Hành trình tìm và đưa các anh về đất mẹ

Hài cốt liệt sĩ quân tình nguyện Việt Nam được cán bộ, chiến sĩ Đội K73 đặt trang trọng trong lá cờ Tổ quốc Việt Nam

Kết thúc giai đoạn 19, Đội K73 cất bốc được 110 bộ HCLS quân tình nguyện Việt Nam. Kết quả đó là sự nỗ lực rất lớn của CBCS trong toàn đội. Thời điểm này, ngoài thực hiện nhiệm vụ quy tập trên địa bàn tỉnh Svay Rieng, thủ đô Phnom Penh, đơn vị còn nhận nhiệm vụ ở tỉnh Pailin, Battambang. Địa bàn mới, xa xôi, hiểm trở, điều kiện khí hậu khắc nghiệt là một thử thách lớn mà từng CBCS của đội phải đối mặt, vượt qua. Bên cạnh đó, trong thời gian làm nhiệm vụ với vô vàn khó khăn, đơn vị còn tích cực phòng, chống dịch Covid-19 trên nước sở tại khi chưa có lệnh về nước. Thượng tá Trần Chí Công - Đội trưởng Đội K73, khẳng định: “19 giai đoạn tìm kiếm, quy tập HCLS quân tình nguyện Việt Nam trên nước bạn Campuchia, từng thế hệ CBCS Đội K73 Long An luôn nhận và hoàn thành tốt nhiệm vụ mà Đảng, Nhà nước, quân đội và nhân dân giao. Dù rằng chúng tôi luôn đối mặt với vô vàn khó khăn nhưng với tinh thần của người lính, từng CBCS vừa phấn đấu hoàn thành nhiệm vụ, vừa xây dựng hình ảnh Bộ đội Cụ Hồ trên đất bạn”.

Một trong những vị trí đào tìm hài cốt liệt sĩ vô cùng khó khăn, vất vả trong chuyến đi của đơn vị trong giai đoạn 19

Huyện Sầm Lốt, tỉnh Battambang là một trong những địa bàn tìm kiếm vô cùng khó khăn. CBCS chưa quen địa hình, đất đá khô cằn, khí hậu khắc nghiệt, lượng bom đạn còn sót lại trong chiến tranh khá nhiều,… Trong 2 đợt quy tập tại đây, đội đã tìm kiếm được 73 bộ HCLS quân tình nguyện Việt Nam. Điều đó đã nói lên tinh thần không ngại khắc phục khó khăn, hiểm nguy của CBCS Đội K73 trong thực hiện nghĩa vụ thiêng liêng. Các địa chỉ tìm kiếm HCLS phần lớn là nằm dưới chân núi hay trong những khu rừng rậm nên quá trình quy tập vô cùng vất vả. Để tìm kiếm được ngôi mộ tập thể 50 HCLS quân tình nguyện Việt Nam trên địa bàn Keomoni, xã Basak, huyện RucKhacKyRy, tỉnh Battambang, CBCS đã phải chịu cái nắng trên 40oC đào hàng chục mét khối đất, đá khô cằn trong suốt 14 ngày liên tục. Còn ở địa bàn huyện Salakarau, tỉnh Pailin, theo nguồn tin, mộ liệt sĩ nằm ven dưới chân núi, xác định quá trình đào tìm rất vất vả nhưng anh em vẫn hợp sức tìm kiếm. Ngày thứ nhất… ngày thứ 2… ngày thứ 3… đến ngày thứ 5 mới tìm được 1 bộ HCLS quân tình nguyện Việt Nam cách vị trí cũ khoảng 700m. Hạ sĩ Lê Quốc Dũng - Tiểu đội trưởng Tiểu đội 1, Đội K73, đã 3 lần cùng đồng đội sang nước bạn thực hiện nhiệm vụ quy tập HCLS quân tình nguyện Việt Nam, chia sẻ: “Có vị trí chúng tôi phải bật những gốc cây to, dùng sức đào đất đá khô cứng. Khi tìm được các chú, các bác, ai cũng vỡ òa, nâng niu từng mảnh xương, kỷ vật. Có ngày không tìm được mộ, chúng tôi phải động viên để sáng sớm hôm sau tiếp tục lên đường”.

Đội K73 tìm kiếm mộ liệt sĩ ở một khu rừng thuộc tỉnh Pailin

Trên hành trình đi tìm đồng đội, có khi tìm được nhiều kỷ vật nhưng lại không thể giúp CBCS tìm ra quê hương, danh tính liệt sĩ khiến các anh cứ day dứt. Chúng tôi một lần được chứng kiến hình ảnh ấy, đó là đào tìm HCLS trong một khu rừng thuộc địa bàn huyện Romehec, tỉnh Svay Rieng. Chuyền nhau uống vội ca nước, CBCS Đội K73 dùng sức bật gốc bụi dứa dại cao quá đầu người và từng lớp đất được đào lên. Nhìn lớp đất đổi màu, một chiến sĩ reo lên: “Đây rồi!”. Bởi theo kinh nghiệm là sẽ có HCLS. Anh em phấn khởi đào thêm vài lớp đất nữa thì một tấm tăng màu xanh hiện ra, 2 bộ hài cốt nằm cạnh nhau. Các anh cẩn thận nâng hài cốt đặt nơi bằng phẳng như sợ các liệt sĩ đau thêm lần nữa… Tìm được hài cốt đã mừng, các anh còn tìm được chiếc thắt lưng có tên Trần Văn Xuân. Còn bộ hài cốt kia, anh em tìm được cái muỗng khắc chữ Thao. Niềm hy vọng lóe lên nhưng với thông tin chưa đầy đủ, không thể xác định quê quán, người thân. Trong khoảnh khắc ấy, không ai nói với ai điều gì, lặng lẽ nhặt từng đốt xương, sợi tóc liệt sĩ trang trọng đặt vào lá cờ Tổ quốc. 

Sang nước bạn đồng hành cùng những người lính trên hành trình tìm đồng đội, chúng tôi còn được chứng kiến tình đoàn kết, hữu nghị của chính quyền và nhân dân đất nước Campuchia giúp bộ đội Việt Nam hoàn thành tốt nhiệm vụ quy tập HCLS. Ban Chuyên trách và nhân dân nước bạn giúp đỡ Đội K73 từ nơi ăn, chốn ở, dẫn đường, cung cấp nguồn tin hay sẵn sàng phá bỏ hoa màu, thậm chí nhà cửa nếu nơi đó có HCLS quân tình nguyện Việt Nam. Còn CBCS Đội K73 xem nhân dân nước sở tại như là người bạn, người anh em thân thiết. Riêng giai đoạn 11, đơn vị tặng 350 phần quà cho các hộ dân có hoàn cảnh khó khăn trên địa bàn tỉnh Pailin, Battambang với số tiền hơn 50 triệu đồng; tổ chức khám bệnh, cấp thuốc cho 545 lượt người dân Campuchia với số tiền hơn 30 triệu đồng,… góp phần thắt chặt tình đoàn kết, hữu nghị, phát triển của hai nước láng giềng.

Hành trình đi tìm đồng đội trên đất bạn sẽ còn rất nhiều gian nan, vất vả nhưng với những người lính Đội K73, đó là nhiệm vụ thiêng liêng, mệnh lệnh tri ân từ trái tim đối với những anh hùng liệt sĩ đã hy sinh vì nghĩa vụ quốc tế cao đẹp còn nằm lại trong lòng đất bạn suốt mấy mươi năm qua để sớm đưa về với Tổ quốc./.

Thùy Trang