Làm thế nào để có làn da đẹp?  

Ảnh minh họa

Về sinh học, da là cơ quan rộng nhất của cơ thể, ở người trưởng thành da chiếm 15 đến 20% trọng lượng cơ thể, bao phủ từ 1,5 đến 2m² bề mặt cơ thể tiếp xúc với môi trường. Da là hệ cơ quan che chở bao gồm biểu bì, chân bì và hạ bì. Phần phụ của da có nang lông và lông, tuyến bã nhờn, tuyến mồ hôi. Môi là một cấu trúc đặc biệt của da có biểu bì mỏng, trong suốt, không lông, có hạch mồ hôi môi, màu đỏ của môi là do mạch máu trong chân bì. Da người nam dày hơn da nữ, lớp collagen của nam cũng nhiều hơn nữ, mồ hôi nam có pH=5,61 trong khi ở phụ nữ là pH=7. Vì thế các loại mỹ phẩm nước ngoài luôn ghi rõ for men hay for women.

Màu sắc da được quyết định bời yếu tố di truyền là melanin có 2 dạng eumelanin cho màu da nâu đen và pheomelanin cho màu da sáng. Da sẫm màu có tác dụng bảo vệ cơ thể hơn da sáng màu. Sự thay đổi của hormone nội tiết tố cũng làm màu da thay đổi, với phụ nữ tuổi ngoài 50 việc estrogen trong cơ thể giảm, không ức chế được MSH (Melanocyte Stimulating Hormone), khi đó lượng tế bào hắc tố melanin sản xuất không kiểm soát được sẽ đẩy lên trên bề mặt da hình thành nám da, làm da xấu đi.

Các sản phẩm chăm sóc da dùng đường thoa ngoài da: Về mặt quản lý dược được xếp vào mỹ phẩm và thuộc phạm vi quản lý của ngành Y tế.

Mỗi loại da thích hợp với từng loại mỹ phẩm và thành phần trong mỗi mỹ phẩm cũng khác nhau. Để lựa chọn được mỹ phẩm phù hợp chúng ta cần xác định mình đang thuộc loại da nào.

Có nhiều cách phân loại da. Quan điểm của Rubinstein phân loại theo tình trạng da có 5 kiểu: da thường, da khô, da dầu, da hỗn hợp và da nhạy cảm. Đây là cách phân loại da thông dụng của các bác sĩ da liễu để hướng dẫn mọi người chăm sóc da. Fitzpatrick phân loại da dựa trên đặc điểm về gen (màu da, màu tóc, màu mắt,…), tính nhạy cảm với ánh nắng và sự bắt nắng. Baumann phân loại da thành 16 loại dựa trên 4 cặp đặc điểm chính là nhờn/khô, nhạy cảm/đề kháng, sắc tố/không sắc tố, căng/nhăn.

Một bộ mỹ phẩm chăm sóc da mặt gồm có:

- Sữa rửa mặt: giúp loại bỏ sự tích tụ ô nhiễm, bụi bẩn, bã nhờn dư thừa. Người da thường chọn rửa mặt nhẹ dịu, làm sạch nhưng không gây khô da. Người da khô dùng sữa rửa mặt dạng kem. Người da dầu dùng sữa rửa mặt dạng gel. Da nhạy cảm chọn sữa rửa mặt có bổ sung Vitamin PP hoặc Ceramide giúp bảo vệ và phục hồi lớp màng cấp ẩm tự nhiên cho làn da.

- Toner (nước hoa hồng/ nước cân bằng): giúp làm sạch sâu hơn, tạo điều kiện tốt nhất để da thẩm thấu các sản phẩm trị liệu. Người da khô dùng toner có thành phần thiên nhiên, có khả năng cấp ẩm. Da hỗn hợp nên dùng toner có Alpha Hydroxy Acids. Da dầu dùng toner có Glycerin giúp giảm bã nhờn, cải thiện mụn. Da hỗn hợp nên chọn toner chiết xuất từ trà xanh giúp giảm dầu, cấp ẩm. Da nhạy cảm chọn toner không chứa cồn, có nguồn gốc thiên nhiên từ cây lô hội hoặc axit lactic hay glycolic giúp giảm kích ứng.

