sở áp dụng các giải pháp về tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật, hệ thống quản lý chất lượng, công cụ cải tiến năng suất, chất lượng,... góp phần nâng tỷ trọng đóng góp của năng suất các nhân tố tổng hợp (TFP) vào tăng trưởng kinh tế, góp phần nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh của nền kinh tế tỉnh.

Giải thưởng Chất lượng quốc gia - hướng đến mô hình sản xuất, kinh doanh hoàn hảo

Giải thưởng Chất lượng quốc gia (GTCLQG) là giải thưởng do Thủ tướng Chính phủ trao tặng cho các tổ chức, DN tiêu biểu, xuất sắc trong việc nâng cao chất lượng sản phẩm, hàng hóa. GTCLQG được quy định tại Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa và thuộc hệ thống Giải thưởng chất lượng quốc tế châu Á - Thái Bình Dương (GPEA) của Tổ chức Chất lượng châu Á - Thái Bình Dương (APQO). Qua 15 năm triển khai hoạt động GTCLQG, tỉnh có 28 lượt DN tham gia và đoạt giải (11 lượt DN đoạt giải Vàng; 14 lượt DN đoạt giải Bạc); đặc biệt, Hội đồng Quốc gia giới thiệu, đề cử 3 lượt DN của tỉnh tham dự và đoạt Giải thưởng GPEA.

Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 456/QĐ-TTg, ngày 28/5/2024;  Quyết định số 132/QĐ-TTg, ngày 31/01/2024 và Quyết định số 1168/QĐ-TTg, ngày 11/10/2024 về việc trao giải thưởng cho các DN đoạt Giải thưởng Chất lượng quốc gia năm 2021, 2022 và 2023. Trong đó, Long An có 5 DN đoạt giải: Cty Cổ phần Cơ khí Chế tạo máy Long An; Cty Cổ phần Xuất nhập khẩu Bình Tây; Cty Cổ phần Cấp thoát nước Long An; Cty TNHH Nhôm Nam Sung; Cty TNHH MTV Công nghệ mới Thịnh Phát.

Cty Cổ phần Cơ khí Chế tạo máy Long An (LAMICO, phường Khánh Hậu, TP.Tân An) là DN chuyên chế tạo dây chuyền chế biến lúa gạo sau thu hoạch, từng đoạt giải thưởng Vàng, Bạc GTCLQG. Theo Giám đốc kỹ thuật Cty LAMICO - La Thanh Hải, giải thưởng này là cơ hội để DN được tôn vinh và ghi nhận những nỗ lực đổi mới, sáng tạo trong quá trình sản xuất. Đây cũng là cơ hội tốt để DN khẳng định chất lượng sản phẩm, tiếp cận và phát triển khách hàng mới, thúc đẩy phát triển bền vững.

Phát huy những kết quả đã đạt; đồng thời, tiếp tục hỗ trợ DN tham gia “sân chơi” lành mạnh này, Sở KH&CN có thông báo Kế hoạch tổ chức GTCLQG năm 2024 tại địa phương và các thông tin có liên quan về GTCLQG năm 2024. Sở KH&CN khuyến khích DN thuộc các lĩnh vực trên địa bàn tỉnh hưởng ứng, đăng ký tham dự GTCLQG năm 2024. Điều này hứa hẹn tiếp tục thúc đẩy sự phát triển của DN địa phương và góp phần vào việc nâng cao chất lượng sản phẩm, hàng hóa của tỉnh trong thời gian tới.

Phát triển tài sản trí tuệ - nền tảng cho đổi mới sáng tạo

Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ - Nguyễn Minh Hải trao Giấy chứng nhận Chỉ dẫn địa lý, Nhãn hiệu chứng nhận “Bến Lức - Long An” cho lãnh đạo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn

Sở hữu trí tuệ (SHTT) đóng vai trò quan trọng đối với phát triển KT-XH của đất nước nói chung và đối với địa phương nói riêng. Các hoạt động SHTT tạo ra giá trị gia tăng cho sản phẩm và nâng cao đời sống người dân địa phương. Giá trị tài sản trí tuệ có thể lớn hơn rất nhiều so với giá trị các tài sản hữu hình. Việc bảo hộ và khai thác hiệu quả giá trị tài sản trí tuệ góp phần thúc đẩy phát triển nền kinh tế, nâng cao năng lực, vị thế của DN, tổ chức khoa học giúp tạo ra các sản phẩm có giá trị lớn, có khả năng cạnh tranh cao trên thị trường trong và ngoài nước.

