Cần đầu tư nạo vét, nâng cấp nhiều công trình để phòng, chống hạn mặn

Một số địa phương đang thiếu nước cục bộ

Hạn mặn vẫn xảy ra phức tạp

Theo UBND tỉnh Long An, trong những năm gần đây, tình hình hạn hán, xâm nhập mặn trên địa bàn tỉnh xảy ra thường xuyên và diễn biến hết sức phức tạp. Nhất là mùa khô năm 2015-2016, 2019-2020, gây thiếu nước nghiêm trọng ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp và đời sống người dân.

Đối với mùa khô năm 2023-2024, xâm nhập mặn tiếp tục diễn biến phức tạp. Trên sông Vàm Cỏ Đông độ mặn 1,0g/l vượt qua cầu Xáng Lớn, huyện Bến Lức (1,1g/l), cách cửa sông Soài Rạp khoảng 76km.

Độ mặn 4,0 g/l vượt qua cống Đôi Ma, huyện Cần Đước (4,8g/l), cách cửa sông Soài Rạp khoảng 47km.

Trên sông Vàm Cỏ Tây, độ mặn 1,0 g/l vượt qua cống La Khoa, huyện Thạnh Hóa (1,2g/l), cách cửa sông Soài Rạp khoảng 92km.

Độ mặn 4,0 g/l vượt qua Bến đò Chú Tiết, Thành phố Tân An (5,5 g/l), cách cửa sông Soài Rạp khoảng 70km.

Hệ thống công trình trong khu vực các huyện Cần Đước, Cần Giuộc, Tân Trụ, Châu Thành, TP.Tân An và phía nam huyện Thủ Thừa, Bến Lức đến nay cơ bản đã được đầu tư tương đối hoàn thiện. Tuy nhiên, do đặc thù của tỉnh là sông rạch chằng chịt, nên hầu hết hệ thống các kênh, mương nội đồng trong khu vực bờ bao đã bị bồi lắng nhiều, mặt cắt bị thu hẹp.

Do đó, chưa đáp ứng khả năng dẫn nước, trữ nước và cấp nước trong thời gian mùa khô. Đồng thời, một số cống hiện nay xuống cấp, không có cửa ngăn mặn có khả năng là nguyên nhân dẫn tới tình trạng rò rỉ mặn vào trong nội đồng.

Đối với vùng kẹp giữa hai sông Vàm Cỏ Đông, Vàm Cỏ Tây (đoạn từ kênh Bến Lức - Thủ Thừa đến kênh Phước Xuyên, Thạnh Hóa), hệ thống công trình thủy lợi trong vùng chủ yếu là các tuyến kênh, rạch ngang dọc. Cặp theo các tuyến kênh, rạch đã được đầu tư hệ thống bờ bao, cống bọng khép kín bảo đảm ngăn lũ, ngăn triều cường.

Tuy nhiên, trước các tác động nước mặn xâm nhập sâu như hiện nay, khả năng nước mặn lấn sâu vào các tuyến kênh, rạch nội đồng tiếp giáp với sông Vàm Cỏ Đông, Vàm Cỏ Tây sẽ dẫn đến tình trạng nguồn nước ngọt bị nhiễm mặn, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng nước phục vụ sản xuất, sinh hoạt của người dân.

Bên cạnh đó, tình hình thiếu nước sinh hoạt trong mùa khô năm 2023-2024 đã xảy ra cục tại một số xã vùng hạ của tỉnh. Thế nhưng, hiện nay thiếu nguồn kinh phí để đầu tư việc kéo dài và nâng cấp mở rộng các tuyến ống cấp nước.

Một nhánh sông Vàm Cỏ Tây kết nối vào âu tàu Rạch Chanh, ỏ xã Lợi Bình Nhơn, TP.Tân An

Để ứng phó với biến đổi khí hậu, hạn, xâm nhập mặn, tỉnh Long An chủ động triển khai các biện pháp cấp bách ứng phó với nguy cơ hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn do tác động của hiện tượng El Nino. Trong đó, tổ chức thực hiện nhiều giải pháp với mục đích tạo nguồn cấp nước, kiểm soát mặn, bảo vệ sản xuất và dân sinh.

Tăng cường kiểm tra, rà soát, khoanh vùng các khu vực thường xuyên xảy ra khô hạn, thiếu nước, xâm nhập mặn để thực hiện các giải pháp công trình như nạo vét, đắp đập tạm, lắp đặt các trạm bơm dã chiến nhằm kịp thời dẫn nước, trữ nước phục vụ sản xuất. Mặt khác, cho hoạt động các trạm bơm dã chiến tại các cống đầu mối như Cống Rạch Đào, Cây Gáo trên kênh Thủ Thừa; Cống Rạch Chanh, huyện Bến Lức để bơm nước vào đồng khi kiểm tra độ mặn đảm bảo phục vụ sản xuất nông nghiệp và dân sinh.