-Tẩy tế bào chết: giúp loại bỏ sự tích tụ tế bào chết trên bề mặt, làm thông thoáng lỗ chân lông, làm nhanh tái tạo da. Người da dầu nên sử dụng tẩy tế bào chết vật lý với các hạt siêu nhỏ. Người da khô dùng sản phẩm có khả năng hydrat hóa hoặc sản phẩm có mật ong. Người da nhạy cảm nên dùng bột gạo và bột yến mạch. Việc tẩy da chết sẽ làm khô da nên cần bổ sung đủ độ ẩm cho da và chỉ cần tẩy mỗi tuần 1,2 lần. Những thành phần thiên nhiên để tẩy tế bào chết có thể chọn là sữa chua và dứa.

- Kem dưỡng ẩm: có 2 loại ban ngày và ban đêm. Kem ban ngày giúp bảo vệ da chống lại các tia có hại của mặt trời và các chất ô nhiễm từ môi trường. Người da khô phù hợp với loại kem đặc. Người da dầu chọn kem có chiết xuất thực vật chỉ cần thoa một lớp nhẹ và mỏng. Kem dưỡng ẩm ban đêm giúp tạo ra lớp bảo vệ trên da để ngăn chặn sự bay hơi nước trong khi ngủ, kem chứa nồng độ cao các thành phần chống lão hóa sẽ được ngấm vào da từ từ, suốt đêm vì không bị lớp trang điểm cản trở hoặc tác động của ánh nắng mặt trời. Người da khô dùng kem có axit béo để da được hydrat hóa. Người da dầu dùng kem không gây tắc nghẽn lỗ chân lông.

-Serum: là tinh chất lỏng hoặc gel (tồn tại dưới hai dạng phổ biến là gốc nước và gốc dầu) chứa các vi dưỡng chất và khoáng chất có kích thước siêu nhỏ để đi vào tận bên trong lớp chân bì và hạ bì để điều trị, nuôi dưỡng da toàn diện, giúp da trắng sáng. Serum có nồng độ dưỡng chất cao gấp nhiều lần các kem dưỡng bề mặt nên có thể thẩm thấu sâu vào da và cung cấp các chất dưỡng da. Người da dầu nên dùng serum có Axit glycolic hoặc Retinol. Người da khô nên sử dụng serum không dầu nhẹ hơn để hydrat hóa tối đa.

- Mặt nạ: có công dụng cấp ẩm, giải độc, tăng lưu thông máu và bổ sung các chất dinh dưỡng thiết yếu cho da. Có nhiều loại mặt nạ như mặt nạ bùn, đất sét, gel, cream, than hoạt, tẩy tế bào chết, enzyme, lột da, giấy và mặt nạ ngủ. Mặt nạ chứa các thành phần có tác dụng chăm sóc, nuôi dưỡng và điều trị chuyên sâu cho da ở dạng cô đặc cao, thông qua sự tiếp xúc trực tiếp với làn da trong khoảng thời gian từ 10 đến 20 phút đủ giúp các dưỡng chất thẩm thấu vào bề mặt da để phát huy tác dụng. Mặt nạ không phải là phương pháp trị mụn lâu dài nhưng có thể giúp làm dịu da bị viêm ngay và ngăn ngừa mụn. Mặt nạ có chứa Axit salicylic, Benzoyl peroxide và các thành phần tự nhiên như sữa chua và đu đủ giúp loại bỏ tế bào da chết và các chất gây tắc nghẽn lỗ chân lông, bột yến mạch và lô hội có tác dụng làm dịu da, mặt nạ đất sét và than hoạt có thể hấp thụ lượng dầu thừa trên da.