Từ năm 2020, Sở KH&CN tham mưu Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh ban hành các cơ chế, chính sách nhằm nhất quán trong định hướng phát triển KT-XH, lấy DN làm chủ thể, trung tâm của sự khuyến khích, hỗ trợ và thúc đẩy phát triển hoạt động KH&CN. Tại Long An, đến tháng 11/2024 có khoảng 10.500 đơn đăng ký nhãn hiệu, 740 đơn đăng ký kiểu dáng công nghiệp, 150 đơn đăng ký sáng chế/giải pháp hữu ích và hơn 6.400 giấy chứng nhận nhãn hiệu, 480 bằng độc quyền kiểu dáng công nghiệp, 34 bằng độc quyền sáng chế/giải pháp hữu ích, 3 sản phẩm là thanh long Châu Thành - Long An, khoai mỡ Bến Kè và chanh không hạt Bến Lức - Long An được cấp chỉ dẫn địa lý, 4 nhãn hiệu chứng nhận (thanh long Châu Thành Long An, nếp Thủ Thừa Long An, khoai mỡ Bến kè Thạnh Hóa, chanh không hạt Bến Lức - Long An) và 89 nhãn hiệu tập thể được Cục SHTT cấp giấy chứng nhận. Tỉnh đang triển khai, thực hiện đăng ký cho 3 nhãn hiệu chứng nhận là rượu đế Gò Đen, rau Cần Giuộc, mai vàng Thủ Thừa, mai vàng Tân Tây và 7 nhãn hiệu tập thể đang chờ cấp giấy chứng nhận.

Chanh không hạt được trồng tại Long An là sản phẩm có giá trị kinh tế cao, được tiêu thụ khắp cả nước và xuất khẩu sang nhiều nước trên thế giới. Năm 2024, chanh không hạt Bến Lức - Long An được Cục SHTT cấp chỉ dẫn địa lý. Sự kiện này giúp chanh có thêm giấy thông hành đặc biệt, tiếp tục khẳng định về giá trị của chanh cũng như khuyến khích người trồng chanh tiếp tục sản xuất chanh theo tiêu chuẩn, chất lượng quốc tế, xuất khẩu bền vững.

Giám đốc Sở KH&CN - Nguyễn Minh Hải khẳng định, việc triển khai xây dựng bảo hộ Chỉ dẫn địa lý “Bến Lức - Long An” cho quả chanh không hạt của tỉnh Long An là chủ trương đúng đắn, kịp thời của tỉnh nhằm bảo vệ uy tín chất lượng cho quả chanh không hạt của tỉnh. Đây là một trong những đề tài khoa học “Tạo lập, quản lý và quảng bá Chỉ dẫn địa lý “Bến Lức - Long An” cho quả chanh không hạt, tỉnh Long An” do Sở KH&CN phối hợp Trung tâm Nghiên cứu Công nghệ và SHTT CIPTEK chủ trì thực hiện.

Hiện nay, Sở KH&CN tiếp tục phối hợp các cơ quan, tổ chức quản lý chỉ dẫn địa lý là Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, UBND huyện Bến Lức, UBND huyện Thạnh Hóa tiếp tục xây dựng các chính sách, hướng dẫn chuyên môn nhằm tạo điều kiện để các tổ chức, người sản xuất, kinh doanh có thể sử dụng chỉ dẫn địa lý một cách hiệu quả. Thời gian qua, tại Long An, hoạt động bảo hộ SHTT giúp DN phát triển, hình thành các mô hình sản xuất, chế biến, tạo ra sản phẩm, hàng hóa dựa trên khai thác các tài nguyên đặc sản, đặc hữu của địa phương, nhất là trong lĩnh vực nông nghiệp.

Nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ và đổi mới sáng tạo trong doanh nghiệp

Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ - Nguyễn Minh Hải trao Chứng nhận Halal cho Công ty Lương thực Long An và Công ty Cổ phần Thương mại và Đầu tư Chanh Việt

Nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ, đổi mới sáng tạo (ĐMST) là hoạt động cốt lõi của DN nhằm tạo ra cơ hội đột phá về năng suất, chất lượng, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh của DN nói riêng, kinh tế địa phương nói chung.

