Mùa vịt trắng trên đồng

Ảnh minh họa

Mưa đầu mùa bắt đầu rơi sau một đợt nắng nóng kéo dài. Mưa không nhiều, chỉ tưới ngang qua đám ruộng, làm mềm lớp lá lợp nhà và rửa trôi bụi bẩn thường ngày vẫn bám trên màu xanh cây lá. Tôi thường đợi mưa, dù mưa ít nhiều cũng khiến lòng tôi buồn miên man khó hiểu. Ở xứ này, nắng thì không sao, hễ mưa thì con đường men theo dòng sông quê lại sền sệt bùn lầy. Xóm vắng vẻ. Chiều chiều đứng ngơ ngẩn trên bờ nhìn con sông đầy nước lững lờ trôi dưới bóng cây tràm liêu xiêu ven bờ, nhịp cầu chòng chành, vọng một tiếng chim thắt thẻo kêu như ghim vào lòng tôi những nỗi buồn sâu thẳm…

Mấy hôm trước, hoa kèn hồng vẫn bung nở rực rỡ cả một khung trời quê. Mùa kèn hồng có lẽ là mùa đẹp nhất xứ này, mùa mà tôi trông đợi, mùa của những cô gái xuân thì mười tám, đôi mươi chải chuốt để chụp những tấm ảnh thật đẹp rồi ngắm nghía những khi đêm về. Tôi không ưa chụp ảnh. Lần gần nhất tôi chụp ảnh là tết ba năm trước. Khi đó, mẹ gọi mãi tôi mới chịu đứng nép sau bụi hoa giấy chụp một tấm với mẹ. “Chụp một tấm với mẹ để có cái mà lưu niệm chớ!” - Mẹ tôi nói vậy, giọng mẹ bông đùa. Nhưng sau câu nói đó của mẹ, tôi có một dự cảm chẳng lành. Rồi mẹ đi thật! Mẹ đi đâu thì tôi không biết, cả ba tôi cũng không biết. Chỉ thấy mẹ vắng nhà trong một mùa mưa dầm. Trong lá thư xếp đôi dưới gối nằm, mẹ không nói rõ là mẹ đi đâu, chỉ vỏn vẹn mấy chữ, rằng “mẹ không hợp với chốn này”, rằng “những ước mơ thời thanh xuân của mẹ bỗng dưng trỗi dậy”.

Tôi chưa đủ lớn để hiểu rõ lời ba nói trong cơn say khệnh khạng đêm mưa ướt đẫm bụi chuối sau nhà: “Đời người, chỉ một thời xuân sắc! Trách gì con sáo sang sông”… Tôi ngồi thơ thẩn bên ánh đèn cạnh song cửa nhìn ra con sông trước nhà. Trong màn đêm, nước sông chảy ràn rạt đổ ra ngã ba, thoảng có chiếc ghe lỡ đường vẫn phải đi dưới mưa. Những chiếc ghe như đời người, không ít lần nương nhờ bến tạm.

Mùa kèn hồng kết thúc sau những cơn mưa đầu mùa.

*

Đám vịt chạy đồng đã vào kỳ sinh sản. Hôm theo ba qua đám ruộng bên kia lùa vịt, tôi thấy trên bờ rơi rớt mấy chục trứng trắng muốt. Tôi nhặt quả trứng đưa lên phía nắng quan sát như một thói quen. Ngày xưa, mẹ tôi vẫn thường làm như vậy! Mỗi lần đám vịt “rã bầy”, mẹ tôi lại tiếc đứt ruột. Tính mẹ vốn tiểu thư đài các chứ không phải phụ nữ nông thôn lam lũ, tảo tần, bởi vậy nên hễ đi nắng, đi mưa một chút thì mẹ đã cảm sốt rồi nằm rũ rượi mấy hôm. So về độ chịu cực, có lẽ tôi hơn mẹ tôi nhiều. Chiều chiều, tôi theo ba ra ruộng lùa vịt. Trên chiếc xuồng nhỏ chòng chành sóng nước, ba ngồi sau, cầm mái dầm khỏa nước. Tôi ngồi trước đuổi đàn vịt từ từ lội về trên con sông quê. Khoảnh khắc đó, tôi thấy quê mình đẹp quá. Hoàng hôn nhuộm thắm mặt sông, phủ trùm lên những nếp nhà bình yên bao nhiêu năm không đổi. Khoảnh khắc đó, tự dưng tôi thấy yêu công việc này, thấy thương ba tôi thiết tha. Ba là bờ vai vững chắc để mẹ con tôi tựa vào.

