Việc thực hiện phụ cấp ưu đãi theo Quyết định số 244/2005/QĐ-TTg trong 20 năm qua đã thể hiện sự quan tâm thiết thực đối với GV, cán bộ quản lý đang giảng dạy tại các cơ sở giáo dục công lập. Chính sách này không chỉ hỗ trợ về vật chất mà còn là sự động viên tinh thần, là lời khẳng định rằng mọi nỗ lực, tâm huyết của người thầy đều được trân trọng. Đây là động lực quan trọng để đội ngũ nhà giáo yên tâm bám trường, bám lớp, gắn bó lâu dài với nghề giáo - được xem là nghề cao quý nhất trong những nghề cao quý.
Bước vào giai đoạn đổi mới mạnh mẽ của ngành Giáo dục, Bộ Giáo dục và Đào tạo đang lấy ý kiến góp ý dự thảo Nghị quyết của Quốc hội nhằm triển khai Nghị quyết số 71-NQ/TW về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo. Điểm nhấn quan trọng là đề xuất nâng mức phụ cấp ưu đãi tối thiểu 70% đối với GV mầm non, phổ thông; 100% đối với nhà giáo công tác ở vùng đặc biệt khó khăn.
Đáng chú ý, dự thảo cũng đề xuất phụ cấp 30% cho đội ngũ nhân viên trường học - lực lượng có vai trò thầm lặng nhưng quan trọng trong bảo đảm hoạt động của mỗi nhà trường. Đây là chính sách chiến lược, cấp bách, góp phần cải thiện đời sống và tạo động lực để nhân viên yên tâm gắn bó với môi trường giáo dục.
Cùng với đó, việc triển khai Luật Nhà giáo số 73/2025/QH15 khẳng định chủ trương “lương nhà giáo được xếp cao nhất trong hệ thống thang bậc lương hành chính sự nghiệp”. Đây là bước tiến lớn trong thể chế hóa chủ trương nâng cao vị thế và điều kiện làm việc cho đội ngũ GV.
Song song đó, với chính sách chung, chế độ đối với đội ngũ nhà giáo ở vùng sâu, vùng xa, khu vực biên giới luôn được đặt ở vị trí ưu tiên. Tại tỉnh Tây Ninh, từ năm 2005 đến nay, Thông tư liên tịch số 11/2005 về phụ cấp khu vực cùng các chế độ phụ cấp thu hút, đặc thù, trợ cấp lần đầu, hỗ trợ nhà công vụ,… được triển khai đầy đủ, kịp thời, góp phần động viên đội ngũ vượt qua khó khăn.
Tuy nhiên, thực tiễn đặt ra nhiều vấn đề cần tiếp tục điều chỉnh. Mức phụ cấp thu hút và ưu đãi vẫn thấp so với đặc thù vùng biên giới; chính sách đào tạo, luân chuyển GV chưa đồng bộ; nhân viên trường học chưa được hưởng các chính sách đặc thù; điều kiện cơ sở vật chất, nhà ở, phương tiện đi lại còn nhiều hạn chế.
Với người học, các chương trình hỗ trợ giúp học sinh vùng khó khăn có thêm điều kiện đến trường nhưng vẫn cần được mở rộng hơn nữa, nhằm bảo đảm công bằng trong tiếp cận giáo dục. Bên cạnh đó, việc đầu tư cơ sở vật chất cho trường lớp biên giới phải được thực hiện theo hướng đồng bộ, bền vững, đáp ứng yêu cầu của Chương trình Giáo dục phổ thông 2018.
Có thể thấy, các chính sách đào tạo nguồn nhân lực vùng sâu, vùng xa, đặc biệt là chính sách cử tuyển, đã tạo chuyển biến rõ rệt. Cơ hội học tập bậc cao đẳng, đại học dành cho học sinh dân tộc thiểu số được mở rộng, góp phần hình thành đội ngũ cán bộ, GV là người địa phương. Tuy vậy, những hạn chế vẫn còn: ngành nghề đào tạo chưa sát nhu cầu thực tiễn, mức hỗ trợ cho sinh viên thấp, chất lượng đầu vào chưa đồng đều. Điều này đòi hỏi cần tiếp tục hoàn thiện chính sách theo hướng linh hoạt, phù hợp đặc điểm từng địa phương, bảo đảm sinh viên cử tuyển được bố trí, sử dụng đúng chuyên môn.
Năm học 2025-2026 với nhiều nhiệm vụ trọng tâm: Đầu tư xây dựng trường lớp, nhất là khu vực biên giới; sắp xếp lại mạng lưới trường lớp phù hợp với bối cảnh hợp nhất tỉnh và thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp; thực hiện đầy đủ, kịp thời các chế độ, chính sách cho học sinh và GV theo quy định; đẩy mạnh chuyển đổi số toàn diện trong ngành Giáo dục; quan tâm giáo dục đạo đức, lý tưởng cách mạng, kỹ năng sống cho học sinh, gắn với việc nhân rộng các mô hình Trường học hạnh phúc, Trường học an toàn - thân thiện - tích cực, hình thành môi trường giáo dục lành mạnh, nhân văn, phòng, chống các loại tội phạm xâm nhập vào trường học và học sinh;… những chính sách dành cho GV càng trở nên có ý nghĩa thiết thực. Đó không chỉ là sự hỗ trợ mà còn là nền tảng để ngành Giáo dục phát triển bền vững, đáp ứng yêu cầu trong giai đoạn mới.
Trong hành trình đổi mới toàn diện giáo dục, chính sách đối với nhà giáo giữ vai trò then chốt. Hoàn thiện chính sách, nâng cao đời sống, bảo đảm điều kiện làm việc cho GV chính là đầu tư trực tiếp vào chất lượng giáo dục, tương lai thế hệ trẻ. Đó cũng là món quà ý nghĩa nhất dành cho đội ngũ nhà giáo - những người đang cống hiến cho sự nghiệp “trồng người”./.
Đặng Tuấn