Theo ông Nguyễn Minh Hải, các năm gần đây, DN trong tỉnh quan tâm nhiều hơn và chủ động phối hợp các chuyên gia, viện trưởng đề xuất các nhiệm vụ nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ phục vụ hoạt động sản xuất, kinh doanh của DN cũng như tham gia giải quyết các vấn đề cấp thiết của địa phương ở các lĩnh vực như cơ giới hóa nông nghiệp; công nghệ sau thu hoạch; bảo tồn và khai thác dược liệu; nghiên cứu thử nghiệm các mô hình sản xuất nông nghiệp theo hướng hữu cơ, tuần hoàn, giảm phát thải; lĩnh vực công nghệ cao; tham gia giải quyết các cấp thiết về môi trường sinh thái;... Đây là tín hiệu tích cực, cho thấy DN trên địa bàn tỉnh nhận thức được vai trò của KHCN, ĐMST đối với sự phát triển nhanh, bền vững của DN; đồng thời, khẳng định chủ trương đúng đắn lấy DN, người dân làm trung tâm trong triển khai, thực hiện các chính sách về KHCN, ĐMST.

Năm 2024, Sở KH&CN tiếp tục quản lý và theo dõi 1 nhiệm vụ KH&CN cấp quốc gia; 47 nhiệm vụ KH&CN cấp tỉnh (bao gồm 2 nhiệm vụ thuộc Chương trình năng suất, chất lượng và 9 nhiệm vụ thuộc Chương trình tài sản trí tuệ), 22 nhiệm vụ KH&CN cấp cơ sở, 17 nhiệm vụ tham gia chính sách hỗ trợ nhân rộng mô hình (đã bao gồm các nhiệm vụ chuyển tiếp).

Sở KH&CN vừa tổ chức nghiệm thu đề tài nghiên cứu khoa học cấp tỉnh Nghiên cứu thiết kế, chế tạo và ứng dụng công nghệ thông khí và bảo quản lạnh cho modul bảo quản lúa chất lượng cao. Đây là nhiệm vụ KH&CN thuộc lĩnh vực cơ khí nông nghiệp do kỹ sư La Thanh Hải là chủ nhiệm, Cty Cổ phần Cơ khí Chế tạo máy Long An là đơn vị chủ trì, thời gian thực hiện 24 tháng. Hội đồng bỏ phiếu đánh giá xuất sắc cho kết quả đề tài. Việc ứng dụng công nghệ bảo quản lạnh vào dự trữ lương thực và giống lúa quốc gia đóng góp rất lớn về bảo đảm được việc hạn chế đến mức thấp nhất các yếu tố gây tổn thất chất lượng và khối lượng sản phẩm cũng như việc bảo tồn các loại giống quý của quốc gia, góp phần gia tăng giá trị sản xuất cho lúa, gạo. Đề tài cũng là cơ sở khuyến cáo các cơ sở chế biến lúa, gạo trong cả nước ứng dụng công nghệ mới để sản xuất, bảo quản, mang lại hiệu quả thiết thực cho an ninh lương thực quốc gia.

“Tuyển chọn giống khoai mỡ phẩm chất tốt, năng suất cao phù hợp với điều kiện sinh thái và đặc điểm canh tác của địa phương” cũng là đề tài nghiên cứu khoa học cấp tỉnh vừa được Sở KH&CN tổ chức nghiệm thu. Đây là nhiệm vụ KH&CN thuộc lĩnh vực trồng trọt do Cử nhân Nguyễn Kinh Kha và Tiến sĩ Trần Kim Cương là chủ nhiệm, Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Thạnh Hóa là đơn vị chủ trì, thời gian thực hiện 48 tháng.

Qua nghiệm thu, đề tài đạt các mục tiêu nghiên cứu, đầy đủ các sản phẩm đề tài, kết quả có tính ứng dụng vào thực tiễn. Kết quả tuyển chọn được giống khoai mỡ năng suất cao sạch bệnh, góp phần gia tăng giá trị sản xuất cho các hộ dân trồng khoai mỡ, tạo lập giá trị thương hiệu và làm cơ sở cho việc đánh giá lại hiệu quả kinh tế - kỹ thuật để có cơ sở khuyến cáo người dân ứng dụng các quy trình này để sản xuất mang lại hiệu quả thiết thực tại địa phương.

