Hoạt động tư vấn xét nghiệm phát hiện ca nhiễm HIV được tăng cường
Báo động lây nhiễm HIV trong nhóm MSM
Tại Long An, trường hợp nhiễm HIV phát hiện đầu tiên vào ngày 20/6/1993. Sau 30 năm, toàn tỉnh có 15/15 huyện, thị xã, thành phố phát hiện ca nhiễm HIV. Qua thống kê các ca nhiễm HIV phát hiện trên địa bàn tỉnh từ năm 2018-2022, tỷ lệ lây nhiễm qua đường tình dục năm sau cao hơn năm trước (từ 72% lên 96%). Trong đó, chủ yếu lây nhiễm do hành vi nam quan hệ tình dục đồng giới (MSM), trong 2 năm 2021-2022 chiếm từ 75-80%.
Theo thống kê của Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh, từ đầu năm 2023 đến nay, toàn tỉnh phát hiện 337 người nhiễm HIV mới, trong đó có 181 ca ngoại tỉnh; tử vong 36 ca. So cùng kỳ năm 2022, số trường hợp nhiễm HIV mới giảm 5 ca, tử vong tăng 4 ca. Số bệnh nhân đang quản lý là 3.334 ca nội tỉnh và 815 ca ngoại tỉnh đang sinh sống trên địa bàn tỉnh.
Hoạt động tư vấn xét nghiệm phát hiện ca nhiễm HIV được tăng cường
Phó Giám đốc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh - Thạc sĩ Nguyễn Ngọc Linh cho biết: “Dịch tập trung cao ở địa bàn giáp ranh TP.HCM, khu công nghiệp, dân cư đông như các huyện: Đức Hòa, Bến Lức, Cần Đước, Cần Giuộc và TP.Tân An,... Tỷ lệ lây nhiễm do hành vi tiêm chích giảm rõ và ngày càng cao trong nhóm MSM. Kết quả nghiên cứu trong năm 2023 trên địa bàn tỉnh, có khoảng 9.500-12.000 nam giới trong độ tuổi 15-49 thuộc quần thể MSM, chiếm khoảng 1,9-2,5%. Kết quả nhận diện quần thể MSM tại 5 trường THPT trên địa bàn tỉnh qua đợt khám sức khỏe cho học sinh vào tháng 9/2023, có gần 10% nam sinh có thể thuộc quần thể MSM. Theo nghiên cứu của Viện Pasteur TP.HCM, tỷ lệ nhiễm HIV trong quần thể MSM trong 5 năm gần đây ở các tỉnh, thành phố Vùng Đồng bằng sông Cửu Long từ 14-17%. Qua đó cho thấy, số người nhiễm HIV trong quần thể MSM trên địa bàn tỉnh có thể còn rất nhiều nhưng chưa phát hiện và chưa được điều trị ARV”.
Để cảnh báo những nguy cơ lây nhiễm HIV, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh phối hợp triển khai nhiều hoạt động truyền thông nâng cao nhận thức cho công nhân, lao động tại các địa phương có nhiều khu công nghiệp và học sinh, sinh viên trong trường học. Nhiều thông tin về biện pháp phòng, chống HIV/AIDS cũng như các dịch vụ về xét nghiệm HIV, điều trị dự phòng trước phơi nhiễm PrEP, điều trị ARV,... được tuyên truyền sâu, rộng. Bên cạnh đó, hoạt động tư vấn, xét nghiệm phát hiện ca nhiễm HIV; kết nối điều trị cho những người có kết quả xét nghiệm dương tính và kết nối với dự phòng cho những người có kết quả xét nghiệm âm tính cũng được tăng cường thực hiện.
Nhiều hoạt động hưởng ứng tháng hành động quốc gia phòng, chống HIV/AIDS
Thực hiện kế hoạch hoạt động phòng, chống HIV/AIDS năm 2023 của Ủy ban Quốc gia phòng, chống AIDS, ma túy, mại dâm và hưởng ứng Ngày Thế giới phòng, chống AIDS (01/12); Ủy ban Quốc gia phòng, chống AIDS, ma túy, mại dâm phát động trong cả nước Tháng hành động Quốc gia phòng, chống HIV/AIDS năm 2023 từ ngày 10/11 đến ngày 10/12 với chủ đề: “Cộng đồng sáng tạo - Quyết tâm chấm dứt dịch bệnh AIDS vào năm 2030!”.
Giám đốc Sở Y tế (Cơ quan thường trực Ban Chỉ đạo phòng, chống AIDS và phòng, chống tệ nạn ma túy, mại dâm tỉnh) - bác sĩ Chuyên khoa II Huỳnh Minh Phúc thông tin: “Sở đã ban hành Văn bản số 5994/SYT-NV, ngày 09/11/2023 về việc triển khai Tháng hành động Quốc gia phòng, chống HIV/AIDS năm 2023; đồng thời, kêu gọi toàn thể cộng đồng xã hội cùng hưởng ứng và chủ động tham gia các hoạt động phòng, chống HIV/AIDS trên địa bàn tỉnh”.