Các cấp, các ngành ở tỉnh cũng rà soát, tổng hợp các danh mục công trình ưu tiên cấp bách để triển khai thi công ngay bằng các nguồn lực sẵn có của tỉnh hoặc huy động trong Nhân dân nhằm bảo đảm ngăn mặn, bảo vệ nguồn nước ngọt hiện có trong khu vực nội đồng. Kiểm tra các tuyến đê bao xung yếu, cống đầu mối để kịp thời phát hiện sự cố và sửa chữa, khắc phục ngay, không để nước mặn rò rỉ vào nội đồng gây ảnh hưởng chất lượng nguồn nước ngọt,...

Cần 157 tỉ đồng cải tạo, nâng cấp 33 công trình

Tuy nhiên, trước tình hình hạn, mặn xảy ra phức tạp, tỉnh cần tiếp tục thực hiện đầu tư nâng cấp cải tạo, thực hiện các công trình.

Ngày 12/4, UBND tỉnh Long An đã có tờ trình về việc đề nghị hỗ trợ kinh phí phòng, chống hạn, xâm nhập mặn mùa khô 2023 - 2024 trên địa bàn tỉnh gửi Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn; Bộ Tài chính.

Người dân mamg can đi nhận nước cấp miễn phí từ các cơ quan, tổ chức

UBND tỉnh Long An đề nghị Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Tài chính xem xét hỗ trợ kinh phí với tổng kinh phí 157 tỉ đồng để tỉnh thực hiện phòng, chống hạn, mặn năm 2023-2024, kịp thời và phục vụ lâu dài cho những năm tiếp theo với mục đích tạo nguồn cấp nước, kiểm soát mặn, bảo vệ sản xuất và dân sinh cho người dân tỉnh.

Theo tỉnh Long An, nguồn kinh phí này sẽ đầu tư thực hiện 33 công trình. Cụ thể, nạo vét các cửa lấy nước của các công trình đầu mối thủy lợi và hệ thống kênh mương 23 công trình, gần 133 tỉ đồng; lắp đặt trạm bơm dã chiến 2 công trình, kinh phí 7 tỉ đồng; kéo dài đường ống cấp nước sạch; mua thiết bị trữ nước cho người dân, lọc nước mặn thành nước ngọt, chở nước sinh hoạt cho người dân, bệnh viện, trường học tại vùng khó khăn về nguồn nước ngọt là 8 công trình, kinh phí hơn 27,2 tỉ đồng.

Trong đó, nạo vét, đắp đê rạch Đôi Ma (cống Đôi Ma - Hương lộ 19) huyện Cần Đước 14,5 tỉ đồng; nạo vét rạch Cây Gáo (cống Cây Gáo 1 - ranh Tân Trụ ( huyện Thủ Thừa) hơn 7,2 tỉ đồng; nạo vét, đắp đê rạch Nha Ràm - kênh trục Xóm Bồ (cầu Chợ Đào - cống Nha Ràm), huyện Cần Đước hơn 7,2 tỉ đồng; nạo vét kênh chính Hòa Phú (rạch Bà Lý 1 - sông Vàm Cỏ Tây), huyện Châu Thành 5,8 tỉ đồng; nâng cấp mở rộng, kéo dài tuyến ống cấp nước sạch các xã trên địa bàn huyện Tân Trụ hơn 5,8 tỉ đồng; nâng cấp mở rộng, kéo dài tuyến ống cấp nước sạch các xã trên địa bàn huyện Cần Đước 4,7 tỉ đồng,...

Ngành chức năng kiểm tra công trình thủy lợi cống ngăn mặn tại huyện Thủ Thừa

Thông tin về tình hình thiếu nước trong mùa khô 2024, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn - Nguyễn Thanh Truyền cho biết: “Do nắng nóng kéo dài và nhu cầu sử dụng nước của các tổ chức, cá nhân tăng cao nên mùa khô năm 2024 vẫn xảy ra tình trạng thiếu nước sinh hoạt cục bộ trên diện rộng, nhất là ở các xã vùng hạ”.

Tại 5 xã: Phước Vĩnh Đông, Phước Vĩnh Tây, Đông Thạnh, Tân Tập, Phước Lại của huyện Cần Giuộc có hơn 4.600 hộ thiếu nước sinh hoạt.

Nguyên nhân dẫn đến tình trạng thiếu nước sạch sinh hoạt là các huyện vùng hạ thiếu nguồn nước cấp tại chỗ để thực hiện công trình cấp nước tập trung. Do đó, phải dẫn nước từ nơi khác về. Trong khi đó, vào mùa khô nhu cầu sử dụng nước hầu hết ở các nơi đều tăng, dẫn đến thiếu nước. Bên cạnh đó, sản lượng của các nhà máy nước cũng chưa được bảo đảm./.

Lê Đức