Điều trị dự phòng phơi nhiễm HIV trong nhóm MSM: Thay đổi phương thức để thuyết phục tham gia phòng, chống lây nhiễm HIV

Buổi truyền thông về PrEP

Thay đổi cách tiếp cận, truyền thông đang là cách làm hiệu quả của Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh để thu hút những người nhiễm HIV và có nguy cơ cao nhiễm HIV tham gia điều trị PrEP.

Tạo lòng tin đối với những người tham gia sử dụng prep

Cuối tháng 6/2019, tôi nhận lời mời của Thạc sĩ Nguyễn Ngọc Linh - Phó Giám đốc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Long An, tham gia buổi truyền thông về PrEP được tổ chức tại huyện Đức Hòa.

Theo Thạc sĩ Nguyễn Ngọc Linh, những người tham dự đều thuộc nhóm nam quan hệ tình dục đồng giới nam (MSM) thuộc các địa phương: Đức Hòa, Bến Lức, Thủ Thừa và cả TP.HCM. Chúng tôi rất bất ngờ khi chiếc xe chở đoàn dừng lại ở một quán cà phê nhỏ nằm trên con lộ nối từ xã Đức Hòa Hạ đến thị trấn Đức Hòa, huyện Đức Hòa mà không phải là một trung tâm y tế hay cơ quan thuộc chính quyền. Chưa hết bất ngờ thì tôi được Thạc sĩ Nguyễn Ngọc Linh giải thích: “Nếu như tổ chức ở các địa điểm công cộng với bảng hiệu, cờ phướn thì chỉ có cán bộ với nhau chứ những người mà chúng ta cần tìm đến để truyền thông sẽ không có ai dám đến”. Thạc sĩ Nguyễn Ngọc Linh lý giải: “Những người cần truyền thông chúng tôi hướng đến đều thuộc nhóm MSM. Bình thường họ ít khi công khai vì xã hội dù ít hay nhiều vẫn còn cái nhìn chưa thật sự thiện cảm. Và quan trọng nhất, giữa người làm truyền thông và những người cần điều trị phải tạo được lòng tin cho nhau, từ đó họ mới hiểu, cùng hợp tác và cùng bắt tay điều trị để ngăn ngừa lây nhiễm HIV”.

Khác với những buổi hội họp, tuyên truyền, buổi truyền thông về PrEP được bố trí trong không gian khá thân mật với các dãy bàn được xếp đan xen tạo không khí ấm cúng, không mang tính hình thức và được tổ chức tại quán cà phê, nơi những người trong nhóm MSM vẫn thường hay gặp mặt. Có hơn 50 người thuộc nhóm MSM đến dự. Trong số đó, có nhiều người còn rất trẻ, có người đồng tính nam nhưng cũng có những người là bạn tình của họ. Ban đầu, khi tham dự, nhiều ánh mắt của các thành viên trong nhóm MSM còn khá e dè, ái ngại khi thấy sự xuất hiện của phóng viên. Tuy nhiên, với cách tổ chức lồng ghép giữa truyền thông và các hoạt động văn nghệ, đố vui, những ánh mắt ái ngại đó dần tập trung sau mỗi hoạt động thông tin về PrEP. “Khi đã hiểu về PrEP thì việc tham gia PrEP sẽ là cứu cánh cho những người có nguy cơ lây nhiễm HIV cao trong việc bảo vệ bản thân cũng như bạn tình của mình, nhất là trong bối cảnh người nhiễm HIV trong nhóm MSM và cộng đồng người chuyển giới có xu hướng tăng lên trong thời gian gần đây. Một điều quan trọng hơn là khi tham gia PrEP, những người thụ hưởng được miễn phí hoàn toàn các chi phí uống thuốc cũng như khám định kỳ” - Thạc sĩ Nguyễn Ngọc Linh cho biết.