Bên cạnh đó, cũng có nhiều nhiệm vụ KH&CN tập trung đánh giá tác động và thực trạng của DN, địa phương, từ đó, đưa ra các giải pháp nhằm thúc đẩy quá trình hoàn thiện sản phẩm, quy trình sản xuất, góp phần phát triển kinh tế và nâng cao vị thế cạnh tranh của sản phẩm địa phương, DN trên thị trường trong nước và quốc tế.

Góp phần nâng cao chỉ số đổi mới sáng tạo địa phương

Bộ KH&CN vừa công bố kết quả phân tích, đánh giá chỉ số ĐMST cấp địa phương năm 2024 (gọi tắt là PII, theo tiếng Anh - Provincial Innovation Index). Theo đó, tỉnh đạt 42,05 điểm, xếp thứ 12 trong toàn quốc, xếp thứ 2 Vùng Đồng bằng sông Cửu Long. Trong đó, các chỉ số thành phần dẫn đầu nhờ vào kết quả hoạt động KHCN, ĐMST trong DN của tỉnh như tính năng động của chính quyền địa phương; chỉ số tỷ lệ DN có chứng chỉ ISO/1,000 DN; đơn đăng ký nhãn hiệu/1,000 DN; đơn đăng ký thiết kế kiểu dáng công nghiệp/10,000 dân; đầu tư trực tiếp nước ngoài/GRDP;... Sở KH&CN tiếp tục tham mưu UBND tỉnh ban hành Kế hoạch triển khai, thực hiện Chỉ số ĐMST của tỉnh năm 2025. Kế hoạch này nhằm nâng cao nhận thức về mục đích, ý nghĩa của PII đối với mô hình phát triển KT-XH của địa phương. Trên cơ sở phân tích, đánh giá các chỉ số thành phần, đề ra và triển khai, thực hiện hiệu quả các giải pháp góp phần nâng cao PII của tỉnh trong năm 2025 và những năm tiếp theo.

Ông Nguyễn Minh Hải khẳng định, xác định KHCN, ĐMST chính là một trong những “chìa khóa” mở ra cơ hội đột phá và là nền tảng cho sự phát triển bền vững của DN. Thời gian qua, được sự quan tâm của lãnh đạo tỉnh, Sở tập trung triển khai nhiều chính sách đồng hành, hỗ trợ nhằm thúc đẩy các hoạt động KHCN, ĐMST phục vụ phát triển sản xuất, kinh doanh của DN.

Đa số các chính sách đều nhận được sự hưởng ứng tích cực từ cộng đồng DN, tạo ra các sản phẩm KHCN, mô hình sản xuất, kinh doanh tiến bộ, góp phần tích cực nâng cao năng suất, chất lượng, mở rộng thị trường, nâng cao năng lực cạnh tranh của DN, đóng góp chung vào phát triển hệ sinh thái ĐMST của địa phương. Tuy nhiên, đây chỉ mới là kết quả/thành quả bước đầu.

Thời gian tới, để các chính sách KHCN hỗ trợ DN phát huy tốt hơn nữa vai trò của mình, ngoài việc tiếp tục tháo gỡ khó khăn, “điểm nghẽn” chung về cơ chế, chính sách về KHCN(*), đòi hỏi những người làm công tác khoa học và các nhân tố khác trong hệ sinh thái ĐMST phải thật sự trách nhiệm, tâm huyết, đồng hành với DN để các chính sách về KHCN phát huy tối đa vai trò của mình trong việc hỗ trợ DN phát triển./.

(*) Ngày 22/12/2024 , Tổng Bí thư Tô Lâm ký ban hành Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển KHCN, ĐMST và chuyển đổi số quốc gia. Nghị quyết thể hiện rõ quan điểm lấy DN là trung tâm, là chủ thể, nguồn lực, động lực chính; nhà khoa học là nhân tố then chốt; Nhà nước giữ vai trò dẫn dắt, thúc đẩy, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho phát triển KHCN, ĐMST và chuyển đổi số quốc gia; đồng thời, đề ra các giải pháp thúc đẩy mạnh mẽ hoạt động KHCN, ĐMST và chuyển đổi số trong DN. Chúng ta tin tưởng trong thời gian tới, các chính sách KHCN cụ thể hóa Nghị quyết sẽ tạo đột phá cho sự phát triển nhanh, bền vững của DN trên địa bàn tỉnh nói riêng, cả nước nói chung.

M. Hương