Chủ động ứng phó biến đổi khí hậu, tăng cường quản lý tài nguyên và bảo vệ môi trường

Ngành chức năng tăng cường các hoạt động tuyên truyền về bảo vệ môi trường trong học sinh, sinh viên

Nâng cao nhận thức, tạo chuyển biến mạnh mẽ trong hành động

Tỉnh Tây Ninh có diện tích tự nhiên hơn 8.500km², dân số khoảng 3,2 triệu người, là cửa ngõ giao thương giữa TP.Hồ Chí Minh và Vương quốc Campuchia, giữ vị trí chiến lược trong Vùng kinh tế trọng điểm phía Nam. Hiện tỉnh có 28 khu công nghiệp và 22 cụm công nghiệp đi vào hoạt động với tổng diện tích gần 9.000ha. Đáng chú ý, 100% khu công nghiệp đã xây dựng hệ thống thu gom, xử lý nước thải tập trung, bảo đảm nước thải sau xử lý đạt tiêu chuẩn môi trường. Phần lớn các khu công nghiệp, cụm công nghiệp đều được lắp đặt hệ thống quan trắc nước thải tự động, liên tục truyền dữ liệu về Sở Nông nghiệp và Môi trường để giám sát, kiểm tra.

Tuy nhiên, những năm gần đây, Tây Ninh cũng như nhiều địa phương khác phải đối mặt với tác động ngày càng rõ rệt của BĐKH. Hạn hán kéo dài, xâm nhập mặn sâu, mưa giông, lốc xoáy, sạt lở đất diễn ra với tần suất cao hơn, ảnh hưởng trực tiếp đến sản xuất và đời sống người dân. Nhiệt độ trung bình tăng, mùa mưa đến muộn, nhiều đợt nắng nóng kéo dài khiến sản xuất nông nghiệp gặp khó, sinh kế của người dân bị tác động nặng nề.

Trước những thách thức này, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã quán triệt và triển khai nghiêm túc các nghị quyết, kết luận của Trung ương về công tác ứng phó với BĐKH, quản lý tài nguyên và môi trường. Trong đó, Kết luận số 81, ngày 04/6/2024 của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện Nghị quyết Trung ương 7 (khóa XI) được xem là kim chỉ nam định hướng hành động cho toàn hệ thống chính trị.

Ban Tuyên giáo và Dân vận Tỉnh ủy đã triển khai Hướng dẫn số 165, ngày 19/8/2024 của Ban Tuyên giáo Trung ương, tổ chức hàng trăm hội nghị phổ biến, quán triệt đến cán bộ, đảng viên và người dân, góp phần nâng cao nhận thức, trách nhiệm của toàn xã hội trong việc ứng phó BĐKH và bảo vệ môi trường.

Qua công tác tuyên truyền, nhận thức của các cấp, các ngành, đặc biệt là người đứng đầu cơ quan, đơn vị đã có chuyển biến rõ rệt. Các chủ trương của Đảng, chính sách của Nhà nước về phát triển kinh tế gắn với bảo vệ môi trường ngày càng đi vào thực tế, hình thành ý thức phát triển xanh, bền vững trong từng tổ chức, doanh nghiệp và mỗi người dân.

Tại buổi làm việc gần đây với đoàn công tác Trung ương, Bí thư Tỉnh ủy Nguyễn Văn Quyết nhấn mạnh: “Trong quá trình phát triển kinh tế, tỉnh luôn chú trọng các giải pháp bảo vệ môi trường mang tính liên vùng, đồng thời nâng cao nhận thức cộng đồng về ứng phó BĐKH gắn với quản lý tài nguyên và bảo vệ môi trường”.

Khoa học, công nghệ và chuyển đổi số: nền tảng hướng tới quản trị hiện đại, minh bạch

Bên cạnh công tác tuyên truyền, Ban Thường vụ Tỉnh ủy xác định khoa học, công nghệ và chuyển đổi số là công cụ quan trọng để nâng cao hiệu quả quản lý tài nguyên và môi trường. Tỉnh đã ban hành Kế hoạch thực hiện Nghị quyết số 57 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, coi đây là nền tảng hướng tới quản trị hiện đại, minh bạch.

Đến nay, 100% thủ tục hành chính trong lĩnh vực môi trường đã được cung cấp dưới dạng dịch vụ công trực tuyến, toàn bộ hồ sơ, kết quả được số hóa, ký số và công khai trên hệ thống Một cửa điện tử của tỉnh. Việc thanh toán trực tuyến các loại phí, lệ phí trong lĩnh vực tài nguyên và môi trường ngày càng phổ biến, thể hiện bước tiến rõ rệt trong cải cách hành chính và chuyển đổi số.

Tây Ninh là một trong những địa phương sớm hoàn thiện cơ sở dữ liệu ngành Tài nguyên và Môi trường (nay là Nông nghiệp và Môi trường), tích hợp với hệ thống Một cửa điện tử, giúp quy trình xử lý hồ sơ được liên thông, minh bạch và nhanh chóng. Đến năm 2025, tỉnh tiếp tục nâng cấp hệ thống công khai thông tin về tài nguyên nước và khoáng sản, phục vụ tốt hơn nhu cầu tra cứu của người dân và doanh nghiệp.

