Giảm nghèo bền vững, nâng tầm diện mạo nông thôn

Ông Đoàn Văn Tưởng (ngụ ấp 2, xã Mỹ Thạnh) chăm sóc đàn bò sinh sản được hỗ trợ từ Chương trình mục tiêu Quốc gia, giúp gia đình thoát nghèo bền vững

Hiệu quả từ công tác giảm nghèo

Đến cuối năm 2024, xã Mỹ Thạnh còn 43 hộ nghèo, 155 hộ cận nghèo, tương ứng tỷ lệ 0,72% hộ nghèo và 2,6% hộ cận nghèo. Đây là mức giảm sâu so với giai đoạn trước, thể hiện nỗ lực của địa phương trong triển khai nhiều mô hình giảm nghèo phù hợp từng nhóm đối tượng.

Thông tin từ UBND xã, những năm trước, hộ nghèo trên địa bàn xã phần lớn rơi vào các hoàn cảnh đặc thù như thiếu đất sản xuất, lao động lớn tuổi, nghề nghiệp bấp bênh. Nhận thấy nếu chỉ hỗ trợ tiền hoặc cho vay nhỏ lẻ thì không bền vững, chính quyền xã đã chuyển hướng sang xây dựng sinh kế lâu dài, gắn hỗ trợ với đào tạo kỹ thuật và theo dõi thường xuyên. Đây cũng là định hướng trọng tâm trong quá trình điều tra, rà soát hộ nghèo năm 2025 đang được Ban Chỉ đạo xã triển khai.

Theo đó, mô hình hỗ trợ bò giống phát huy hiệu quả rõ rệt. Cuối năm 2024, xã hỗ trợ hộ ông Đoàn Văn Tưởng (ngụ ấp 2, xã Mỹ Thạnh) - một trong những hộ có hoàn cảnh khó khăn nhất của xã, 2 con bò sinh sản từ nguồn vốn Chương trình mục tiêu Quốc gia. Gia đình ông hiện có 3 nhân khẩu, vợ chồng ông đều ngoài 60 tuổi, sức khỏe hạn chế, thu nhập phụ thuộc vào lao động thời vụ của người con trai nhưng không ổn định. Nuôi bò trở thành sinh kế phù hợp với hoàn cảnh của ông.

Ông Tưởng chia sẻ: “Vợ chồng tôi sức khỏe yếu, không đi làm thuê được nữa. Được xã hỗ trợ 2 con bò sinh sản, gia đình tôi có hướng để vượt khó. Cán bộ xuống chỉ từ cách cho ăn đến chăm sóc. Bò lớn nhanh, sắp đẻ lứa đầu, tôi mừng lắm! Có sinh kế ổn định thì mới mong thoát nghèo được”.

Ngoài mô hình hỗ trợ bò giống, xã cũng xây dựng phương án nuôi vịt thịt cho 3 hộ cận nghèo, quy mô 600 con/hộ. Không chỉ nhờ mô hình sinh kế, nhiều hộ tại xã Mỹ Thạnh đã tự vươn lên bằng ý chí của mình. Tiêu biểu như các hộ Đỗ Thanh Mến và Nguyễn Thị Bé Năm, dù hoàn cảnh khó khăn vẫn nỗ lực lao động, cải thiện thu nhập và thoát nghèo bền vững trong năm 2024.

Bên cạnh đó, phong trào nông dân sản xuất, kinh doanh giỏi tiếp tục lan tỏa sâu, rộng, là “điểm tựa tinh thần” cho cộng đồng. Tại ấp Cầu Lớn, ông Trần Văn Ấm - Chi hội trưởng Chi hội Nông dân ấp, đang canh tác 2ha lúa nếp giống IR4625, sản xuất 3 vụ/năm. Nhờ áp dụng kỹ thuật mới và tham gia vào hợp tác xã, ông có thu nhập ổn định từ 50-60 triệu đồng/vụ. Ông Ấm nói: “Trước đây, tôi sản xuất theo kiểu truyền thống nên lợi nhuận chẳng được bao nhiêu. Tham gia vào hợp tác xã, được hướng dẫn kỹ thuật, tôi yên tâm sản xuất hơn. Kinh nghiệm nào tôi biết thì sẵn sàng chia sẻ lại để ai cũng có cơ hội phát triển kinh tế”.

Ngoài ông Ấm, xã còn có nhiều hộ sản xuất giỏi như ông Trần Văn Ngẫm (ngụ ấp Cầu Lớn), ông Trần Văn Tuấn (ngụ ấp Vườn Cò) - những nông dân nòng cốt góp phần nâng cao thu nhập chung, đóng góp trực tiếp cho công tác giảm nghèo.

Ông Trần Văn Ấm (ngụ ấp Cầu Lớn, xã Mỹ Thạnh) sản xuất 3 vụ nếp/năm, áp dụng kỹ thuật tiên tiến nên có thu nhập cao và ổn định 

Nếu Mỹ Thạnh nổi bật với sinh kế chăn nuôi thì xã Tân Long phát huy nghề thủ công truyền thống đan lục bình. Tổ hợp tác Đan lục bình Lê Thị Điền (ấp 3) thu hút khoảng 50 thành viên, chủ yếu là phụ nữ lớn tuổi hoặc nội trợ. Thu nhập từ 3-5 triệu đồng/tháng, công việc nhẹ nhàng, có thể làm tại nhà. Bà Bùi Thị Sáng - thành viên tổ hợp tác, cho biết: “Trước đây, tôi chỉ lo việc nhà, không có thu nhập. Từ ngày tham gia tổ đan, mỗi tháng tôi có vài triệu đồng để phụ gia đình, công việc rất phù hợp với người lớn tuổi”.

