Bài cuối: Cần điều chỉnh, sửa đổi, bổ sung cho phù hợp

Long An kiến nghị, đề xuất Trung ương cần điều chỉnh, sửa đổi, bổ sung một số quy định, điều khoản trong Luật Đất đai (LĐĐ) năm 2013 cho phù hợp để việc thi hành luật đạt hiệu lực, hiệu quả, sát với thực tiễn cuộc sống, góp phần nâng cao công tác quản lý nhà nước lĩnh vực chuyên ngành, làm đòn bẩy thúc đẩy KT-XH địa phương phát triển.

Long An kiến nghị cần sửa đổi, bổ sung một số quy định trong Luật Đất đai năm 2013 cho phù hợp (Ảnh minh họa)

1. Theo thông tin từ UBND huyện Cần Giuộc, từ thực tế thi hành LĐĐ năm 2013, huyện gặp những khó khăn nhất định. Từ đó, địa phương kiến nghị tỉnh, Bộ Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) hướng dẫn thực hiện, xem xét sửa đổi, bổ sung một số quy định.

Thứ nhất, UBND tỉnh sớm ban hành văn bản quy định mức độ khôi phục lại tình trạng ban đầu của đất trước khi vi phạm đối với từng loại vi phạm quy định tại Nghị định số 91/2019/NĐ-CP. UBND huyện kiến nghị quy định theo hướng cho phép áp dụng biện pháp cưỡng chế tháo dỡ công trình, nhà ở đối với hành vi vi phạm trong lĩnh vực đất đai.

Thứ hai, đối với quy định tại điểm a, khoản 1, Điều 58, huyện đề xuất UBND tỉnh kiến nghị Trung ương điều chỉnh LĐĐ năm 2013 theo hướng phân cấp cho HĐND tỉnh ban hành nghị quyết thông qua dự án (DA) có SDĐ trồng lúa từ 10ha trở lên, phù hợp với quy hoạch, kế hoạch SDĐ được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt.

Thứ ba, theo quy định tại khoản 3, Điều 85 “Việc thu hồi đất ở chỉ được thực hiện sau khi hoàn thành xây dựng nhà ở hoặc cơ sở hạ tầng của khu tái định cư”, trong đó khi chủ trương đầu tư giữa DA chính và DA tái định cư chưa đồng bộ, nhiều trường hợp chủ trương tái định cư song song hoặc có sau DA chính. Như vậy, khi thực hiện DA tái định cư thì song song đó, tiến độ các DA chính cũng hết hạn, phải lập thủ tục xin điều chỉnh tiến độ, gây mất thời gian. Kiến nghị UBND tỉnh có hướng dẫn thực hiện vừa bảo đảm quyền của người bị thu hồi đất, vừa tạo thuận lợi cho công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng.

Thứ tư, hướng dẫn thực hiện quy định tại khoản 4, Điều 28 theo hướng quy định rõ ràng trách nhiệm của cơ quan, đơn vị cụ thể trong việc phối hợp quản lý thông tin, hồ sơ đất đai và cung cấp thông tin theo đề nghị của các cơ quan, tổ chức, cá nhân.

Thứ năm, hướng dẫn trình tự, thủ tục thu hồi đất các công trình, DA có trường hợp người SDĐ (đứng tên giấy chứng nhận) đã chết trước hoặc sau khi có thông báo thu hồi đất, hoặc trước quyết định thu hồi đất do hiện nay chưa có quy định hoặc hướng dẫn cụ thể trường hợp này.

2. UBND huyện Đức Hòa kiến nghị cấp trên xem xét có quy định cụ thể diện tích tối đa khi chuyển mục đích sử dụng đất đối với hộ gia đình cá nhân và điều chỉnh khoản 1, Điều 58 theo hướng giao HĐND cấp tỉnh xem xét đối với DA có sử dụng đất trồng lúa không giới hạn diện tích hoặc tăng diện tích đất trồng lúa thuộc thẩm quyền của HĐND cấp tỉnh.

UBND thị xã Kiến Tường kiến nghị Sở TN&MT có hướng dẫn cụ thể về từng trường hợp chuyển mục đích SDĐ từ đất rừng sang đất ở và cho thêm thời gian giải quyết đối với các trường hợp lấy ý kiến địa phương đối với đối tượng trực tiếp sản xuất đất nông nghiệp tại nơi cư trú vào bộ thủ tục hành chính cấp huyện.

3. Theo Phó Giám đốc Sở TN&MT - Nguyễn Văn Thông, ghi nhận thực tế tại địa phương trong thời gian thi hành LĐĐ năm 2013 vẫn còn những quy định chưa phù hợp thực tế, gây khó khăn trong công tác quản lý nhà nước. Ngành đã tổng hợp ý kiến của các địa phương báo cáo UBND tỉnh và tham mưu, đề xuất, kiến nghị cấp trên xem xét, điều chỉnh, sửa đổi, bổ sung một số quy định để phù hợp với tình hình tại địa phương.

