Tác hại của thuốc lá đối với sức khỏe người hút thuốc

Trẻ sinh thiếu tháng do mẹ hút thuốc lá

Những bệnh do thuốc lá gây ra

Thuốc lá gây ra khoảng 25 căn bệnh khác nhau cho người hút thuốc, trong đó có nhiều bệnh nguy hiểm như ung thư, tim mạch, hô hấp và ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản. Theo số liệu mới nhất của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), cuối tháng 5-2017, mỗi năm, thế giới có khoảng 7 triệu người tử vong do các bệnh liên quan đến hút thuốc lá, trong đó có khoảng 900.000 người chết do hút thuốc lá thụ động. Cũng theo dự báo của WHO, nếu các biện pháp phòng, chống tác hại của thuốc lá không được thực hiện thì đến năm 2030, con số tử vong sẽ tăng 8 triệu người/năm.

Sử dụng thuốc lá là một trong những nguyên nhân chính gây ra các bệnh tim mạch, trong đó có bệnh nguy hiểm như đột quỵ - căn bệnh hiện đang gây tử vong hàng đầu trên thế giới cũng như tại Việt Nam. Hầu hết các trường hợp bệnh tim mạch và đột quỵ đều do xơ cứng động mạch. Hút thuốc đẩy nhanh quá trình này, kể cả ở những người trẻ. Khói thuốc lá làm tổn thương trật tự tế bào trong mạch máu và tim, gây sưng mạch và ngăn dòng máu mang oxy đến tim. Hút thuốc cũng làm tăng nguy cơ xuất hiện khối máu đông, có thể dẫn đến cơn đau tim hoặc đột quỵ.

Những người phụ nữ hút thuốc sẽ khó có thai hơn hoặc có nguy cơ bị vô sinh. Những người hút thuốc trong thời gian mang thai có nhiều nguy cơ có biến chứng thai sản, ví dụ nhau thai phát triển quá gần vào cửa tử cung. Ngoài các biến chứng có thể gặp, những phụ nữ hút thuốc trong thời gian mang thai đều có nguy cơ sảy thai, sinh non, sinh thiếu cân, thai chết lưu và tử vong trẻ sơ sinh.

Hút thuốc thụ động và các tác hại

Hút thuốc thụ động là hít phải khói thuốc từ đầu điếu thuốc đang cháy hoặc khói thuốc do người hút thuốc phả ra. Khói thuốc thụ động chứa hàng ngàn hóa chất, trong đó có ít nhất 250 chất gây ung thư hay chất độc hại.

Hút thuốc thụ động có thể gây nên nhiều bệnh nguy hiểm ở cả người lớn và trẻ em. Ở người lớn, hút thuốc thụ động gây ung thư phổi, các bệnh về tim mạch, ung thư vú, bệnh động mạch vành, xơ vữa động mạch, gây các triệu chứng kích thích đường hô hấp, tăng nguy cơ đẻ non và trẻ nhẹ cân. Ở trẻ em, hút thuốc thụ động có thể gây viêm đường hô hấp, hen, viêm tai giữa, đột tử ở trẻ sơ sinh, kém phát triển chức năng phổi và làm tăng nguy cơ mắc nhiều loại bệnh khác.

Ở Việt Nam, có 73,1% nguời không hút thuốc (bằng 33 triệu người) bị hút thuốc thụ động tại nhà; 55,9% người lao động (trên 5 triệu người) bị hút thuốc thụ động tại nơi làm việc.

Theo điều tra Y tế quốc gia 2001-2002, có đến trên 70% trẻ em dưới 5 tuổi sống trong các gia đình có người hút thuốc. Theo kết quả điều tra hút thuốc trong học sinh 13-15 tuổi tiến hành năm 2007 thì có đến gần 60% học sinh nhóm tuổi này thường xuyên bị hút thuốc thụ động tại nhà và trên 70% bị hút thuốc thụ động tại nơi công cộng.

Những hậu quả của việc hút thuốc lá

Trên toàn cầu, mỗi năm sử dụng thuốc lá gây tử vong trên 5 triệu người. Con số này sẽ tăng thành trên 8 triệu người/năm vào năm 2020. Nếu các biện pháp phòng, chống tác hại thuốc lá hiệu quả không được thực hiện thì trong thế kỷ này, thuốc lá sẽ giết chết 1 tỉ người.

Tại Việt Nam, mỗi năm, thuốc lá giết chết hơn 40.000 người. Như vậy, mỗi ngày, có hơn 100 người chết vì những bệnh do hút thuốc gây nên. Con số này sẽ tăng lên thành 70.000 người/năm vào năm 2030.

Chi phí chăm sóc những người bị bệnh do hút thuốc lá là con số khổng lồ, cộng thêm tổn phí do giảm năng suất lao động, hỏa hoạn và những tổn hại cho môi trường. Tổng chi phí điều trị và tổn thất do mất khả năng lao động vì ốm đau và tử vong sớm của 5 nhóm bệnh trong số 25 bệnh do sử dụng thuốc lá gây ra là ung thư phổi, ung thư đường tiêu hóa - hô hấp trên, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính, nhồi máu cơ tim, đột quỵ là hơn 23.000 tỉ đồng mỗi năm.

Theo điều tra tình hình sử dụng thuốc lá ở người trưởng thành tại Việt Nam, năm 2015, số tiền người dân Việt Nam chi mua thuốc lá là 31.000 tỉ đồng. Các hộ nghèo tại Việt Nam phải tiêu tốn khoảng 5% thu nhập của gia đình vào thuốc lá. Ở những hộ này, khoản tiền mua thuốc lá thậm chí cao hơn khoản chi cho y tế hay giáo dục./.

Thanh Bình