Kỷ nguyên số mở ra cơ hội bình đẳng và an toàn cho mọi người

Nữ giới có thể tham gia những công việc ở tất cả các lĩnh vực (Ảnh: Đỗ Thành Nhân)

Bình đẳng trong kỷ nguyên số không chỉ của riêng ai (Ảnh: Đỗ Thành Nhân)

Tại Tây Ninh, nhận thức về mối quan hệ giữa chuyển đổi số (CĐS) và bình đẳng giới đã được nâng lên rõ rệt trong những năm gần đây. Tháng hành động Vì bình đẳng giới và phòng ngừa, ứng phó với bạo lực trên cơ sở giới năm 2025 của tỉnh với chủ đề "Bình đẳng giới và an toàn cho phụ nữ và trẻ em gái trong kỷ nguyên số” thể hiện nỗ lực tích hợp mục tiêu bình đẳng giới vào tiến trình CĐS của địa phương.

Lễ phát động do Sở Nội vụ tổ chức đã kêu gọi các sở, ngành, đoàn thể và địa phương đẩy mạnh tuyên truyền, nâng cao nhận thức, đồng thời sử dụng nền tảng số để phát hiện và ngăn chặn các hành vi xâm hại, bạo lực trên không gian mạng. Sự kiện này là dấu mốc để các nguồn lực, chính sách và chương trình hành động được triển khai đồng bộ trong toàn tỉnh.

Từ thực tế tổ chức và hoạt động cho thấy, tỉnh không chọn cách “chờ đợi” mà thực hiện hàng loạt biện pháp cả về chính sách lẫn kỹ thuật nhằm vừa phát triển hạ tầng số, vừa hạn chế rủi ro cho người dân.

Kế hoạch số 2064/KH-UBND, ngày 10/11/2025 về CĐS và đảm bảo an toàn thông tin mạng của UBND tỉnh được ban hành nhằm triển khai các nhiệm vụ cụ thể về hạ tầng, an toàn dữ liệu, đào tạo nhân lực và truyền thông là một minh chứng cho cách thức chính quyền địa phương chủ động đặt an toàn thông tin lên hàng đầu trong lộ trình số hóa.

Kế hoạch nêu rõ các nhiệm vụ nhằm nâng cao năng lực của cơ quan, tổ chức và người dân trong việc phòng, chống các sự cố an toàn thông tin, đồng thời chú trọng công tác tuyên truyền, đào tạo, trang bị công cụ kỹ thuật và quy trình ứng phó. Những bước đi này góp phần giảm thiểu những lỗ hổng mà kẻ xấu có thể lợi dụng để tấn công phụ nữ và trẻ em gái trên môi trường số.

Song hành cùng chủ trương của chính quyền, các tổ chức chính trị - xã hội, tiêu biểu là Hội Liên hiệp Phụ nữ các cấp đã triển khai nhiều chương trình thiết thực nhằm nâng cao vị thế phụ nữ và bảo vệ trẻ em gái. Các cấp Hội trên địa bàn tỉnh đã giúp hơn 38.000 lượt phụ nữ nghèo, có hoàn cảnh khó khăn với tổng giá trị hỗ trợ hơn 141 tỉ đồng.

Thông qua hoạt động ủy thác, các cấp Hội đang quản lý gần 4.350 tỉ đồng với trên 87.250 lượt người vay, tạo điều kiện thuận lợi để hội viên, phụ nữ tiếp cận nguồn vốn ưu đãi, phục vụ phát triển sản xuất, kinh doanh, cải thiện đời sống.

Đề án “Hỗ trợ phụ nữ khởi nghiệp giai đoạn 2017-2025” được thực hiện hiệu quả với nhiều hoạt động thiết thực, phù hợp tình hình thực tế của địa phương. Qua đó, các cấp Hội hỗ trợ hơn 5.600 phụ nữ khởi nghiệp, khởi sự kinh doanh, với tổng nguồn vốn trên 70 tỉ đồng. Các mô hình Địa chỉ tin cậy, Ngôi nhà an toàn được nhân rộng đến từng xã, phường, tạo mạng lưới hỗ trợ kịp thời cho phụ nữ và trẻ em khi xảy ra sự cố…

Trong trường học, giáo dục kỹ năng số cho học sinh được triển khai dưới nhiều hình thức như: tiết sinh hoạt chuyên đề, buổi truyền thông dưới cờ, lớp học trải nghiệm giới tính tách đôi cho nam và nữ, chương trình hướng dẫn kỹ năng phòng tránh xâm hại trên không gian mạng.

Cô Nguyễn Thị Hồng Phượng - Hiệu trưởng Trường THCS Thị Trấn Dương Minh Châu, cho biết: “Trong quá trình giảng dạy, giáo viên chia học sinh nam và nữ thành hai nhóm riêng biệt và trò chuyện với từng nhóm về giới tính, tâm lý nhằm nâng cao sự hiểu biết về giới tính cũng như tư vấn tâm lý để các em có thể mạnh dạn nói lên tâm tư, nguyện vọng của mình. Những cuộc trao đổi như thế, người thầy cũng chính là người bạn lớn, là chỗ dựa tinh thần để các em nói lên những điều thầm kín mà đôi khi không dám thổ lộ với cha mẹ, người thân trong gia đình".