Theo đó, các sở, ngành, đoàn thể tỉnh treo khẩu hiệu hưởng ứng Tháng hành động; phối hợp Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh tổ chức các hoạt động truyền thông ưu tiên cảnh báo nguy cơ lây nhiễm HIV trong cộng đồng MSM, hiệu quả của việc điều trị ARV sớm (K=K) và điều trị dự phòng HIV cho người chưa nhiễm HIV (PrEP), góp phần đạt mục tiêu chiến lược quốc gia chấm dứt dịch bệnh AIDS vào năm 2030 và phổ biến các cơ sở xét nghiệm, điều trị ARV/PrEP.
Tình trạng lây nhiễm HIV trong nhóm MSM (nam quan hệ tình dục đồng giới) gia tăng nhanh (Ảnh minh họa)
UBND cấp huyện trên cơ sở hướng dẫn của Sở Y tế, tùy tình hình thực tế tại địa phương chỉ đạo các đơn vị trên địa bàn xây dựng và triển khai kế hoạch Tháng hành động năm 2023 đạt kết quả tốt. Trong đó, ưu tiên tổ chức các hoạt động truyền thông nâng cao nhận thức và cập nhật thông tin mới cho cán bộ, công chức, viên chức, người lao động các ngành, đoàn thể và công ty, xí nghiệp đóng trên địa bàn về phòng, chống HIV/AIDS, hướng tới mục tiêu chấm dứt dịch bệnh AIDS vào năm 2030; ưu tiên nhóm đối tượng công nhân, lao động, học sinh và các nhóm đối tượng nguy cơ lây nhiễm HIV cao (MSM, bạn tình của người nhiễm HIV).
Đối với các đơn vị trực thuộc Sở Y tế, ngoài việc treo băng rôn, tổ chức các hoạt động truyền thông về Tháng hành động còn tăng cường cải thiện chất lượng cung cấp các dịch vụ tư vấn, xét nghiệm, điều trị HIV và điều trị PrEP, tạo thuận lợi và sự an tâm cho khách hàng tiếp cận dịch vụ; đồng thời, tăng cường tư vấn, khám sàng lọc phát hiện sớm các trường hợp nghi ngờ mắc bệnh đậu mùa khỉ để hạn chế lây lan trong cộng đồng. Cần lưu ý trong nhóm bệnh nhân điều trị ARV/PrEP và nhóm nguy cơ MSM có tỷ lệ lây nhiễm đậu mùa khỉ cao.
Truyền thông nâng cao nhận thức về các biện pháp phòng, chống lây nhiễm HIV/AIDS cho công nhân, lao động
Việc tăng cường công tác phòng, chống HIV/AIDS rất cần thiết trong bối cảnh tình hình lây nhiễm đang gia tăng rất nhanh ở nhóm thanh niên gồm công nhân, lao động và học sinh, sinh viên. Đây là điều rất đáng lo ngại, đòi hỏi cần có sự ứng phó toàn diện và kịp thời. Do đó, ngoài đẩy mạnh công tác tuyên truyền, cung cấp kiến thức về phòng, chống HIV/AIDS trong cộng đồng, nhất là nhóm MSM, cần đưa các dịch vụ phòng, chống HIV đến nhóm MSM một cách thuận tiện nhất để những người có yếu tố nguy cơ có thể sử dụng./.
Ngày 14/8/2020, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Chiến lược Quốc gia phòng, chống HIV/AIDS cho giai đoạn tới, trong đó có mục tiêu chấm dứt dịch bệnh AIDS vào năm 2030. Việc xây dựng Chiến lược mới là yêu cầu cấp thiết để bảo đảm cụ thể hóa đầy đủ, kịp thời chủ trương, đường lối của Đảng về công tác phòng, chống HIV/AIDS và phù hợp tình hình mới. Nghị quyết số 20-NQ/TW, ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng về tăng cường công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân đã đặt ra mục tiêu vào năm 2030 Việt Nam về cơ bản chấm dứt dịch bệnh AIDS.
Chấm dứt dịch bệnh AIDS không có nghĩa là không còn người nhiễm HIV, không còn người tử vong do AIDS mà là khi đó AIDS không còn là vấn đề sức khỏe đáng lo ngại ở cộng đồng. Mục tiêu chấm dứt dịch bệnh AIDS là khi Việt Nam đạt được các tiêu chí sau:
- Số người nhiễm HIV được phát hiện mới đạt mức dưới 1.000 trường hợp/năm (hiện nay >10.000 trường hợp/năm).
- Tỷ lệ người nhiễm HIV tử vong liên quan đến HIV/AIDS dưới 1,0 người/100.000 dân (hiện nay, ước tính 3,5 người/100.000 dân).
- Tỷ lệ lây truyền HIV từ mẹ sang con xuống dưới 2% (hiện nay 6%).
|
Huỳnh Hương