Phân loại rác tại nguồn còn gặp khó

Người dân chưa "mặn mà"

Hiện nay, lượng rác thải, nhất là rác sinh hoạt của các hộ dân trên địa bàn tỉnh ngày càng nhiều. Dù lãnh đạo tỉnh rất quan tâm, thực hiện nhiều giải pháp nhưng bài toán thu gom, xử lý rác vẫn là vấn đề thách thức đối với một số địa phương.

Nhiều hộ dân vẫn còn thói quen cũ, chưa phân loại rác tại nguồn

Ngoài những lò đốt rác, bãi tập kết rác tại một vài địa phương, đa số rác thải trên địa bàn tỉnh được thu gom, vận chuyển về Nhà máy Xử lý rác Tâm Sinh Nghĩa (huyện Thạnh Hóa) để xử lý. Rác thải của huyện Cần Đước, Cần Giuộc, một phần của huyện Bến Lức được chuyển về Nhà máy Xử lý rác Đa Phước (TP.HCM) xử lý. Một phần rác thải của huyện Đức Hòa chuyển về nhà máy xử lý rác tại huyện Củ Chi (TP.HCM) để xử lý.

Trừ những loại rác thải nguy hại, rác thải công nghiệp có đơn vị xử lý riêng theo thẩm quyền được cấp phép, hầu hết rác thải trên địa bàn tỉnh được thu gom một mối và chưa phân biệt từng loại. Hơn nữa, người dân chưa “mặn mà” với phân loại rác tại nguồn; đơn vị chuyên thu gom, vận chuyển hay đơn vị xử lý cũng chưa có những phương tiện chuyên dùng hay những công đoạn, phân đoạn cụ thể sau khi rác được phân loại. Bà Nguyễn Thị Hoàng, ngụ thị trấn Vĩnh Hưng, huyện Vĩnh Hưng, chia sẻ: “Trước đây, người dân vứt rác sinh hoạt bừa bãi nhưng bây giờ, chúng tôi bỏ vào thùng rác để xe đến thu gom, vận chuyển về nơi xử lý. Tất cả các loại rác sinh hoạt của gia đình đều bỏ hết vào thùng như vậy, không có phân loại. Tôi cũng chẳng biết phân loại thế nào cho đúng!”.

Trước đây, địa bàn TP.Tân An từng thí điểm thực hiện mô hình phân loại rác tại nguồn. Tuy nhiên, mô hình không đạt hiệu quả nên địa phương, ngành chuyên môn, người dân không tiếp tục thực hiện. Ông Trương Hoàng Hiếu, ngụ khu phố 1, phường 3, TP.Tân An, cho biết: “Năm 2009, người dân chúng tôi đều thực hiện phân loại rác tại nguồn. Tuy nhiên, đơn vị thu gom, vận chuyển, xử lý không có phương tiện chuyên chở riêng. Chúng tôi thấy như vậy không hiệu quả nên sau đó không phân loại nữa mà cho tất cả các loại rác vào chung một túi như trước”.

Vận động người dân phân loại

Việc phân loại rác tại nguồn có vai trò, ý nghĩa quan trọng, nhất là trong lúc lượng rác thải sinh hoạt trong dân không ngừng tăng lên như hiện nay. Một số địa phương trên địa bàn tỉnh bắt đầu thực hiện các giải pháp hạn chế rác thải sinh hoạt cũng như tuyên truyền, hướng dẫn người dân cách phân loại rác tại nguồn để giảm lượng rác thải, chi phí và không gây ảnh hưởng đến môi trường xung quanh.

Huyện Cần Giuộc tổ chức tuyên truyền, hướng dẫn người dân phân loại rác tại gia đình

Tại huyện Cần Giuộc, nhiều năm qua, rác sinh hoạt được thu gom, vận chuyển về Nhà máy Xử lý rác Đa Phước (TP.HCM) để xử lý. Huyện vận động hộ dân trên các tuyến đường chính đổ rác đúng giờ để xe đến thu gom, tránh việc rác chất thành đống, gây ảnh hưởng cảnh quan môi trường. Những hộ dân ở xa tuyến đường chính, huyện hướng dẫn xây hố đốt rác, đào hố chôn lấp theo tiêu chuẩn. Bên cạnh đó, ngành chuyên môn huyện còn tuyên truyền, vận động người dân phân loại rác tại nguồn để giảm thiểu rác thải, chi phí xử lý.

Ông Biện Tùng Lâm, ngụ ấp Thanh Đa, xã Mỹ Lộc, huyện Cần Giuộc, bộc bạch: “Vệ sinh môi trường được gia đình tôi quan tâm, nhất là việc xử lý rác sinh hoạt. Chúng tôi được cán bộ Phòng Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) huyện hướng dẫn xử lý, đào hố chôn lấp và đốt rác. Rác sinh hoạt được phân loại trước khi đem đốt theo hướng dẫn của ngành chuyên môn. Những loại rác có thể tái chế, sử dụng lại, chúng tôi để riêng và bán ve chai; những loại rác còn lại thì đốt. Nhờ vậy, lượng rác sinh hoạt giảm, ít tốn chi phí xử lý và môi trường cũng ít bị ảnh hưởng”.

