Nhiều khó khăn trong thu hồi nợ bảo hiểm xã hội

Công ty Cổ phần NIVL hiện còn nợ hơn 6 tỉ đồng tiền bảo hiểm xã hội

Nợ hơn 230 tỉ đồng

Theo số liệu của BHXH tỉnh Long An, tính đến nay, các đơn vị, doanh nghiệp (DN) nợ BHXH, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp hơn 230 tỉ đồng. Trong đó, số tiền nợ dưới 1 tháng chiếm gần 25% tổng nợ, nợ từ 1-3 tháng chiếm gần 19% và nợ kéo dài 3 tháng trở lên chiếm hơn 40%. Cơ quan BHXH thường xuyên đôn đốc, nhắc nhở thu hồi nợ nhưng nhiều DN vẫn không chấp hành, có những DN trả nợ kiểu “nhỏ giọt”; hoặc có những đơn vị, DN giải thể, ngưng hoạt động, không còn điều kiện thi hành án,...

DN không đóng BHXH nên NLĐ không được cấp thẻ BHXH, không được xác nhận sổ BHXH và giải quyết các chế độ ốm đau, thai sản,... Thời gian qua, ngành chức năng cũng nhận được nhiều đơn, thư phản ánh, khiếu nại của NLĐ; có những vụ việc đưa ra tòa giải quyết. Không ít trường hợp, NLĐ tìm đến tận cơ quan BHXH đề nghị được bảo vệ quyền lợi.

Tháng 6/2018, bà Nguyễn Thị Thùy Trang (SN 1971), ngụ thị trấn Hậu Nghĩa, huyện Đức Hòa, làm đơn kêu cứu đến ngành chức năng tỉnh vì Cty Cổ phần Mía đường Hiệp Hòa (huyện Đức Hòa) không đóng BHXH cho NLĐ trong thời gian dài. Trong đơn, bà Trang khẩn thiết mong các cơ quan chức năng vào cuộc để NLĐ được giải quyết tốt các chế độ, BHXH. “Nhiều năm khiếu nại, phản ánh, chúng tôi khổ lắm! Hiện nay, công ty ngừng hoạt động nên NLĐ có nguy cơ mất trắng quyền lợi, chế độ bảo hiểm” - bà Nguyễn Thị Thùy Trang lo lắng.

Trưởng phòng Khai thác và Thu nợ (BHXH tỉnh) - Nguyễn Thị Trúc Linh cho biết: “Công ty Cổ phần Mía đường Hiệp Hòa nằm trong danh sách “đen” về nợ BHXH kéo dài với số tiền hơn 3,7 tỉ đồng. Ngành BHXH tỉnh cũng “đau đầu” với việc thu hồi nợ”.

Khởi kiện gặp khó

Việc chậm đóng BHXH sẽ bị tính lãi khá cao (nợ từ 1 tháng trở lên) nhưng một số DN vẫn cố tình chây ì. Theo quy định, thời gian nợ BHXH từ 6 tháng trở lên, ngành chức năng có thể khởi kiện ra tòa án. Tuy nhiên, BHXH tỉnh chỉ khởi kiện đối với những đơn vị nợ quá lâu, còn lại chủ yếu là nhắc nhở, đốc thúc trả nợ.

Từ năm 2016 trở về trước, BHXH tỉnh trực tiếp khởi kiện 31 trường hợp nợ đóng BHXH kéo dài. “Thế nhưng, hầu hết đơn vị sau khi bản án có hiệu lực, việc thi hành án lại gặp khó khăn khi DN làm ăn thua lỗ, không có tài sản thế chấp; thậm chí, có những DN giải thể, ngưng hoạt động,... Đến nay, ngành chức năng vẫn chưa thể thu hồi được số tiền nợ 21,5 tỉ đồng từ 31 DN này” - Trưởng phòng Khai thác và Thu nợ (BHXH tỉnh) - Nguyễn Thị Trúc Linh cho biết.

Tuy nhiên, theo quy định của Luật BHXH (có hiệu lực từ ngày 01/01/2016), tòa án sẽ không thụ lý đơn khởi kiện của cơ quan BHXH đòi tiền BHXH đối với người sử dụng lao động. Đối với những vụ án đã thụ lý trước ngày 01-01-2016 mà chưa giải quyết, tòa án ra quyết định đình chỉ, trả lại đơn khởi kiện. Theo quy định mới, những trường hợp nợ tiền BHXH thì BHXH tỉnh sẽ gửi hồ sơ sang Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) tỉnh khởi kiện. Tuy nhiên, nếu LĐLĐ tỉnh khởi kiện phải có ủy quyền từ công đoàn cơ sở của chính DN, đơn vị nợ BHXH. Vì vậy, việc khởi kiện đòi nợ BHXH gặp nhiều khó khăn.

Phó Chủ tịch LĐLĐ tỉnh - Phạm Thị Quyên cho biết: “Từ năm 2016 đến nay, LĐLĐ tỉnh tiếp nhận 34 hồ sơ đề nghị khởi kiện từ BHXH tỉnh nhưng duy nhất vụ kiện liên quan đến Công ty Cổ phần Mía đường Hiệp Hòa là có ủy quyền của Công đoàn cơ sở của DN này. Tòa án nhân dân huyện Đức Hòa đã thụ lý đơn khởi kiện của LĐLĐ tỉnh”.

BHXH tỉnh thường xuyên đôn đốc, thu hồi nợ BHXH nhưng gặp rất nhiều khó khăn

Theo ghi nhận của phóng viên, trong danh sách 34 trường hợp mà BHXH tỉnh chuyển qua LĐLĐ tỉnh đề nghị khởi kiện, có những DN rất khó thu hồi như Công ty Cổ phần NIVL (huyện Bến Lức) đang nợ BHXH hơn 6 tỉ đồng. Công ty này cũng đang mắc nợ nông dân trồng mía số tiền rất lớn. Gần đây, công ty còn lấy đường cát để “trả nợ” cho nông dân nhưng không tiêu thụ được vì đường không có hóa đơn.

“Từ những khó khăn, vướng mắc trên, LĐLĐ tỉnh sẽ không khởi kiện các vụ việc còn lại mà tiếp tục ra văn bản nhắc nhở, yêu cầu DN thực hiện tốt các chế độ, chính sách cho NLĐ. Đồng thời, xem xét, chuyển hồ sơ những đơn vị nợ BHXH kéo dài sang cơ quan công an xử lý hình sự” - Phó Chủ tịch LĐLĐ tỉnh - Phạm Thị Quyên cho biết thêm./.

Lê Đức