Ho và cách phòng ngừa

Ảnh minh họa

Ho là một phản xạ tự nhiên của cơ thể giúp loại bỏ các chất gây kích ứng ra khỏi đường hô hấp. Vì vậy, phản xạ ho cũng là cách để cơ thể tự bảo vệ và chữa lành. Thông thường ho không phải là bệnh mà là triệu chứng của các bệnh như viêm nhiễm đường hô hấp, trào ngược dạ dày thực quản hoặc do tác dụng phụ của vài loại thuốc tim mạch. Nếu bệnh nhân có những biểu hiện ho dai dẳng trong nhiều tuần, sốt trên 38⁰C, ho ra máu cần nhanh chóng đưa đến bệnh viện để bác sĩ xác định các bệnh lý nguy hiểm như lao, ung thư phổi,…

Ho khan là triệu chứng ho mãn tính không có đàm, thông thường do nhiễm trùng đường hô hấp, viêm họng, hen suyễn, dị ứng. Ho khan thường kéo dài vài tuần sau khi bị cảm cúm, cảm lạnh.

Ho có đàm thường do viêm phế quản mạn tính. Đàm và các chất nhầy tiết ra sẽ chảy xuống họng kích thích trung tâm phản xạ ho gây nên tình trạng ho, triệu chứng xuất hiện khá nhanh kèm theo sốt, sổ mũi, ngạt mũi, đau họng, ù tai.

Điều trị

- Thuốc chống dị ứng (antihistamin) có thể sử dụng để giảm các triệu chứng tắc nghẽn mũi do dị ứng dẫn đến phải thở bằng miệng gây khô họng và ho. Xịt mũi bằng các dung dịch có chứa muối đẳng trương hoặc chlorhexidine, nano bạc, tinh dầu bạc hà,…

- Có thể sử dụng các thuốc long đàm, các loại siro ho chiết xuất từ bạch chỉ, tía tô, hẹ, gừng, mơ, cam thảo, trần bì,...

- Thuốc kê đơn ức chế ho hoặc ho do nhiễm trùng phải sử dụng theo đơn bác sĩ, ưu tiên kháng sinh nhóm Macrolide, với bệnh nhân ≥ 2 tháng không dung nạp hoặc quá mẫn với Macrolide có thể được thay thế bởi kháng sinh khác tác dụng đến sự viêm nhiễm đường hô hấp. Kháng sinh phải dùng liên tục ít nhất 1 tuần tuân thủ theo phác đồ điều trị của bác sĩ để tránh lờn thuốc.

- Ho khan là một trong những tác dụng phụ thường gặp nhất khi sử dụng thuốc tim mạch, huyết áp nhóm ức chế men chuyển có hoạt chất perindopril, trường hợp này cần xin ý kiến bác sĩ để đổi thuốc.

- Ho do trào ngược dạ dày thực quản cần phải tránh ăn các chất dễ gây trào ngược như chocolate, caffeine, rượu và thuốc lá, đồng thời ngăn ngừa trào ngược dịch vị dạ dày bằng cách kê cao đầu, không ăn trong vài giờ trước khi đi ngủ, điều trị phối hợp thuốc ho với thuốc ức chế bơm proton bảo vệ bao tử.

- Ho gà là một bệnh truyền nhiễm do vi khuẩn Bordetella Pertussis gây ra với các biểu hiện lâm sàng như sốt kèm theo cảm giác lạnh; đau cơ, xương, khớp; đau đầu, mệt mỏi; sổ mũi và nghẹt mũi; viêm họng và ho; buồn nôn; mệt mỏi; rối loạn tiêu hóa; khó thở. Tiêm phòng vắc-xin là cách tốt nhất để phòng tránh bệnh ho gà ở trẻ em. Lúc trẻ được 2 tháng tuổi là thời điểm thích hợp để tiêm vắc-xin phòng bệnh ho gà.

Cách phòng ngừa

- Tránh tiếp xúc với nguồn bệnh bằng cách đeo khẩu trang, tránh để mắc bệnh trào ngược dạ dày thực quản gây ho mãn tính, tránh để mắc các bệnh về tai mũi họng như viêm xoang, viêm mũi dị ứng,… có thể dẫn đến ho.

- Nên giữ ấm mũi, họng bằng cách mặc ấm, quàng khăn khi thời tiết lạnh; ăn uống thức ăn ấm nóng, hạn chế uống rượu, bia, thuốc lá, các chất kích thích; dinh dưỡng điều độ để tăng cường sức đề kháng cho cơ thể chống lại bệnh tật; phòng ngừa cảm cúm bằng cách tiêm phòng vắc xin; kiểm tra sức khỏe định kỳ 6 tháng một lần để phát hiện sớm các tình trạng sức khỏe bất thường và điều trị kịp thời; vệ sinh răng miệng hàng ngày để bảo vệ cơ thể khỏi vi khuẩn, virus.

- Nên súc họng bằng dung dịch chứa hoạt chất chlorhexidine, propolis, nước muối ngày 2 lần buổi sáng thức dậy và buổi tối trước khi đi ngủ.

- Nên làm sạch đường hô hấp bằng viên có chứa hoạt chất propolis keo ong. Uống mật ong pha với nước ấm 50 độ và chanh vào buổi sáng. Uống trà hoa cúc, trà gừng giàu chất kháng viêm. Thêm tỏi, gừng vào chế độ ăn để tăng cường sức đề kháng cho cơ thể. Ngậm sản phẩm có tinh dầu eucalyptin, menthol./.

DSCK2. Lý Thị Nhất Định