Đối với LĐĐ năm 2013, đề nghị bổ sung Điều 19: “Quy định cụ thể cách xác định phần điều tiết giá trị tăng thêm”; sửa đổi Điều 58 theo hướng phân cấp cho HĐND cấp tỉnh giám sát và xem xét, quyết định cho phép chuyển mục đích đất trồng lúa không giới hạn diện tích.

Giữ nguyên đối tượng DA quy định tại điểm d, khoản 3, Điều 62 như hiện nay, tuy nhiên, cần quy định những chính sách bồi thường cho phù hợp nhằm bảo đảm khi Nhà nước thu hồi đất, người dân không khiếu nại, khiếu kiện về giá và chính sách bồi thường. Chuyển sang quy định hình thức quản lý bằng công cụ kinh tế: Quy định cụ thể khi nhà đầu tư được giao đất, cho thuê đất nhưng chậm đưa vào sử dụng thì nhà đầu tư phải nộp cho Nhà nước khoản tiền tương ứng với mức tiền SDĐ, tiền thuê đất đối với thời gian chậm tiến độ thực hiện DA. Không thực hiện thu hồi như Điều 64 Luật Đất đai hiện nay. Quy định khoảng thời gian nhất định trong điểm a, khoản 3, Điều 69. Việc bồi thường được thực hiện bằng việc giao đất có cùng mục đích sử dụng với loại đất thu hồi, nếu không có đất để bồi thường thì được thực hiện bồi thường bằng đất không cùng mục đích SDĐ với loại đất thu hồi nhưng phải tổ chức xác định giá đất cụ thể cho cả loại đất thu hồi và loại đất bồi thường, đồng thời thực hiện thanh toán khoản chênh lệch (nếu có). Cần thống nhất quy định giữa Luật Đất đai 2013 và Nghị định số 01/2017/NĐ-CP, ngày 06-01-2017 của Chính phủ. Sửa đổi khoản 3, Điều 114 theo hướng: Hội đồng thẩm định giá đất tỉnh sau khi thẩm định giá đất trình UBND tỉnh phê duyệt; ngoài cơ quan quản lý đất đai cấp tỉnh thuê đơn vị tư vấn xác định giá đất cụ thể và tùy tình hình thực tế tại địa phương, UBND cấp huyện được thuê đơn vị tư vấn xác định giá đất cụ thể (giá bồi thường).

Kiến nghị sửa đổi, bổ sung Điều 118 theo hướng: Đối với đất chưa được bồi thường, giải phóng mặt bằng (sau khi hoàn thành bồi thường, giải phóng mặt bằng, tái định cư bằng nguồn vốn của chủ đầu tư) giao đất, cho nhà đầu tư thuê đất không thông qua hình thức đấu giá quyền SDĐ. Nâng hạn mức giao đất và hạn mức nhận chuyển quyền SDĐ nông nghiệp. Đề nghị bổ sung Điều 159: “Quy định cụ thể hạn mức giao đất cơ sở tôn giáo” và bỏ khoản 3, Điều 191.

Đối với các Nghị định hướng dẫn, chỉnh sửa điểm b, khoản 3, Điều 3 Nghị định số 45/2014/NĐ-CP, ngày 15-5-2021: “Áp dụng thống nhất một phương pháp xác định giá đất theo thị trường không đưa ra quá nhiều phương pháp và có hướng dẫn cụ thể bằng các ví dụ mang tính định lượng”. Đề nghị có Bộ Tài chính tham mưu Chính phủ sửa đổi, bổ sung theo quy định về cách tính tiền SDĐ, tiền thuê đất theo hướng: Xác định giá đất tính tiền SDĐ, tiền thuê đất theo giá đất cụ thể (giá thị trường) mà không phân biệt theo giá trị khu đất hoặc thửa đất từ 20 tỉ đồng trở lên hoặc dưới 20 tỉ đồng (thực hiện tương tự như quy định của LĐĐ 2003) để bảo đảm phù hợp giữa giá đất bồi thường và giá đất thực hiện nghĩa vụ tài chính.

Đối với các thông tư hướng dẫn liên quan lĩnh vực đất đai, đề nghị sửa đổi, bổ sung khoản 5, Điều 3 Thông tư số 25/2014/TT-BTNMT: Trích đo địa chính thửa đất là việc đo đạc địa chính riêng đối với thửa đất tại nơi chưa có bản đồ địa chính hoặc đã có bản đồ địa chính nhưng không đáp ứng được yêu cầu quản lý đất đai hoặc có biến động về ranh giới sử dụng đất của thửa đất phải chỉnh lý.

Đề xuất sửa đổi, trường hợp xác định tiền SDĐ chuyển từ đất khu công nghiệp được Nhà nước giao đất có thu tiền SDĐ sang đất ở: Việc xác định số tiền SDĐ của loại đất trước khi chuyển mục đích của thời gian SDĐ còn lại tại thời điểm được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền cho phép chuyển mục đích SDĐ thực hiện như trường hợp xác định số tiền thuê đất nộp một lần cho thời gian thuê đất còn lại theo quy định tại điểm 1.1, khoản 1, Điều 4 Thông tư số 76/2014/TT-BTC, ngày 16-6-2014 của Bộ Tài chính./.

Thanh Mỹ