Xóm đã lên đèn. Mưa lắc rắc trên mái lá.

Những lúc buồn, ba tôi thường í ới chú Năm bên kia sông sang lai rai vài ly rượu đế cho ấm bụng. Tôi chưa bao giờ cằn nhằn chuyện ba uống rượu, bởi ba luôn biết điểm dừng. Uống rượu chỉ là cách để ba tôi giải khuây, cũng là để quên đi nỗi buồn đã ngấm sâu trong lòng ba từ ba năm về trước.

Chú Năm đã về bên kia sông. Đèn chú nhập nhoạng sau đám cỏ lau khỏi đầu người, hắt hiu trong căn chòi canh ruộng chưa có đường dây điện. Bên này, ba tôi nằm trên võng kéo điếu thuốc, khói trắng tỏa ra trong không gian u huyền. Mà mưa vẫn rơi. Mưa bắt đầu to hơn khi nãy. Tôi nghe nước mưa rơi lộp bộp trên tàu lá chuối sau nhà, một thanh âm quen thương nhưng lại khiến tôi buồn vương khó tả. Ba nằm đó đập muỗi, lí nhí hát câu gì mà tôi không nghe rõ, nhưng biết ba xuống nhịp đều. Rồi đột nhiên ba im lặng, thở dài, ba hỏi tôi:

- Phấn, nhớ mẹ không con?

Tôi giật mình vì câu hỏi của ba. Cũng đã lâu tôi mới nghe ba nhắc về mẹ, và cũng đã lâu ba mới hỏi tôi một câu như thế! Hình như rượu vào là để lời ra. Rượu là chất xúc tác cho những cảm xúc thật nảy lên trong lòng những người mang nhiều tâm sự.

Tôi ngẫm ngợi không lâu, khe khẽ đáp:

- Dạ, thì nhớ!

Không nhớ sao được khi đó là mẹ của tôi - người mà trước đây tôi chẳng phút xa rời, giờ đã lang bạt đến tận miền trời nào xa xôi, bặt vô âm tín.

Ba tôi bấm đốt ngón tay, khe khẽ đếm. Một. Hai. Ba… Ba mùa mưa rồi!

- Ba mùa mưa rồi, Phấn ha. Từ cái ngày mẹ mày đi…

Tôi “dạ” nhẹ hều. Tôi không muốn ba nhắc lại, vì mỗi lần ba nhắc, nhất là khi ba có rượu, tôi thấy mắt ba rơm rớm. Khi đó, tôi biết ba thương mẹ đến nhường nào.

Tôi giả vờ như không nghe lời ba, than vãn:

- Năm nay mưa vô mùa sớm quá ba ha. Tội đám vịt!

Giây phút đó, tôi mong mưa lớn thêm, lớn thêm chút nữa để át đi những lời ba nhắc nhớ về mẹ, bởi mỗi lần nghe ba hoặc ai đó nhắc lại, lòng tôi chỉ thêm xốn xang. Tôi biết mẹ vẫn thương tôi rất nhiều! Và tôi cũng thương mẹ rất nhiều! Nhưng chuyện mẹ đi bỏ ba con tôi, đến giờ tôi vẫn chưa thể chấp nhận được. Giá như đó chỉ là một giấc mơ. Ước gì giấc mơ kéo dài ba năm trời ấy sẽ được đánh thức bằng cơn mưa mùa.