Sinh viên nữ được học tập và chọn lựa nghề nghiệp theo sở thích của mình (Ảnh: Đỗ Thành Nhân)

Giáo dục sớm và thường xuyên từ gia đình, nhà trường chính là "tấm lá chắn" bảo vệ an toàn cho các em. “Thời đại công nghệ có nhiều điều rất tốt nhưng cũng tiềm ẩn những nguy hiểm. Em từng bị giả mạo tài khoản để nhắn tin cho bạn bè, lúc đó thật sự rất hoang mang. Nhờ tham gia các buổi tuyên truyền ở trường, em biết cách bảo vệ mật khẩu, cài bảo mật hai lớp và báo cáo các hành vi xấu trên mạng " - em Trần Hồng Ngọc Thảo, học sinh Trường THPT Lê Quý Đôn, chia sẻ.

Một khía cạnh khác cần quan tâm là cơ chế pháp lý và năng lực thực thi trên không gian mạng. Luật pháp, quy định và các kênh phản ánh phải đủ mạnh để xử lý kịp thời các hành vi xâm hại, bảo đảm quyền lợi của nạn nhân.

“Các nền tảng mạng xã hội cần được yêu cầu tăng cường hơn nữa các tính năng bảo mật, làm cho quy trình báo cáo vi phạm trở nên đơn giản, dễ sử dụng, đồng thời áp dụng bộ lọc mạnh mẽ để loại bỏ những nội dung độc hại. Đây là trách nhiệm không chỉ của doanh nghiệp công nghệ mà còn của các cơ quan quản lý trong việc thúc đẩy tính minh bạch, yêu cầu các nền tảng phối hợp chặt chẽ khi có khiếu nại hoặc điều tra. Ở cấp tỉnh, chúng ta hoàn toàn có thể triển khai những hệ thống giám sát và cảnh báo sớm, ứng dụng các công cụ kỹ thuật giúp phát hiện kịp thời các nội dung có dấu hiệu xâm hại, đặc biệt là đối với trẻ em và phụ nữ. Những giải pháp này nếu vận hành tốt sẽ hỗ trợ rất lớn cho công tác bảo vệ an toàn trên không gian số. Tuy nhiên, tôi muốn nhấn mạnh rằng mọi biện pháp kỹ thuật phải luôn đi đôi với bảo vệ quyền riêng tư của người dân. Chúng ta tuyệt đối không thể để các công cụ đó trở thành hình thức giám sát tràn lan, vô tội vạ, làm suy giảm niềm tin của xã hội. Chỉ khi bảo đảm được sự cân bằng này, chúng ta mới có thể xây dựng một môi trường số thực sự an toàn và lành mạnh cho tất cả mọi người " - Luật sư Phan Văn Vĩnh, Đoàn Luật sư tỉnh, cho biết.

Một nội dung không thể bỏ qua là việc lồng ghép mục tiêu bình đẳng giới vào mọi chương trình CĐS. CĐS không chỉ là vấn đề kỹ thuật mà là quá trình chính sách - xã hội, nơi mà các dự án, chương trình cần được đánh giá tác động theo giới trước khi triển khai. Việc này giúp phát hiện sớm các hệ quả bất lợi có thể xảy ra đối với phụ nữ và trẻ em gái, từ đó điều chỉnh phương án tiếp cận, phân bổ nguồn lực để thu hẹp khoảng cách tiếp cận. Tỉnh đã bắt đầu chú ý đến việc này khi tích hợp các nội dung bình đẳng giới vào chương trình hành động của Tháng hành động, đồng thời khuyến khích các cơ quan, đơn vị lồng ghép mục tiêu bình đẳng giới vào kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội.

Để mục tiêu “Kỷ nguyên số, kỷ nguyên bình đẳng và an toàn cho mọi người” trở thành hiện thực, cần một chiến lược dài hơi và sự phối hợp liên ngành chặt chẽ. Chính quyền địa phương, lực lượng công an, ngành Giáo dục, y tế, các tổ chức chính trị - xã hội và doanh nghiệp công nghệ phải xác định rõ vai trò và trách nhiệm. Chính quyền cần tiếp tục hoàn thiện khung pháp lý và tăng cường năng lực ứng phó sự cố an toàn thông tin ở cấp cơ sở.

Ngành Giáo dục cần thúc đẩy chương trình giáo dục kỹ năng số và an toàn mạng trong chương trình chính khóa và ngoại khóa, giúp học sinh hình thành thói quen an toàn khi hoạt động trực tuyến. Hội Liên hiệp Phụ nữ và các tổ chức chính trị - xã hội cần tăng cường công tác truyền thông ở cộng đồng, hỗ trợ phụ nữ khởi nghiệp trên nền tảng số, duy trì các mô hình bảo trợ, hỗ trợ kịp thời cho nạn nhân. Doanh nghiệp công nghệ cần phối hợp chính quyền và xã hội dân sự xây dựng cơ chế báo cáo, xử lý vi phạm minh bạch và hiệu quả.

“Kỷ nguyên số, kỷ nguyên bình đẳng và an toàn cho mọi người” không phải là khẩu hiệu mang tính hình thức. Đó là lời khẳng định cho một tương lai mà trong đó công nghệ phục vụ con người và mọi phụ nữ, mọi trẻ em gái đều có cơ hội tiếp cận tri thức, được bảo vệ và được trao quyền để phát triển mà không phải lo sợ bị xâm hại hay tổn thương. Tại Tây Ninh, tinh thần ấy đang được cụ thể hóa bằng nhiều hoạt động thiết thực, từ lễ phát động Tháng hành động đến các kế hoạch CĐS gắn với đời sống người dân cùng những chương trình hỗ trợ cộng đồng hướng đến nhóm yếu thế./.

Anh Thảo