Các thành viên Tổ hợp tác Đan lục bình Lê Thị Điền (ấp 3, xã Tân Long) sản xuất thủ công, tạo việc làm và thu nhập ổn định cho phụ nữ lớn tuổi

Phó Trưởng phòng Kinh tế xã Huỳnh Diễm Phúc nhận định: “Giảm nghèo phải dựa vào mô hình phù hợp từng nhóm lao động. Nghề đan lục bình đã giúp nhiều hộ có thu nhập ổn định, nhất là phụ nữ lớn tuổi. Đây là mô hình đóng góp tích cực cho kết quả giảm nghèo của xã”.

Gắn giảm nghèo với xây dựng nông thôn mới

Tại xã Mỹ Thạnh và Tân Long, giảm nghèo được xem là nhiệm vụ trọng tâm, gắn chặt với hoàn thành và nâng chất các tiêu chí nông thôn mới. Nhờ cách làm này, hiệu quả của từng chương trình được cộng hưởng, mang lại kết quả bền vững.

Cụ thể, tại xã Mỹ Thạnh, nhiều công trình hạ tầng nông thôn mới hoàn thành đã tạo động lực phát triển mạnh mẽ. Đường giao thông nông thôn ấp 2, ấp 3 được bê tông hóa, xe tải nhỏ vào tận ruộng thu mua nếp, giảm chi phí vận chuyển; các cầu T1-1, T1-2 ở ấp Cầu Lớn cũng được đưa vào sử dụng, tạo sự thông suốt trong giao thông nội đồng.

Hệ thống thủy lợi được nạo vét, sửa chữa định kỳ, bảo đảm nguồn nước tưới tiêu cho sản xuất 3 vụ/năm, trong khi các công trình nhà văn hóa, chợ nông thôn và trường học cũng được đầu tư đồng bộ, góp phần nâng cao chất lượng đời sống tinh thần và dịch vụ dân sinh.

Phó Chủ tịch UBND xã Mỹ Thạnh Lê Anh Tuấn nhấn mạnh: “Giảm nghèo bền vững phải đi đôi với nâng chất nông thôn mới. Chúng tôi lựa chọn mô hình sinh kế phù hợp từng nhóm đối tượng, đồng thời cải thiện hạ tầng và dịch vụ. Khi thu nhập nâng lên, các tiêu chí nông thôn mới cũng được củng cố vững chắc”.

Tại Tân Long, với đặc thù là xã thuần nông, người dân chủ yếu trồng lúa và chăm sóc cây mai, vào mùa nước nổi, nhiều hộ dân thường nhàn rỗi. Việc phát triển các mô hình sản xuất phù hợp với từng nhóm lao động không chỉ giúp người dân có thu nhập ổn định mà còn đáp ứng tiêu chí “Tổ chức sản xuất” trong xây dựng nông thôn mới. Nhờ hiệu quả này, tỷ lệ tái nghèo giảm mạnh, tạo điều kiện để địa phương tập trung nguồn lực cho các tiêu chí còn lại.

Phó Chủ tịch UBND xã Tân Long Nguyễn Hữu Tâm cho biết: “Trong xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo là nhiệm vụ xuyên suốt. Chúng tôi hỗ trợ sinh kế, kết nối doanh nghiệp, mở rộng hợp tác để người dân có thu nhập ổn định, nỗ lực không tái nghèo, hướng đến xóa nghèo vào năm 2030”.

Thực tế tại hai địa phương cho thấy, giảm nghèo bền vững không chỉ dựa trên nguồn lực đầu tư mà còn phụ thuộc vào cách tổ chức thực hiện. Khi các mô hình được lựa chọn đúng nhu cầu từng nhóm hộ, được hỗ trợ kỹ thuật, theo dõi và đánh giá sát sao, hiệu quả thoát nghèo sẽ cao hơn, hạn chế tình trạng tái nghèo. Đồng thời, việc phát huy vai trò của các đoàn thể như Hội Nông dân, Hội Liên hiệp Phụ nữ, Đoàn Thanh niên,… cũng đóng vai trò then chốt trong việc vận động, hướng dẫn và đồng hành cùng người dân.

Bên cạnh đó, chính quyền cơ sở đã chú trọng hơn đến công tác điều tra, rà soát hộ nghèo, bảo đảm minh bạch, chính xác, từ đó xây dựng dự án hỗ trợ đúng địa chỉ. Đây là yếu tố quan trọng giúp nâng cao chất lượng quản lý nhà nước về giảm nghèo, tránh dàn trải nguồn lực.

Những mô hình sinh kế tại xã Mỹ Thạnh và Tân Long, dù không quá quy mô nhưng đã tạo ra sự thay đổi nhận thức sâu, rộng, từ chỗ trông chờ hỗ trợ sang chủ động sản xuất, tự vươn lên. Chính sự thay đổi này là nền tảng để hai xã tiếp tục giữ vững thành quả giảm nghèo, hướng đến mục tiêu đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao trong giai đoạn tới, đóng góp vào bức tranh phát triển bền vững của nông thôn Tây Ninh./.

Thanh Tùng