- Kem chống nắng: chọn loại kem chống nắng có SPF trên 30 để mang đến hiệu quả bảo vệ cao nhất và cần bôi lại kem sau mỗi vài giờ hoặc sau khi bơi. Trên tuýp kem chống nắng luôn ghi chỉ số SPF (Sun Protection Factor) chính là khả năng hấp thụ bức xạ của một sản phẩm chống nắng, là chỉ số đo lường mức độ tia UVB cần thiết đủ để tạo ra vết cháy nắng trên da được bảo vệ so với da không được bảo vệ. Chúng ta nên sử dụng các loại kem chống nắng có chỉ số SPF từ 30 đến 60. Nếu da đang bị mụn gây viêm và sưng thì nên dùng loại kem chống nắng có chỉ số SPF từ 15 đến 30 để tránh gây kích ứng da.Với các chỉ số SPF rất cao từ 60 đến 100 chỉ nên sử dụng ở những vùng da đặc biệt cần tránh nắng như da thân thể khi đi biển hay da bị dị ứng với ánh nắng.

Mỹ phẩm không chỉ chăm sóc da mặt, mà cả môi, da tay, chân, thân thể,… ngay cả vùng kín cũng cần các mỹ phẩm phù hợp cho từng lứa tuổi, từng giới tính.

Các sản phẩm chăm sóc da đường uống:

Về mặt quản lý dược, các sản phẩm này là thuốc nếu dùng để điều trị mụn, viêm da, chấn thương; được xếp vào thực phẩm chức năng nếu chỉ làm đẹp, chống lão hóa và được phân biệt bằng số đăng ký.

Lão hóa da là tình trạng đàn hồi của da giảm đi, các mô liên kết trên da yếu dần, kết cấu Collagen và Elastin trở nên lỏng lẻo gây ra các hiện tượng lão hóa như nhăn nheo, thô ráp xuất hiện các vết thâm, tàn nhang.

Ảnh minh họa

Để chống nhăn da đầu tiên phải nhắc đến Collagen. Về mặt sinh học, Collagen có bản chất là Protein chiếm 25% trọng lượng Protein trong cơ thể và 70% trong cấu trúc da. Khi già Collagen trong cơ thể giảm và việc bổ sung cũng là điều cần thiết để chống nhăn, trẻ hóa. Thực phẩm chức năng sản xuất từ nhau thai hươu có hàm lượng Axit Hyaluronic (HA) cao đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp chất dinh dưỡng cho lớp màng Collagen mang lại độ ẩm, sự mềm mại cho làn da với cơ chế tác động là HA duy trì nồng độ Collagen, cung cấp độ ẩm và đàn hồi cho da. Trong nhau thai hươu còn chứa IGF-1 (Insulin-like growth factor-I) có hiệu quả làm mờ nếp nhăn, tái tạo tế bào bị tổn thương của cơ thể và nuôi dưỡng một chu kỳ sống mới cho da.

Khi đã vệ sinh da sạch sẽ, dinh dưỡng điều độ mà da vẫn bị mụn hay nám thì cần có y lệnh của bác sĩ chuyên khoa da liễu. Mụn trứng cá có hai hình thức: mụn cám là hiện tượng da mặt nổi nhiều mụn nhỏ và mụn bọc là da có nhiều mụn to viêm, sưng. Đối với da mụn hoặc viêm, phải dùng kháng sinh và kháng viêm đường uống theo chỉ định của bác sĩ da liễu cho tiêu mụn rồi mới dùng mỹ phẩm bôi lên da. Kháng sinh uống tác dụng tốt trên da và mô mềm thuộc nhóm Lincosamid (Clindamycin , Lincomycin) hay nhóm Tetracyclin (Minocyclin, Doxycyclin),… Aescin dùng chống viêm, chống phù nề sau chấn thương. Điều trị bỏng nắng có Aspirin hoặc Ibuprofen giảm đau, kháng viêm. Hydroquinone nồng độ 2 - 4% (kết hợp kem chống nắng hay Retinol, acid ascorbic) bôi có khả năng trị thâm nám.

Làn da đẹp là da có sự mịn màng, hồng hào, căng bóng, đàn hồi tốt, đều màu, không đốm đen, là da khoẻ từ bên trong chứ không chỉ có trắng ở lớp biểu bì. Hiểu biết rõ về da, chúng ta cùng chăm sóc da để có một làn da lý tưởng./.

DSCKII. Lý Thị Nhất Định