Theo Trưởng phòng TN&MT huyện Cần Giuộc - Dương Văn Tuấn Kiệt, việc thu gom, xử lý rác trên địa bàn huyện được thực hiện nghiêm túc. Huyện vận động người dân đổ rác đúng giờ, trồng cây xanh tạo không khí trong lành, hướng dẫn những hộ dân trong đồng xây dựng lò đốt rác tại gia đình để xử lý rác sinh hoạt. Bên cạnh đó, phòng phối hợp các tổ chức, đoàn thể tại địa phương tuyên truyền, tập huấn cho người dân cách nhận biết, phân loại rác đầu nguồn để việc xử lý rác sinh hoạt đạt hiệu quả. Hiện nay, mỗi ngày, huyện có khoảng 55-60 tấn rác sinh hoạt.

Người dân trên địa bàn huyện Cần Giuộc xây dựng lò đốt rác để xử lý rác sinh hoạt của gia đình (đối với những hộ ở xa khu dân cư, tuyến đường chính)

Thí điểm trở lại

Tỉnh đang phối hợp Tổ chức WWF-Việt Nam để thực hiện trở lại mô hình phân loại rác tại nguồn. Phường 3, TP.Tân An được chọn làm thí điểm trên địa bàn tỉnh.

Ông Nguyễn Văn Hoàng, ngụ phường 3, TP.Tân An, cho hay: “Phân loại rác tại nguồn đối với chúng tôi không còn xa lạ vì trước đây từng thực hiện. Người dân sẽ tích cực tham gia, nhưng muốn đạt hiệu quả thì phải thay đổi. Chúng tôi sẽ phân loại theo hướng dẫn nhưng đơn vị thu gom phải có phương tiện chuyên chở hoặc chia thời gian để vận chuyển từng loại rác. Bên cạnh đó, đơn vị xử lý phải có thêm công đoạn, phân đoạn xử lý rác sau khi người dân phân loại. Như vậy người dân mới “mặn mà” thực hiện”.

Chủ tịch UBND phường 3 - Võ Hồng Thảo chia sẻ: “Dự kiến, cuối tháng 5 hoặc tháng 6/2019, mô hình phân loại rác tại nguồn sẽ chính thức được thực hiện với sự tham gia của 4.500 hộ dân. Phường phối hợp ngành chuyên môn tổ chức tập huấn, hướng dẫn người dân thực hiện. Hiện nay, công tác chuẩn bị tương đối hoàn tất. Địa phương kiến nghị cần có hướng thu gom, xử lý theo quy trình, hiệu quả, nếu không sẽ đi vào “vết xe đổ” như ngày trước”.

Việc phân loại rác tại nguồn muốn đạt hiệu quả phải có sự thực hiện đồng bộ từ người dân, đơn vị thu gom, vận chuyển cũng như đơn vị xử lý rác

Phó Giám đốc Sở TN&MT - Nguyễn Tân Thuấn thông tin: “Hiện nay, tỉnh chưa phân loại rác tại nguồn một cách cụ thể, rõ ràng do còn gặp nhiều khó khăn. Người dân còn thói quen cũ. Đơn vị thu gom, vận chuyển cũng như xử lý còn nhiều vấn đề phải khắc phục. Người dân, đơn vị thu gom, vận chuyển và xử lý rác phải thực hiện đồng bộ thì việc phân loại rác tại nguồn mới đạt hiệu quả cao. Tỉnh đang phối hợp Tổ chức WWF-Việt Nam thí điểm mô hình phân loại rác tại nguồn. Sở tổ chức tập huấn, hướng dẫn người dân cách phân loại (rác hữu cơ, vô cơ, rác tái chế), hỗ trợ người dân về chi phí ban đầu như thùng đựng rác tại gia đình, bao bì (phân biệt theo màu). Đơn vị thu gom, vận chuyển đã có kế hoạch, thời gian cụ thể, thông báo rộng rãi cho người dân biết ngày, giờ thu gom từng loại rác. Đồng thời, sở cũng làm việc với đơn vị xử lý (Nhà máy Xử lý rác Tâm Sinh Nghĩa) nhanh chóng nâng cấp, hoàn thành công đoạn để việc xử lý đạt hiệu quả”.

“Với sự nỗ lực chung, khắc phục khó khăn, triển khai đồng bộ các giải pháp, tin tưởng việc phân loại rác tại nguồn của tỉnh sẽ đạt kết quả, từ đó, làm cơ sở nhân rộng trên toàn địa bàn” - ông Nguyễn Tân Thuấn nhấn mạnh./.

Châu Sơn