Mưa vẫn âm ỉ. Câu chuyện về mẹ vẫn tiếp diễn trong căn nhà ba gian kiểu cũ, hướng mặt ra sông. Đèn điện phụt tắt. Tôi mon men lấy cây đèn dầu đã lâu không dùng, để trên đầu tủ gỗ, tìm que diêm đốt lên cho cháy rồi để ở giữa nhà. Không thể né tránh được câu chuyện của ba về mẹ, tôi ậm ừ một lúc rồi nói với ba, thỏ thẻ, gần như là van xin:

- Ba à! Người đi thì cũng đi rồi! Giờ chỉ còn lại ba con mình. Thôi thì… Tôi ngập ngừng, hình ảnh một người đàn bà khác hiện lên trong tâm trí của tôi, tôi tiếp lời: Dì Quyên thương ba lắm!

- Phấn!... Ba ngắt ngang lời tôi, vì ba biết tôi sắp sửa nói gì.

Tôi thoáng thấy mình có lỗi với mẹ. Nhưng nếu để ba sống cô đơn gối chiếc trong căn nhà dày đặc những hình ảnh, những kỷ niệm với người xưa thì tội ba vô cùng. Ba tôi là người đàn ông tốt! Ai cũng khuyên ba đi thêm bước nữa, bởi ba xứng đáng có được những niềm hạnh phúc thiêng liêng trong đời. “Chờ chi cái người đã rời đi mà không biết bao giờ và có lẽ không bao giờ quay trở lại” - người ta nói vậy!

- Ba à! Nghe con… Mẹ đi thì cũng đi rồi! Chẳng lẽ ba đợi mẹ đến cuối đời hay sao, hả ba? Con biết ba thương mẹ lắm! Con cũng thương mẹ nhiều! Nhưng mẹ có về đâu ba? Mẹ giờ
chắc có hạnh phúc của riêng mình. Tội là tội người ở lại nè… ba ơi!

Tôi thiết tha và rồi tôi bật khóc như một đứa trẻ. Từ ngày mẹ đi, mặc kệ điều tiếng, dì Quyên vẫn tận tụy chăm sóc cho tôi và ba. Mấy lần ba từ chối, nói đúng hơn là ba dùng những câu nói mà tôi nghĩ dì Quyên sẽ tổn thương nhiều. Dì sống đơn độc đến tuổi này, bao lời dạm ngõ thời xuân sắc dì không màng tới, lại xốn xang con tim trước một người đàn ông dở dang. Ba tôi có gì đâu, không điển trai, nhà tôi không giàu khá, vậy mà dì Quyên lại hết lòng yêu thương. Tôi biết ba không có ý xấu, ba chỉ muốn dì Quyên thôi hy vọng ở ba. Trong ba, hình ảnh của mẹ ngự trị như một tòa thành vững vàng, kiên cố,…

Trong tiếng mưa đêm tí tách, tôi nghe từng nhịp thở đều buồn bã của ba. Lòng ba có mưa rơi. Tôi đoán ba đang nhớ về mẹ. Mà thật ra thì không cần phải đoán, bởi trong lòng ba luôn có mẹ hiện hữu. Mãi không đổi thay.