Và sau buổi truyền thông, đã có 2/3 số người tham dự tình nguyện làm các xét nghiệm test nhanh xác định HIV cũng như đồng ý tham gia vào quá trình sử dụng PrEP. “Đó là những tín hiệu rất tích cực cho thấy khi chúng ta tạo được lòng tin với những người thuộc các nhóm có nguy cơ cao dễ lây nhiễm HIV thì việc vận động, thuyết phục họ chung tay phòng, chống lây nhiễm HIV không phải là việc ngoài tầm với. Và tôi cũng tin rằng, những người dự buổi truyền thông sẽ tiếp tục là những đồng đẳng viên để vận động những người khác trong nhóm MSM cùng tham gia PrEP” - Thạc sĩ Nguyễn Ngọc Linh cho biết.

Hiệu quả từ việc điều trị trước phơi nhiễm

Trong số hơn 50 người có nguy cơ cao nhiễm HIV thuộc nhóm MSM dự chương trình truyền thông do Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Long An tổ chức, một số người đã có quá trình sử dụng PrEP nhưng cũng có những người chưa từng tiếp cận với PrEP.

Chị H. - một trong những người đang tham gia điều trị, khẳng định khi quen với người yêu, chị cũng có những ái ngại nhất định khi biết người bạn đời tương lai của mình nhiễm HIV. Nhưng vì quá yêu nên chị đành chấp nhận. Quá trình tìm hiểu, chị biết được PrEP và ngay lập tức thuyết phục người bạn đời cùng sử dụng. “Hiệu quả mang đến còn hơn cả tuyệt vời, tôi và bạn đời không còn ái ngại mỗi lần gần gũi dù không cần phải sử dụng thêm các biện pháp bảo vệ khác. Ngoài ra, sử dụng PrEP, chúng tôi còn được thụ hưởng các dịch vụ khám sức khỏe và kiểm tra định kỳ khác. Hiện chúng tôi đang có dự định về chung một mái nhà” - chị H. cho biết.

Tương tự, anh T. - một trong số những người thuộc nhóm MSM tiếp cận với PrEP đầu tiên tại huyện Đức Hòa, cho biết: “Từ khi bản thân phát hiện nhiễm HIV, tâm trạng chung ban đầu là lo lắng. Tuy nhiên, khi biết được PrEP và thấy được hiệu quả khi sử dụng, tôi yên tâm hơn. Sử dụng PrEP hàng ngày sẽ tránh được lây truyền HIV đối với những nhóm người có nguy cơ cao như chúng tôi. Tôi mong rằng, không chỉ nhóm MSM mà những người khác sẽ hiểu và tham gia điều trị PrEP để phòng ngừa đối với căn bệnh thế kỷ này, qua đó, bảo vệ bản thân cũng như những người thân của mình”.

Người thuộc nhóm MSM tự nguyện tham gia lấy máu xét nghiệm sau buổi truyền thông

Theo bà Amy Bailey - Phó Giám đốc Văn phòng Phòng, chống dịch bệnh Hoa Kỳ tại Việt Nam, việc điều trị dự phòng trước phơi nhiễm có hiệu quả cao trong phòng ngừa HIV khi sử dụng đúng theo chỉ định. Theo những kết quả đã được ghi nhận, PrEP có hiệu quả đến 92% trong việc phòng ngừa lây truyền HIV trong nhóm nguy cơ cao như MSM. Người sử dụng dịch vụ PrEP được tiếp cận các dịch vụ y tế, bao gồm xét nghiệm HIV, các bệnh lây truyền qua đường tình dục, kiểm tra sức khỏe định kỳ. Những người được ưu tiên PrEP sẽ gồm những nhóm có nguy cơ cao nhiễm HIV như MSM, bán dâm nam hoặc nữ, người chuyển giới, người tiêm chích ma túy và bạn tình của người nhiễm HIV có tải lượng vi-rút trên ngưỡng ức chế.

“Từ thực tế của việc sử dụng PrEP cho thấy đây là can thiệp hiệu quả nhất trong phòng ngừa nhiễm HIV, góp phần làm giảm số ca nhiễm HIV đối với các nhóm có nguy cơ cao, cắt đứt đường lây truyền HIV và góp phần giúp Việt Nam đạt mục tiêu 90-90-95” - bà Amy Bailey - Phó Giám đốc Văn phòng Phòng, chống dịch bệnh Hoa Kỳ tại Việt Nam, cho biết./.

Kiên Định