Xây dựng mã số vùng trồng - chìa khóa nâng tầm nông sản

Bước đi tất yếu để hội nhập

Tây Ninh có lợi thế về nhiều loại cây trồng chủ lực như thanh long, sầu riêng, xoài, chanh, nhãn, mít, mãng cầu,... Trong đó, một số loại nông sản đã có chỗ đứng trên thị trường trong và ngoài nước nhưng phần lớn vẫn là tiêu thụ qua đường tiểu ngạch, thiếu tính bền vững. Chính vì vậy, những năm gần đây, tỉnh tập trung xây dựng MSVT và cơ sở đóng gói như một giải pháp căn cơ để mở rộng thị trường xuất khẩu.

Quy trình đóng gói thanh long được giám sát chặt chẽ, bảo đảm yêu cầu truy xuất nguồn gốc trước khi xuất khẩu

Thông tin từ Sở Nông nghiệp và Môi trường, đến nay, toàn tỉnh đã có 396 MSVT với tổng diện tích 16.343ha, xuất khẩu sang nhiều thị trường khác nhau. Ngoài ra, tỉnh đã có 179 mã số cơ sở đóng gói đang hoạt động, cùng với đó là 13 hồ sơ cơ sở đóng gói đang chờ cấp mã số và 97 hồ sơ vùng trồng khác đang trong quá trình hoàn tất thủ tục để được công nhận.

Trong số các MSVT này, có 166 MSVT được cấp phục vụ xuất khẩu sang Trung Quốc - thị trường vốn có nhu cầu lớn nhưng cũng thường xuyên thay đổi quy định về kiểm dịch và an toàn thực phẩm. Bên cạnh đó, Tây Ninh còn có 11 MSVT phục vụ xuất khẩu sang các thị trường khó tính khác như Mỹ, Liên minh châu Âu (EU), Hàn Quốc,... Đây là những con số cho thấy nỗ lực của tỉnh trong việc đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của thị trường thế giới.

Ông Nguyễn Văn Hôi, nông dân trồng thanh long ở xã An Lục Long, chia sẻ: “Trước đây, thanh long của gia đình tôi chủ yếu bán cho thương lái, giá cả bấp bênh. Từ khi tham gia vùng trồng có mã số, sản phẩm được doanh nghiệp bao tiêu, giá ổn định hơn, thu nhập cũng cao hơn. Quan trọng nhất là nông dân được hướng dẫn kỹ thuật, sản xuất theo quy trình bài bản, tránh tình trạng sản xuất manh mún, tự phát”.

Nền tảng cho sản xuất bền vững

Xây dựng MSVT không phải chỉ là câu chuyện thủ tục hành chính mà còn là cả quá trình thay đổi tư duy và thói quen sản xuất của nông dân. Khi tham gia vùng trồng có mã số, nông dân phải tuân thủ nghiêm ngặt các quy định: sử dụng phân bón, thuốc bảo vệ thực vật theo hướng dẫn; ghi chép nhật ký đồng ruộng; bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm; bảo vệ môi trường và tài nguyên đất, nước.

Đến nay, Tây Ninh có 396 mã số vùng trồng với diện tích hơn 16.300ha, mở rộng cơ hội xuất khẩu

Ông Bùi Văn Khắp, hộ trồng chanh ở xã Bình Thành, cho biết: “Ban đầu nghe nói phải ghi nhật ký sản xuất, chúng tôi thấy phiền phức lắm. Nhưng sau khi làm quen, tôi thấy cái lợi là mình kiểm soát được quá trình canh tác, biết rõ cây cần gì, tránh lạm dụng thuốc. Khách hàng mua cũng yên tâm hơn vì mọi thứ đều minh bạch”.

Sự thay đổi này còn tạo ra nền tảng cho sản xuất bền vững. Nhiều hợp tác xã, tổ hợp tác đã được thành lập, tập hợp nông dân cùng tuân thủ quy trình sản xuất, chia sẻ lợi ích và trách nhiệm. Đây cũng chính là cơ sở để hình thành các vùng nguyên liệu tập trung, đáp ứng yêu cầu của doanh nghiệp chế biến và xuất khẩu.

Dù đạt được những kết quả đáng ghi nhận nhưng quá trình xây dựng MSVT ở Tây Ninh vẫn đối mặt không ít thách thức. Nhiều hộ nông dân còn e dè do chưa thấy lợi ích trước mắt, trong khi chi phí đầu tư và duy trì quy trình còn khá cao. Một số hợp tác xã thiếu cán bộ kỹ thuật, thiếu năng lực quản lý hồ sơ, dẫn đến tiến độ thực hiện còn chậm.

Tình trạng sản xuất manh mún, nhỏ, lẻ cũng khiến việc hình thành vùng nguyên liệu đạt chuẩn gặp nhiều trở ngại. Chưa kể, công tác giám sát duy trì MSVT sau khi được cấp còn hạn chế, có thể ảnh hưởng đến uy tín nông sản địa phương.

Trước những khó khăn đó, ngành Nông nghiệp Tây Ninh đã và đang triển khai nhiều giải pháp. Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Đinh Thị Phương Khanh cho biết: “Chúng tôi tập trung hỗ trợ nông dân và hợp tác xã trong việc hoàn thiện hồ sơ, thủ tục cấp mã số, đồng thời tổ chức tập huấn, hướng dẫn kỹ thuật canh tác theo chuẩn; xây dựng hệ thống giám sát điện tử, ứng dụng công nghệ số để quản lý vùng trồng minh bạch, giảm thiểu rủi ro”./.

Minh Tuệ