*

Mùa kèn hồng đã qua, mùa mưa sa, những cây kèn hồng hôm nào ra hoa nhuộm thắm miền quê, nay ra lá xanh xum xuê báo hiệu một nguồn sống mới. Mùa kèn hồng nào mẹ tôi lặng lẽ đi về, mẹ nhặt đầy hoa trong hai tay rồi thả vào gió. Gió mang hoa xuống mặt sông như tấm thảm lung linh. Mùa kèn hồng nào mẹ chở tôi trên chiếc xe máy cà tàng ra chợ huyện mua vài thứ đồ lặt vặt, đến chỗ bán son phấn, mẹ tôi trầm trồ, không rời mắt. Người bán hàng khen mẹ tôi có làn da mịn màng như con gái mười bảy, mười tám, có đôi môi đỏ mọng. Họ đưa cây son đỏ lè cho mẹ tôi thử. “Đẹp như chị phải đi làm người mẫu mới xứng. Ở đây hoài rồi nhan sắc cũng hao mòn theo tháng năm” - người chủ cửa hàng bảo vậy. Tôi thấy mẹ ngượng nghịu đến đỏ cả mặt, rồi mẹ nói lảng:

- Trời! Quê mùa như em làm người mẫu kiểu gì.

Rồi mẹ đạp xe cho máy nổ, chở tôi về.

Nhưng từ lần ấy, tôi thấy mẹ mình khan khác. Tâm hồn mẹ cứ vơ vẩn chốn nào, quên cả chuyện giặt áo cho ba hay ngồi ca vọng cổ những đêm mưa buồn rớt hạt…

Từ ấy mẹ đi, tôi vẫn giữ trọn hình ảnh của người mẹ hiền từ, của đôi tay vẫn thường vân vê trên mái tóc tôi, của đôi mắt thường nhìn xa xăm về một vùng trời nào đó.

Tôi nhìn ba. Năm tháng đã khiến tóc ba bạc đi một nửa, da nhiều đốm nám, nếp nhăn. Thương ba quá, tôi chỉ biết chăm sóc ba qua những món ăn tôi học được trên mạng, tìm đủ mọi chuyện vui để kể cho ba nghe rồi để ba thấy rằng tôi yêu miền quê này thiết tha. Tâm hồn tôi không lang thang nơi khác như tâm hồn của mẹ.

- Phấn à! Đêm qua ba mơ thấy mẹ con. Mẹ về đó. Chắc chắn mẹ con sẽ về.

Trời ơi! Đến giờ mà ba vẫn giữ một lòng thủy chung son sắt với mẹ. Đến giờ mà ba vẫn tin rằng mẹ sẽ quay trở lại.

Thì ba cứ đợi.

Chỉ thương dì Quyên vẫn lặng lẽ chờ một người mở lòng nhưng đó chỉ là giấc mơ. Như việc mẹ trở về cũng chỉ là một giấc mơ.

Chiều nay, khi mưa vừa ngớt, tôi men theo con đường mòn mọc đầy cỏ dại, khói bếp thơm thơm từ nhà ai vẩn ra thơm nức mũi. Tôi đi ra chỗ đám vịt đang đứng rỉa lông để tìm ba. Khi vừa qua khỏi đập nước, chỗ có cây ổi mọc dại, tôi chợt khựng lại. Trước mắt tôi là một cảnh tượng đẹp đẽ. Trong ánh hoàng hôn, tôi thấy ba ngồi sau lái, dì Quyên ngồi trước mũi xuồng. Ba khỏa mái dầm đều đều, dì Quyên cầm cái que lùa bầy vịt về chuồng trước khi trời sụp tối. Ráng chiều đo đỏ nhuộm thắm cả miền quê. Cảnh tượng đó bất giác khiến mắt tôi ươn ướt, dù đó không phải là mẹ của tôi nhưng tôi cũng thấy lòng mình hạnh phúc biết bao.

Giấc mơ thì có thể sẽ trở thành hiện thực, phải không ba?

Tôi nhắm mắt, hạt nước lăn dài trên má. Tôi cầu mong ở một nơi nào đó xa xôi, xa hoa và rộn ràng, tấp nập, mẹ tôi cũng sẽ thật bình yên và hạnh phúc. Mẹ sẽ an nhiên với cuộc sống đã lựa chọn. Miền quê này, tôi và ba vẫn luôn là những ký ức tuyệt vời trong tâm khảm mẹ dấu yêu./.

Hoàng Khánh Duy