Theo Bộ luật Tố tụng Hình sự năm 2015 sửa đổi, bổ sung, có hiệu lực thi hành từ ngày 01/12/2021 thì công an (CA) cấp xã có trách nhiệm nhận tin báo tố giác tội phạm và có thẩm quyền bảo vệ hiện trường và trong một số trường hợp, tiến hành các bước điều tra ban đầu theo quy định của pháp luật. Quy định trên góp phần xử lý nghiêm các hành vi phạm tội ngay từ giai đoạn ban đầu, bảo đảm an ninh, trật tự (ANTT), bảo vệ tính mạng, sức khỏe và tài sản của người dân một cách kịp thời nhất.
Công an phường Khánh Hậu, TP.Tân An trong buổi làm việc với công dân
Theo đó, khoản 3, Điều 146 Bộ luật Tố tụng Hình sự năm 2015 được bổ sung, sửa đổi: “CA xã, phường, thị trấn, đồn CA có trách nhiệm nhận tố giác, tin báo về tội phạm, lập biên bản tiếp nhận, tiến hành kiểm tra, xác minh sơ bộ và chuyển ngay tố giác, tin báo về tội phạm kèm theo tài liệu đồ vật có liên quan cho cơ quan điều tra có thẩm quyền”.
Bộ luật Tố tụng Hình sự năm 2015 cũng sửa đổi, bổ sung Điều 44 Luật Tổ chức cơ quan điều tra hình sự năm 2015: Để bảo đảm đồng bộ thống nhất với việc bổ sung trách nhiệm kiểm tra, xác minh sơ bộ tin báo, tố giác về tội phạm đối với CA xã quy định tại khoản 1, Điều 1 của Luật này thì CA xã, phường, thị trấn và đồn CA có trách nhiệm tiếp nhận tố giác, tin báo về tội phạm, lập biên bản tiếp nhận, tiến hành kiểm tra, xác minh sơ bộ và chuyển ngay tố giác, tin báo tội phạm kèm theo tài liệu, đồ vật có liên quan cho cơ quan điều tra có thẩm quyền.
Theo Thông tư liên tịch số 01/2021/TTLT-BCA-BQP-BTC-BNNPTNT-VKSNDTC của Bộ CA, Bộ Quốc phòng, Bộ Tài chính, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao sửa đổi, bổ sung Thông tư liên tịch số 01/2017/TTLT-BCA-BQP-BTC-BNNPTNT-VKSNDTC cũng có quy định rõ trách nhiệm CA xã (bao gồm cả CA phường, thị trấn và đồn công an).
Đại úy Nguyễn Thái Châu - Trưởng CA xã Dương Xuân Hội, huyện Châu Thành, cho biết: “Thực hiện nghiêm theo chỉ đạo của CA cấp trên và theo quy định của pháp luật, CA xã phân công cán bộ, chiến sĩ trực 24/24 giờ, nhất là trong dịp cao điểm tấn công tội phạm, kịp thời tiếp nhận, xác minh tin báo, tố giác tội phạm và các nguồn tin báo từ người dân để xử lý theo thẩm quyền”.
Được biết, thông qua mô hình Tin nhắn Zalo bảo đảm ANTT, CA xã Dương Xuân Hội nắm bắt nhiều thông tin có giá trị, qua đó góp phần đưa phong trào Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc ngày càng phát huy hiệu quả, nhiều quần chúng nhân dân sẵn sàng tham gia truy bắt tội phạm. CA xã kịp thời nắm bắt những tụ điểm phức tạp để có biện pháp xử lý hiệu quả.
Trưởng phòng 1, Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh - Tống Thị Kim Hương cho biết: “Thực hiện theo quy định của Bộ luật Tố tụng Hình sự năm 2015 sửa đổi, bổ sung, có hiệu lực thi hành từ ngày 01/12/2021 và Luật Tổ chức điều tra hình sự năm 2015, Phòng 1 đẩy mạnh kiểm sát tin báo, tố giác tội phạm của cơ quan bảo vệ pháp luật các cấp. Năm 2021, Phòng tiếp nhận 23 tin báo (trong đó có 7 tin báo phải gia hạn, chủ yếu do mời nhưng không đến vì tình hình dịch bệnh phức tạp). Phòng kiến nghị đơn vị có thẩm quyền thực hiện trình tự thủ tục theo quy định của pháp luật; kịp thời kiến nghị, đề xuất giải pháp phù hợp với tình hình thực tế phát sinh”.
Như vậy, so với trước đây, thẩm quyền và trách nhiệm của CA xã về tin báo và tố giác tội phạm đã được thay đổi khá nhiều. Đồng thời, việc tiếp nhận tin báo, tố giác và bảo vệ hiện trường cũng như điều tra, xác minh sơ bộ ngay thời điểm nhận tin báo sẽ có tác dụng và hiệu quả cao trong việc đấu tranh phòng, chống tội phạm, bảo đảm tốt ANTT, an toàn xã hội tại địa bàn./.
Đỗ Lâm