Ký ức tháng tư

Cựu nữ mật vụ Đặng Thị Chung (người thứ 2, phải qua) thăm hỏi đồng đội

Nữ mật vụ mưu trí

13 tuổi, bà Đặng Thị Chung - con gái út của Mẹ Việt Nam Anh hùng PhanThị Rẽ, ngụ ấp 2, xã Bình Hòa Đông, huyện Mộc Hóa, tỉnh Long An thoát ly làm giao liên, thanh niên xung phong, là nữ mật vụ từng bị địch truy nã. Năm tháng trôi qua, ký ức thanh xuân cống hiến cho sự nghiệp giải phóng quê hương, đất nước vẫn in sâu trong trái tim bà.

Bà kể, năm 1969, trong một lần chuyển công văn bị chỉ điểm nhưng bà mưu trí, ném tài liệu xuống sông. Bọn địch bắt bỏ tù, tra tấn dã man nhưng vẫn không khai thác được gì nên đành thả bà ra và đưa vào diện theo dõi đặc biệt.

Năm 1970, bà nhận nhiệm vụ công tác mật, hoạt động Vùng 8 Kiến Tường với tên Nguyễn Thị Hằng. Lúc đó, chồng bà đang ở tù ngoài Côn Đảo. Gửi con trai thứ hai vừa tròn một tháng tuổi cho người thân, bà nhận nhiệm vụ. Vào vai một phụ nữ trẻ góa chồng, bọn lính rất mê sự duyên dáng, xinh đẹp, khéo ăn nói của bà nên không nghi ngờ điều gì. Nhờ vậy, bà khai thác được nhiều thông tin, giúp quân ta ngăn chặn, đánh úp nhiều trận càn của địch.

Năm 1973, bà đánh lạc hướng và làm mất cảnh giác được tên lính gác và một số tên lính của kho đạn Kiến Tường để đơn vị chủ lực 917 đánh bật kho, thu được nhiều vũ khí. Có lần, cùng đồng đội trên đường thực hiện nhiệm vụ từ Bình Hòa Tây sang thị xã Kiến Tường, đến ấp Bà Môn, huyện Tân Thạnh, bất ngờ bị phát hiện, bà nhanh trí đánh tên địch ngất xỉu để giải vây cho đồng đội chạy thoát, còn bà lội qua sông Vàm Cỏ Đông giữa đêm khuya. Nhiều trận đánh của ta liên tiếp thắng lợi trên địa bàn Vùng 8 Kiến Tường. Điệp vụ địch thông báo phía cách mạng có được nguồn thông tin từ nữ Việt cộng tên Nguyễn Thị Hằng cung cấp và chúng phát lệnh truy nã... Bà chia sẻ: “Trong chiến tranh, tôi cùng đồng đội không sợ gian khổ, tù đày, hy sinh, chỉ mong góp sức để đất nước hòa bình. Bây giờ độc lập, tự do, hạnh phúc, no ấm thì tôi mong mình khỏe mạnh để góp sức xây dựng địa phương”.

Bà Lê Thị Đeo đến thăm và động viên lực lượng dân quân của xã Mỹ Thạnh Đông trên thao trường huấn luyện

Một thời "hoa lửa" của cựu nữ pháo binh

Cựu nữ pháo binh Lê Thị Đeo, 45 năm trở về với cuộc sống đời thường nơi vùng biên giới Đức Huệ, vẫn là một “hoa pháo” tỏa sáng. Dù cuộc sống còn gian truân nhưng “chất lửa” trong bà vẫn rực cháy trong suy nghĩ và hành động. Qua 15 năm làm công tác hòa giải, bà giúp hàn gắn tình nghĩa vợ chồng, tình láng giềng, anh em cho nhiều gia đình trong ấp. Với việc vận động mạnh thường quân xây dựng 3 cây cầu bắc qua kênh, vận động người dân hiến đất mở đường liên ấp, quyên góp giúp đỡ hộ nghèo, bà được UBND tỉnh tặng bằng khen. Và, thời hoa lửa của hơn 45 năm về trước vẫn nguyên vẹn trong ký ức nữ pháo binh này.

Đó là các trận đánh đồn Cần Đốt, vành đai Rạch Kiến, Bình Tịnh, Hiệp Thạnh,… gây cho địch nhiều thiệt hại. Đó là trận nã pháo trúng Dinh tỉnh trưởng Hậu Nghĩa; bẻ gãy trận càn của địch vào Đức Lập, diệt 30 tên Mỹ. Đang sôi nổi kể về những chiến công, giọng bà bỗng chùn xuống, ánh mắt đượm buồn. Bà nhớ, đầu năm 1968, trận đánh bi hùng của một tổ thuộc Đội nữ Pháo binh Long An diễn ra ở kênh Bo Bo, huyện Đức Huệ. Những nữ pháo binh tuổi trăng tròn chiến đấu trên chiến trường sông nước đã giương nòng pháo bắn máy bay địch cho đến viên đạn cuối cùng và tất cả đều anh dũng hy sinh. Vì vậy, bây giờ cứ vào ngày 30-4 hàng năm, bà Đeo lại làm mâm cơm cúng đồng đội cho “đầy thương, vơi nhớ”.

Cựu chiến binh Trung đoàn 320 vui mừng gặp lại những người dân đã đùm bọc, chở che trong những năm tháng đơn vị chiến đấu trên chiến trường Long An

Tự hào đơn vị bộ đội "3 sẵn sàng" năm xưa 

Với người lính Trung đoàn 320, mảnh đất Long An vẫn vẹn nguyên ký ức hào hùng, sâu sắc nghĩa tình đồng đội, tình quân - dân. Vốn là đơn vị chủ lực thực binh đầu tiên chi viện cho chiến trường miền Nam, bước đầu với những trận đánh lớn lập chiến công hiển hách trên chiến trường Tây Nguyên năm 1969, sau đó, đơn vị bộ đội “3 sẵn sàng” được lệnh tăng cường cho chiến trường Long An. Toàn mặt trận Long An đồng loạt nổ súng khởi đầu cho những trận tiến công tiêu diệt hàng ngàn tên địch, đồn bót khiến quân thù khiếp vía như trận Hiệp Thạnh, cầu Bến Lức, Mộc Hóa, kênh Dương Văn Dương,... Những người lính Trung đoàn 320 một lòng bám trụ, chiến đấu anh dũng góp sức tạo cho Long An thế đứng vững vàng trước cửa ngõ Tây Nam Sài Gòn cho đến ngày toàn thắng 30-4.

Ông Cao Nguyên Hoài - Trưởng ban liên lạc Trung đoàn 320, không giấu được niềm tự hào khi nhớ lại năm tháng hào hùng: Chúng tôi không sợ bom đạn, không sợ hy sinh dù tuổi đời còn khá trẻ. Đặt chân vào chiến trường miền Nam, với sự giúp đỡ của Ðảng, quân và nhân dân Long An, chúng tôi quyết chiến đấu đến cùng. Trong số hơn 1.700 đồng đội trung đoàn hy sinh trên mảnh đất Long An, hiện nhiều anh em chưa tìm được hài cốt. Đây là nỗi trăn trở của những người còn sống. 

Chiến tranh đã lùi vào quá khứ nhưng ký ức của những người trong cuộc vẫn vẹn nguyên. Chúng ta vô cùng trân trọng, tri ân sâu sắc những thế hệ đi trước đã đánh đổi tuổi thanh xuân, hy sinh xương máu để đất nước hòa bình, độc lập, dân tộc tự do, có cuộc sống ấm no, hạnh phúc./.

Vân Anh