Về hạ tầng giám sát môi trường, tỉnh đã hoàn thành kết nối 135 trạm quan trắc nước thải tự động, liên tục và 50 trạm khí thải từ doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Tây Ninh (trước hợp nhất) truyền về Sở Nông nghiệp và Môi trường theo dõi, giám sát; đồng thời có 9 trạm quan trắc nước mặt và 5 trạm quan trắc không khí tự động, liên tục, hoàn tất kết nối dữ liệu 73 trạm giám sát khai thác nước dưới đất. Dữ liệu từ các trạm này được cập nhật liên tục, truyền về Sở Nông nghiệp và Môi trường, giúp theo dõi, cảnh báo và kiểm soát ô nhiễm kịp thời. Ngoài ra, tỉnh đang vận hành 19 trạm đo mực nước tự động tại khu vực tưới Đức Hòa (thuộc Dự án thủy lợi Phước Hòa)...

Không dừng lại ở đó, Tây Ninh đang triển khai mô hình Chuyển đổi số trong quản lý chất thải - ứng dụng công nghệ trong thu gom, phân loại và xử lý rác thải sinh hoạt. Mô hình được kỳ vọng sẽ giúp nâng cao hiệu quả quản lý, giảm chi phí vận hành và hướng đến xây dựng nền kinh tế tuần hoàn.

Tỉnh chú trọng nghiên cứu, áp dụng mô hình nông nghiệp phát thải thấp, tận dụng năng lượng tái tạo, thúc đẩy tăng trưởng xanh và bền vững, phù hợp với định hướng phát triển của Chính phủ và chiến lược quốc gia về BĐKH đến năm 2050.

Phát triển kinh tế phải gắn liền với bảo vệ môi trường, hướng tới tương lai xanh

Hệ thống xử lý nước thải tập trung tại một khu công nghiệp

Là địa phương có nhiều lợi thế trong thu hút đầu tư, Tây Ninh xác định các dự án đầu tư, dù trong hay ngoài khu công nghiệp đều phải bảo đảm tiêu chí phát triển bền vững, thân thiện với môi trường.

Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Văn Út nhiều lần khẳng định rõ quan điểm “không đánh đổi môi trường lấy tăng trưởng kinh tế”. Theo đó, mọi dự án đầu tư đều được tỉnh xem xét kỹ lưỡng, yêu cầu có đánh giá tác động môi trường đầy đủ, minh bạch. Tỉnh ưu tiên các dự án có công nghệ sạch, tiết kiệm năng lượng, giảm phát thải, hướng tới mục tiêu phát triển bền vững lâu dài.

Trong giai đoạn tới, tỉnh tiếp tục cụ thể hóa các nghị quyết, chỉ thị, kết luận của Đảng thành chương trình, kế hoạch hành động sát với thực tiễn, đồng thời kiện toàn bộ máy quản lý tài nguyên và môi trường từ tỉnh đến cơ sở, nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ, đáp ứng yêu cầu quản lý trong mô hình chính quyền địa phương 2 cấp hiện nay.

Tỉnh đẩy mạnh nghiên cứu, ứng dụng khoa học, công nghệ trong sản xuất nông nghiệp thích ứng BĐKH, thúc đẩy mô hình kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn; đầu tư đúng mức cho dự báo, cảnh báo thiên tai, phòng, chống hạn, xâm nhập mặn, nâng cấp hệ thống đê điều, hồ chứa nước trọng điểm.

Các nội dung bảo vệ môi trường, ứng phó BĐKH được lồng ghép trong quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội của từng ngành, từng địa phương, đồng thời hoàn thiện hệ thống pháp lý phù hợp với thực tiễn, tạo hành lang pháp lý chặt chẽ cho công tác quản lý nhà nước về tài nguyên và môi trường.

Cùng với đó, tỉnh phát huy vai trò của người dân trong việc giám sát, bảo vệ môi trường sống. Các phong trào Tuyến đường xanh - sạch - đẹp, Khu dân cư thân thiện môi trường, Phân loại rác tại nguồn đang lan tỏa mạnh mẽ trong cộng đồng, trở thành nét đẹp văn hóa mới ở nhiều địa phương.

Hằng năm, tỉnh còn tổ chức Tuần lễ môi trường xanh, Ngày Chủ nhật vì môi trường, huy động hàng chục ngàn lượt đoàn viên, hội viên, người dân tham gia trồng cây, thu gom rác thải, làm sạch kênh, rạch, góp phần gìn giữ cảnh quan và nâng cao ý thức bảo vệ môi trường trong toàn xã hội.

Với phương châm “Phát triển kinh tế phải gắn liền với bảo vệ môi trường, hướng tới tương lai xanh”, Tây Ninh khẳng định quyết tâm xây dựng địa phương phát triển bền vững, thân thiện với thiên nhiên.

Sự chủ động, linh hoạt trong lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền cùng sự đồng thuận của người dân và cộng đồng doanh nghiệp là nền tảng vững chắc để tỉnh Tây Ninh ứng phó hiệu quả với BĐKH, quản lý tốt tài nguyên, bảo vệ môi trường sống. Tất cả vì một Tây Ninh xanh, sạch, an lành cho hôm nay và mai sau./.

Lê Đức