Đổi mới phương thức phổ biến pháp luật theo hướng hiện đại

Pháp luật trong chiếc điện thoại

Hơn 10 năm buôn bán rau ở chợ Bến Lức (tỉnh Tây Ninh) chưa khi nào bà Phạm Thị Lan cảm thấy tiếp cận các luật liên quan công việc nhanh chóng, thuận tiện như hiện tại. Bà Lan nói: “Ngày trước, muốn hỏi quy định về thuế hay an toàn thực phẩm, tôi phải chờ đến khi cán bộ hay Ban quản lý chợ họp triển khai, có khi vài tháng mới nghe được thông báo. Tự tìm hiểu thì khó hiểu vì văn bản dài, phức tạp. Bây giờ thì khác. Chỉ cần mở Zalo của xã hoặc nhóm tiểu thương trong chợ là có thể tiếp cận nhiều thông tin pháp luật".

Đoàn viên hướng dẫn người dân truy cập các ứng dụng trên điện thoại thông minh

Các nội dung, quy định cụ thể được cập nhật đầy đủ, dễ hiểu, thậm chí kèm theo hình ảnh minh họa. Hệ thống loa truyền thanh thông minh cũng phát rõ ràng một số quy định. “Có thông tin mới là tôi nắm ngay nên an tâm buôn bán mà không lo vi phạm" - bà Lan nói thêm.

Không chỉ tiểu thương, đoàn viên, thanh niên cũng hình thành thói quen tiếp cận thông tin, tìm hiểu pháp luật qua Internet, mạng xã hội. Theo Bí thư Đoàn xã Phước Lý Lại Hoàng Nam, công nghệ số đã mang lại nhiều cách tuyên truyền gần gũi và thuận lợi cho hoạt động Đoàn. Trên Fanpage của Đoàn xã, anh thường xuyên đăng tải thông tin pháp luật, cảnh báo của công an về thủ đoạn lừa đảo kèm hình ảnh, video ngắn để mọi người dễ nhớ.

“Trước đây, chỉ khi có vụ việc xảy ra, người dân mới biết. Giờ thì khác, thông tin cảnh báo được đưa ra thường xuyên, giúp người dân nâng cao cảnh giác hơn. Đây là cách làm rất thiết thực” - anh Lại Hoàng Nam chia sẻ.

Những câu chuyện trên cho thấy, người dân không còn phải “chạy đôn chạy đáo” tìm hiểu quy định hoặc chỉ nghe qua hội, họp, sinh hoạt như trước. Pháp luật hiện được tiếp cận qua chiếc điện thoại thông minh, nhóm Zalo cộng đồng, ứng dụng VNeID hay hệ thống loa truyền thanh thông minh. Cách làm hiện đại này đang dần hình thành thói quen chủ động tìm hiểu pháp luật, phòng ngừa rủi ro pháp lý ngay trong đời sống.

Theo bà Lê Thị Lo - Trưởng phòng PBGDPL (Sở Tư pháp), công nghệ số chính là công cụ quan trọng để rút ngắn khoảng cách giữa pháp luật và người dân. Thời gian tới, tỉnh sẽ phát triển nhiều ứng dụng mới: khảo sát trực tuyến nhu cầu pháp lý, tiếp nhận phản hồi, hỗ trợ hòa giải ở cơ sở, quản lý hoạt động báo cáo viên và tuyên truyền viên pháp luật. “Khi đó, thông tin sẽ được chuyển tải nhanh, chính xác và minh bạch hơn" - bà Lê Thị Lo cho biết.

Đưa pháp luật đến gần hơn với người dân và doanh nghiệp

Tỉnh đã ban hành Kế hoạch triển khai Đề án “Chuyển đổi số trong công tác PBGDPL” giai đoạn 2025-2027, với 10 nhóm nhiệm vụ trọng tâm. Trong đó, nâng cao trách nhiệm của các cấp, các ngành, gắn trách nhiệm với người đứng đầu được coi là giải pháp then chốt. Đây không chỉ đổi mới cách truyền đạt mà còn là bước đi xây dựng nền tảng pháp luật thông minh, lấy dữ liệu số làm trụ cột.

Một điểm nhấn khác là sự tham gia của doanh nghiệp và giới chuyên gia. UBND tỉnh đang xây dựng cơ chế khuyến khích doanh nghiệp, nhà khoa học đồng hành chuyển đổi số trong công tác PBGDPL. Đặc biệt, tỉnh đang xúc tiến xây dựng Cổng pháp luật Tây Ninh - nền tảng tích hợp dữ liệu, kết nối trực tiếp với cơ quan Trung ương. Không chỉ cung cấp văn bản pháp luật, cổng còn cho phép người dân và doanh nghiệp gửi câu hỏi, nhận phản hồi trực tuyến.

Ông Phạm Hồ Quốc An (Công ty Sài Gòn VRG) cho biết: “Doanh nghiệp thường vướng về thủ tục, hợp đồng, lao động. Nếu có cổng pháp luật trực tuyến, chúng tôi có thể hỏi và được giải đáp ngay, vừa tiết kiệm chi phí, vừa giảm rủi ro pháp lý trong sản xuất, kinh doanh”.

Tỉnh cũng đẩy mạnh tập huấn kỹ năng số cho cán bộ, công chức, đặc biệt ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Cách làm này giúp rút ngắn khoảng cách số, bảo đảm mọi người dân dù ở thành thị hay nông thôn đều được tiếp cận pháp luật một cách bình đẳng.

Trong công cuộc chuyển đổi số, thanh niên được xác định là lực lượng xung kích. Anh Phạm Văn Hậu - Phó Bí thư Tỉnh Đoàn, nhấn mạnh: “Ban Thường vụ Tỉnh Đoàn tiếp tục đồng hành cùng tỉnh trong chuyển đổi số, đưa pháp luật đến gần hơn với đoàn viên, thanh niên. Chuyển đổi số sẽ là một trong những công trình đột phá mà Đoàn đưa ra để thực hiện".

Những nỗ lực đổi mới phương thức PBGDPL của tỉnh đang tạo một diện mạo mới trong công tác tuyên truyền. Pháp luật không còn xa lạ mà trở thành "người bạn" đồng hành trong đời sống. Từ nông dân, tiểu thương, thanh niên ở nông thôn, công nhân trong khu công nghiệp đến doanh nghiệp, cán bộ, công chức nhà nước đều dễ dàng tiếp cận thông tin pháp luật chỉ bằng một chiếc điện thoại kết nối Internet.

Khi pháp luật được chuyển tải dễ hiểu và kịp thời, niềm tin của người dân vào cơ quan công quyền cũng được củng cố. Đó chính là nền tảng để xây dựng một xã hội minh bạch, hiện đại, nơi mọi người đều hiểu, tuân thủ và sống theo pháp luật. Đây cũng là nền móng vững chắc cho sự phát triển bền vững của địa phương trong tương lai./.

Lê Đức